تامین آهن اسفنجی، چالش اصلی صنعت فولاد در سال آینده

سارا فرهمندی کارشناس بازار سرمایه | در واقع علت اصلی چنین واکنشی عدم توسعه متوازن و همچنین شفافیت در معاملات زنجیره بوده است. در حال حاضر به دلیل توسعه نامتقارن قیمت آهن اسفنجی بالاتر از حد متعارف است. همچنین قیمت شمش با سرکوب قیمتی و محدودیت صادرات کنترل شده است.

قیمت میلگرد نیز به دلیل ظرفیت مازاد ایجاد شده وعرضه بیش از تقاضا و عدم قابلیت صادرات کمتر از حد منطقی و واقعی است. شایان ذکر است که تمام این کنترل حدودی قیمت‌ها به دلیل رکود حاکم بر بازار و به صورت غیرواقعی و خارج از منطق اقتصادی نرمال زنجیره است.

در این میان با توجه به عرضه  فولاد در بورس کالا، در خصوص عرضه محصولات فولادی در این بازار کالایی شیوه‌نامه‌های جدید تنظیم بازار نشان می دهد که تقریبا تمام شیوه‌نامه‌های موجود کنار می‌رود و کلیه کالاها و محصولات زنجیره فولاد باید در بورس کالا عرضه شوند و هیچ کالایی خارج از بورس نباید فروخته شود و دولت در قیمت گذاری هیچ مداخله‌ای نباید داشته باشد. در الگوی جدید با دسته بندی به محصولات دارای مازاد و کسری، شرایط صادرات برای هر محصول مشخص می‌شود و دیگر نیازی به صدور مجوز و تیک های صادراتی نیست و شرکت‌ها می توانند محصولاتی که در بورس کالا عرضه کرده‌اند، اما معامله نشده را به طورمستقیم  صادر کنند.

از همین رو، می توان گفت یکی از دلایل اصلی اصرار به عرضه محصولات در بورس کالا برای ایجاد شفافیت بوده که با راه اندازی سامانه جامع تجارت این امر میسر می‌گردد و نیازی به عرضه همه محصولات در بورس کالا نیست.

در این میان آهن اسفنجی در صنعت فولاد به عنوان جایگزینی برای ضایعات در کوره های القایی و قوس الکتریکی استفاده می شود. در طول سالها کمبود ضایعات ذوب گرانقیمت، آهن اسفنجی را به ماده اولیه قابل توجهی برای تولید فولاد با کیفیت بالا تبدیل کرده است.

سال آینده چالش اصلی صنعت فولاد علاوه بر قطعی برق، تامین آهن اسفنجی در مقاطعی از سال خواهد بود. قیمت حال حاضر آهن اسفنجی در بورس کالا بیش از قیمت واقعی است. از طرفی به دلیل عدم افزایش ظرفیت در استخراج سنک آهن، کمبود آن باعث افزایش رقابت خرید و نهایتا افزایش غیرمنطقی قیمت این محصول خواهد شد.

اگر بخش اعظم آهن اسفنجی در بورس کالا عرضه شود، شرکت ها می توانند آهن اسفنجی را از بورس کالا خریداری کنند. با این حرکت، مشکل شرکت های تولیدی کمتر خواهد شد. زیرا با افزایش عرضه در بورس کالا قطعا قیمت‌ها کاهش یافته و به تعادل می‌رسد. ضمن آنکه تولیدکنندگان می‌توانند به راحتی کالا را تهیه کنند.

قیمت‌گذاری محصولات فلزی در تمام کشورها متاثر از قیمت‌های جهانی است و این امری مرسوم و پذیرفته شده است. عرضه و تقاضای جهانی، موجودی‌های انبار و قیمت انرژی از مهم‌ترین عوامل موثر بر قیمت فلزات هستند. نوسانات قیمت در بازارهای جهانی تاثیر بسیاری بر صنعت و بازارهای بین‌المللی دیگر خواهد داشت.

بنابراین قیمت‌های جهانی از مهم‌ترین عوامل برای پیش‌بینی قیمت آهن است. افزایش یا کاهش قیمت جهانی فلزات اساسی مستقیما آثار مثبت یا منفی بر عملکرد شرکت‌های فعال در صنعت فلزات و صنایع مرتبط با آن خواهد داشت. تعیین قیمت فولاد در کشور اگرچه تابعی از قیمت‌گذاری کشورهای CIS بوده اما چون تولیدکنندگان فولاد عمدتا شرکت‌های دولتی هستند، تاثیر عوامل داخلی مانند سیاست‌گذاری‌های دولت در این زمینه بیشتر است. انتظار می رود با افزایش قیمت‌های جهانی و در پی آن قیمت‌های پایه، قیمت معاملات بورس کالا نیز افزایشی باشد و به نوعی روند نزولی بازار را متوقف کند. اگرچه در بازار فولاد به جای تعیین قیمت مواد اولیه، قیمت محصول میانی تعیین و سپس قیمت سایر محصولات زنجیره آن مشخص می‌شود.

در صنعت فولاد قیمت محصولات پایین‌دستی و بالادستی تابعی از قیمت شمش فولاد خوزستان است. به همین دلایل، عدم توازن در زنجیره تولید فولاد، عموما موجب قیمت‌گذاری‌های دردسرساز شده است.

در این میان چشم انداز آغاز سال ۲۰۲۲ همراه با موج دیگری از کووید-۱۹ که سراسر جهان را فرا گرفته مبهم است. ممکن است روند بهبود سویه ی اومیکرون، بازار فولاد را کاهش دهد. بسیاری از خریداران نگران سقوط قیمت در ماه های آینده هستند و فعالان بازار به طور فزاینده ای در خریدهای خود محتاط می شوند. در مورد ارزش معاملات محصولات فولادی در آسیا بدلیل شیوع کووید، کاهش قیمت پیش بینی شده است هرچند انتظار می رود در فصل بهار قیمتها نسبتا افزایش داشته باشد.

پیش بینی می شود قیمت های محصولات اروپایی در ماه های ابتدایی سال ۲۰۲۲ به سمت بالا حرکت کند، زیرا کارخانه ها مشتاق هستند تا هزینه های فزاینده خود را در برق و گاز جبران کنند. انتظار می رود ارزش معاملات آمریکای شمالی در ماه های آینده به کاهش ادامه دهد و فولاد سازان احتمالا برای افزایش فروش تخفیف هایی ارایه می دهند.