لزوم استفاده از تجربه بلوک شرق در کنترل نرخ بهره
یک کارشناس بازار سرمایه در خصوص اثرات نرخ بهره گفت: تمامی مسائل ما ناشی از افزایش نرخ بهره است. برای آزادسازی این نرخ و مدیریت صحیح میتوان از تجربه بلوک شرق استفاده کرد که ابزارهای مشابه آن نیز در کشور استفاده شده و تنها لازم است که آنها را بهبود ببخشیم.
محمدجواد خلیلی کارشناس بازار سرمایه در گفت و گو با خبرنگار بورس امروز با اشاره به شیوههای مدیریتی گذشته بانک مرکزی تصریح کرد: از گذشته تاکنون سیاست پولی بانک مرکزی بر کنترل تورم و نقدینگی بوده است لذا افزایش نرخ بهره در کنار تأمین مالی کسری بودجه دولت مسئله ای انکار نشدنی است.
وی در بیان نتایج این نوع سیاست افزود: نرخ دلار در بازار ارز با این تصمیم افزایش یافته و ناگزیر بازار سرمایه دچار ریزش خواهد شد. درحالی که نرخ بهره در کنار دلار عوامل ورشکستگی اقتصاد کشور ما هستند.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به ارتباط نرخ بهره با متغیرهای کلان اقتصادی همچون اشتغال، تولید و بهره وری شرکتها گفت: در صورتی که بخواهیم تولید افزایش یاید و اشتغال و بهره وری را شاهد باشیم لازم است که نرخ تورم کنترل شود؛ چراکه تمامی فاکتورهای اقتصادی نشان میدهند که این نرخ یک نرخ تورم زای پولی است.
خلیلی با اظهار اینکه سیاست حاضر در راستای کنترل تورم و افزایش نرخ بهره است، گفت: این روند به تولید، اشتغال، بهره وری و سرمایهگذاری آسیب میزند.
وی با اشاره به نظر نادرست برخی از افراد در خصوص عدم تغییر نرخ بهره گفت: برخی عدم اصلاح نرخ بهره را به آسیبهای احتمالی از سوی دلار و تغییرات ناگهانی مسکن مربوط میکنند. درحالی که طی ۴۰ سال گذشته بدون اصلاح این نرخ شاهد تورم بالایی در حوزه مسکن بودهایم که در هیچ کجای دنیا چنین مسائلی متداول نیست.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه بالا نگه داشتن نرخ بهره هیچ کارایی ندارد، گفت: با وجود اینکه طی این سالها نرخ بهره را بالا نگه داشته ایم تا رشد سایر بازارهای ارز و املاک رخ ندهد، درست نیست زیرا با این عمل تنها باعث بی ارزش شدن پول و رشد بی رویه املاک و ارز شده ایم.
خلیلی تصریح کرد: بانک مرکزی باید نرخ بهره را به طور کلی ریشه کن کند چراکه این نرخ تنها مانع صادرات و بهبود بازارهای دیگر میشود. تا زمانی که این نرخ بهره وجود داشته باشد بانکها به چاپ پول پرداخته و تورم را به یک سونامی مبدل کردند. نتایج این عملکرد تنها به هم ریختگی اقتصاد و فقر و فلاکت بیشتر است.
وی با بیان تجربه سایر کشورها در کنترل نرخ بهره و تورم گفت: کشورهایی همچون آلمان که پیش از جنگ جهانی دوم با تورم بالایی رو به ور بودند میتوانند الگویی باشند که با کنترل نرخ بهره، رقم آن را به ۰.۶ رساندند. این کشورها با مدیریت صحیح موفق به کنترل نرخ بهره شدند.
این کارشناس بازار سرمایه افزود: کشور ترکیه از دیگر نمونه های نزدیکی است که با تورم و نرخ بهره بالا رو به رو بوده است اما توانست به درستی این متغیرها را مدیریت نماید. تا زمانی که نتوانند نرخ بهره را به صفر برسانند این مشکلات همچنان ادامه خواهد داشت.
خلیلی با تأکید بر سیاست بانک مرکزی گفت: سیاست بانک مرکزی در راستای افزایش نرخ بهره است که لطمه آن به بازار سرمایه وارد خواهد شد؛ زیرا با افزایش نرخ بهره شاهد رشد غیرقابل کنترل پول خواهیم بود که با تشکیل حباب در نهایت تمامی بازارها را با بحران رو به رو خواهد کرد.
وی با بیان اینکه مقصر جلوه دادن تغییر نرخ دلار نمیتواند این مشکلات را توجیه کند، گفت: تمامی مسائل ما مربوط به نرخ بهره است. این نرخ باید آزاد شود تا اقتصاد به سمت مسیری که بلوک شرق بعد از جنگ جهانی دوم طی کردند را برای حل مشکلات خود، حرکت کند.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان روشهای بهبود اقتصاد در بلوک شرق اروپا گفت: این کشورها با استفاده از بلوک بندی و کوپنی کردن مردم را به سمت داراییها و افزایش ثروت هدایت کردند و در نهایت نرخ بهره را کنترل نمودند. نمونه این ابزارها در ایران نیز همچون سهام عدالت و یارانه انجام شده است که میتوان آنها را بهبود بخشید.
خلیلی در پایان با بیان تمثیل عدم آزادسازی نرخ بهره به کج بالا رفتن دیوار، گفت: بدون اجرای سیاست درست و افزایش مداوم نرخ بهره، آسیبهای آن ادامه دارد.