سهامداران مراقب باشند؛ ۵۳ نماد تعلیق و ۳۴ نماد در حالت تعلیق
یکی از مهم ترین چالش های بازار سرمایه در تمام کشورهای دنیا، مسأله توقف و تعلیق نماد معاملاتی شرکت های سهامی عامی است که در بورس یا بازار خارج از بورس پذیرفته شده اند. این اقدام نهاد ناظر بازار که در ایران توسط سازمان بورس و اوراق بهادار اعمال می گردد، به منظور حراست از شفافیت و انسجام بازار و با توجیه حفظ حقوق صاحبان سهام شرکت انجام می پذیرد.
به گزارش بورس امروز؛ توقف نماد با تعلیق شاید در نگاه اول خیلی به هم شباهت داشه باشند اما در بطن کار که بنگریم بسیار با هم متفاوت خواهند بود. اگر بخواهیم به صورت کلی یک تعریف کوتاه از توقف داشته باشیم می توانیم بگوییم که توقف یعنی جلوگیری از انجام معامله یک ورقه بهادار برای یک مدت محدود و در تعریف تعلیق نیز می توان گفت: تعلیق نماد یعنی جلوگیری از انجام معامله یک ورقه بهادار تا زمان رفع دلایل تعلیق.
در بازار بورس اوراق بهادار تهران تعلیق نمادها به علت های گوناگونی رخ خواهد داد. تعلیق نماد یعنی جلوگیری از انجام معامله یک نماد به مدت بیش از ۵ روز کاری. دلایل تعلیق یک نماد در بازار سرمایه سه علت می تواند داشته باشد، ۱. عدم افشای به موقع اطلاعات بااهمیت توسط ناشر، ۲. تقلب و یا دستکاری اطلاعات منتشر شده، ۳. نیاز به بررسی وضعیت شفافیت اطلاعاتی ناشر.
اگر هر سه مورد از موارد بالا سبب تعلیق یک نماد گردد، ناظر بازار حداکثر ۱۰ روز کاری نماد را تعلیق می کند. بازگشایی نماد از تعلیق حتما به منزله رفع تعلیق نیست بلکه سازمان بورس ممکن است در صورت عدم رفع دلایل تعلیق بازهم با بازگشایی نماد موافقت کند اما فرمی تحت عنوان معامله تحت احتیاط از طریق کارگزاری به سهامدار عرضه می کند تا سهامدار را از اینکه علل تعلیق رفع نشده مطلع کند.
نمادهای تعلیقی بازار بورس
درحال حاضر در بازار بورس اوراق بهادار نمادهای، وسهرمز، وسفارس، وسخراش، وسکرد، وساغربی، وسخراج، وسکرشا، وسخوز، وسهمدا، وسرضوی، وسزنجان، وسکرمان، وسیزد، وسگیلا، وسمرکز، وسکهبو، وسیلام، وسیستا، وساربیل، وسلرستا، وسگلستا، وسصفها، وساشرقی، بفجر، وسقم، وسبوشهر، مبین، و نماد وانصار در تعلیق قرار دارند. و در بازار فرابورس ایران نیز نمادهای دی، حکمت، کازرو، ممسنی، دهدشت، توسعه، حبندر، کصدف، واحصا، کقزوی، شسم، وآیند، وحافظ، وسدید، وکوثر، بکهنوج، وآداک، کهرام، وکبهمن، بهیر، وسالت، فبستم، وسنا، نیرو، وآتوس، در تعلیق به سر می برند.
در میان نمادهای تعلیقی بازار سرمایه، نمادهایی وجود دارند که به مدت طولانی در حالت تعلیق بوده اند و هنوز این نمادها باز گشایی نشده و قابل معامله هم نیستند، به عنوان مثال نماد وسبوشهر که از اسفند سال ۱۳۹۹ و نماد وانصار که از مرداد ۱۳۹۷ در تعلیق به سر می برند و هنوز از تعلیق آزاد نشده و قابل معامله هم نیستند.
نمادهایی که در سال ۱۴۰۰ در بازار بورس تعلیق شده اند به ترتیب از ابتدای سال، نمادهای وساربیل، وسیلام، وسکهبو، وسمرکز، وسمازن همگی در اردیبهشت ۱۴۰۰، نماد وسیستا در خرداد ۱۴۰۰، نمادهای وسلرستا، وسگلستا، وسیزد، وسهرمز در مرداد ۱۴۰۰، نماد وسهمدا در مهر ۱۴۰۰، و نمادهای وسفارس، وسخراش، وسخراج، وسزنجان، و وسقم در بهمن ماه و نمادهای وساشرقی، وسصفا، وسگیلا، وسکرمان، وسرضوی، وسخوز، وسکرشا، وساغربی، وسکرد نیز در اسفند ۱۴۰۰ به حال تعویق درآمده اند و هنوز علل تعویق این نمادها رفع نگریده است. اخیرا نیز (در خرداد ۱۴۰۱) در بازار بورس نماد رتکو (کنترل خوردگی تکین کو) به حال تعویق درآمده است.
نمادهای تعلیقی بازار فرابورس
در بازار فرابورس نیز نماد حکمت از خرداد ۱۳۹۸ و نماد وآداک از آذر ۱۳۹۸ تاکنون و نمادهای کازرو، ممسنی، دهدشت، و توسعه از سال ۱۳۹۹ تاکنون در حالت تعلیق قرار دارند. در این بازار در اردیبهشت سال جاری نیز نماد وسالت، و در خرداد نیز نمادهای حبندر، کصدف، واحصا، کقزوی، شسم، وآیند، وحافظ، وسدید، وکوثر، بکهنوج، سرچشمه، کهرام، وکبهمن، بهیر، فبستم، وسنا، نیرو، وآتوس، همگی به یک الی ۳ مورد از علل تعلیق به حالت ممنوع-متوقف درآمده و تا زمانی که این شرکت ها دلیل قانع کننده ای بابت علل تعلیق ارائه ننمایندْ در تعلیق به سر خواهند برد.
و اما دلایل تعلیق نمادهای بورسی و فرابورسی
به صورت کلی در بازار بورس اوراق بهادار تهران در فصل بهار سال ۱۴۰۰، ۶ نماد، در فصل تابستان ۵ نماد که یکی از آنها متعلق به سال ۱۳۹۷ است، در فصل پاییز ۱۴۰۰ یک نماد و در فصل زمستان ۱۵ نماد که یک مورد آن به سال ۱۳۹۹ باز می گردد و مابقی به سال ۱۴۰۰ تعلق دارد، به تعلیق درآمده و در حالت ممنوع-متوقف قابلیت معامله در بازار را ندارند، تا زمانی که علت تعلیق نمادها از نظر سازمان بورس رفع گردد و یا بر اساس شروطی سازمان به آن ها اعلام کرد است تا زمان رفع علل تعلیق، تعلیق خواهند بود. در بورس تهران عدم ارائه گزارش های ماهانه، عدم ارائه صورت های مالی ۱۲ ماهه، عدم ارائه صورت های مالی ۶ ماهه، عدم ارائه گزارش های تفسیری میان دوره ای، بررسی وضعیت شفافیت اطلاعات ناشرکه تقریبا تمام شرکت های تعلیق شده در بازار بورس شامل این بند بابت تعلیقات نیز هستند، قابل معامله نیستند.
در بازار فرابورس نیز ۲۴ شرکت از کل ۲۶ شرکت تعلیق شده در فصل بهار تعلیق شده اند که ۴ مورد آن مربوط خرداد ۱۳۹۹، یک مورد نیز مربوط به خرداد ۱۳۹۸ و مابقی نمادها در بهار ۱۴۰۱ ممنوع-متوقف شده اند. در تابستان ۱۴۰۰ نیز یک نماد و در پاییز ۱۴۰۰ نیز باز یک نماد و در پاییز سال ۱۳۹۸ نیز یک نماد به حالت تعلیق تبدیل گشته اند.
عدم رعایت الزامات دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکت های ثبت شده نزد سازمان، نیاز به بررسی وضعیت شفافیت اطلاعاتی ناشر، ظنّ وقوع جرائم موضوع ماده ۴۶ قانون بازار اوراق بهادار ج.ا.ا در خصوص معاملات اوراق بهادار در بازار عادی از جمله دلایلی است که منجر به تعلیق این نمادهای فرابورسی شده است. از بین تمامی نمادهای فرابورس ۱۴ مورد به علت ظنّ وقوع جرائم موضوع ماده ۴۶ قانون بازار اوراق بهادار ج.ا.ا در خصوص معاملات اوراق بهادار در بازار عادی، یک مورد به علت عدم رعایت الزامات دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکت های ثبت شده نزد سازمان و مابقی نمادها نیز به علت نیاز به بررسی وضعیت شفافیت اطلاعاتی ناشر به تعلیق درآمده اند.
مشمول فرایند تعلیق یعنی چه؟
اگر یک شرکت آنقدری ضرر کند که سرمایه شرکت نصف شود، باید با برگزاری جلسه مجمع عمومی برای ادامه فعالیت یا انحلال شرکت تصمیمگیری شود و شرکت هایی که در طول دوره فعالیتشان، نصف سرمایههایشان را از دست میدهند مشمول فرآیند تعلیق شده و اسامی آنها در صفحه اول شرکت معاملات فناوری بورس به نشانی Tsetmc.com قابل مشاهده است و تمامی سرمایه گذاران میتوانند از این موضوع اطلاع پیدا کنند. باید اضافه کرد که علاوه بر شرکتهای مشمول ماده ۱۴۱، شرکتهایی که به موقع صورتهای مالیشان را منتشر نمیکنند، مشمول فرآیند تعلیق میشوند. شرکتهایی که در بورس حاضر شدهاند، باید صورتهای مالی دورهای و گزارش کارشان را در سامانه کدال منتشر کنند تا سهامداران از وضعیت شرکت مطلع شوند در غیر این صورت مشمول فرایند تعلیق می شوند. به صورت کلی علت های مشمولیت تعلیق در نمادها عبارتند از عدم ارائه صورتهای مالی میاندوره ای، عدم ارائه گزارش کنترل داخلی، مشمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت، مشمول تبصره ماده ۳۸ دستورالعمل پذیرش اوراق بهادار و انجام معاملات مشکوک.
همان طور که گفتیم علت اینکه یک شرکت مشمول فرایند تعلیق می شود این است که ناشر اطلاعات مورد نیاز را در زمان مناسب منتشر نمی کند یا در اطلاعات منتشر شده شرکت ابهاماتی وجود دارد. در صورتی که ناشر اطلاعات مورد نیاز را به موقع منتشر نکند نماد تعلیق می شود. برای بازگشایی نمادهای تعلیق شده محدودیت زمانی نیز وجود ندارد.
نمادهای مشمول تعلیق در بورس فرابورس
در بورس تهران نمادهای مرقام، سیلام، آبادا، قصفها، تکنو، خپارس، شپدیس، خزامیا، خساپا، دفارا، خودرو، حپترو، وپارس، خکمک، ولیز، حکشتی، پارسان، فارس، شستا، کساپا، بکاب، ومدیر، سآبیک، و نماد شیراز همگی به عللی از قبیل¨۳ سال مشمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت بودن، عدم رعایت الزامات پذیرش، عدم ارائه گزارش هیئت مدیره به مجمع و اظهارنظر حسابرس در مورد آن، عدم ارائه اطلاعات جدول زمانبندی پرداخت سود نقدی پیشنهادی توسط هیئت مدیره، عدم ارائه برخی از گزارشات تفسیری، عدم ارائه صورت های مالی، عدم ارائه گزارشات ماهانه، عدم رعایت الزامات پذیرش، و عدم ارائه گزارش کنترل های داخلی مشمول فرایند تعلیق هستند. از بین تمامی نمادهای مشمول تعلیق بازار بورس، تنها در ۴ مورد از نمادها مورد مشمولیت ماده ۱۴۱ قانون تجارت، و تقریبا در تمامی نمادها عدم رعایت الزامات پذیرش، و در یک مورد عدم ارائه گزارش کنترل داخلی وجود دارد. و نمادهای شیراز، ومدیر، پاسان و فارس نیز هنوز گزارش فعالیت اردیبهشت ماه خود را در سامانه منتشر و گزارش نکرده اند.
در بازار فرابورس ایران نیز نمادهای ثعمرا، ثتران، زنگان، ثغرب، دتولید، شبصیر، ثرود، ثالوند، زگلدشت، و دتوزیع مشمول تعلیق هستند که مشمولیت تعلیق برای تمامی این نمادها به علت، عدم رعایت الزامات دستور العمل اجرایی افشای اطلاعات شرکت های ثبت شده نزد سازمان بورس اعمال گردیده است.