تشریح آخرین وضعیت صنعت سیمان و دغدغه ای جدید از قطعی گاز بر این صنعت

آرش حبیبی آزاد در گفت و گو با خبرنگار بورس امروز با اشاره به افزایش های اخیر نرخ سیمان در بازار در پی قطعی برق، تصریح کرد: ورود سیمان به بورس کالا در افزایش چند هفته اخیر قیمت سیمان هیچ تاثیر خاصی نداشته است؛ برق کارخانه ها از خرداد ماه به صورت کامل قطع شد. این قطعی تا اواخر تیر ماه ادامه داشت و بعد از وصل برق هم ۳۰ درصد دیماند مصرفی اختصاص داده شد که باعث کاهش تولید گردید. وقتی برق قطع می‌شود طبیعی ست که کارخانه ها قادر به تولید نبودند و به دلیل کمبود کالا در بازار قیمت ها افزایش می یابد.

وی حتی اطلاع قبلی برای قطعی برق به منظور انبار سیمان به کارخانه جات سیمان را فاقد هرگونه اثر بر آنها دانست و گفت: سیمان کالایی نیست که بتوان آن را انبار کرد. تولید سیمان یک فرآیند پیوسته است و کارخانه های سیمان انبار ندارند.

معاون اقتصادی و برنامه ریزی سیمان فارس و خوزستان تعمیران دوره ای در کارخانجات سیمان را بین دو هفته تا یکماه عنوان و تصریح کرد: هیچگاه در تابستان به عنوان اوج تقاضا به علت بالا بودن ساخت و ساز، سیمانی ها تعمیرات نمی‌کنند. معمولاً زمستان به علت افزایش مصرف گاز خانگی که گاز قطع می‌شود و ساخت و ساز کمتر است، تعمیرات می‌کنند.

حبیبی آزاد با اشاره به اصول اقتصادی بازار و معاملات آن گفت: اولین اصل در هر کتاب اقتصادی، اصل کمیابی است؛ یعنی وقتی کالایی کمیاب شود و تقاضا برای آن کالا بیش از عرضه باشد قیمت آن افزایش می یابد. وقتی کالایی امکان تولید نداشته باشد طبیعی است افزایش قیمت پیدا می کند. الان که برق وصل شده  تولید افزایش و قیمت‌ها کاهش یافته است بنابراین قیمتها در بورس هم کاهش یافته است. بورس ارتباطی به افزایش قیمت ندارد.

وی افزود: وقتی کالایی در بازار نباشد قیمت آن بالا می‌رود و واسطه ها به هر قیمتی محصولات خود را به فروش می رسانند. علاوه بر این کمتر از ۴۰ درصد کارخانجات سیمان کشور  در بورس کالا محصولات خود را عرضه می‌ کنند. در این میان کشور ۲۰ میلیون تن مازاد ظرفیت سیمان دارد.

وی ادامه داد: اگر بورس عامل گرانی بود نه کمبود عرضه، و کارخانجات عرضه کننده سیمان در بورس گرانفروشی می‌کردند و خریداران می توانستند از بقیه کارخانجات خرید کنند؛ ولی واقعیت این بود که به علت قطع برق همه کارخانجات چه عرضه کنندگان و چه غیرعرضه کنندگان، محصولی برای عرضه وجود نداشت.

معاون اقتصادی و برنامه ریزی سیمان فارس و خوزستان با بیان اینکه تداوم شرایط به همین منوال موجب کاهش سودآوری سیمانی ها می شود، گفت: در صورت همین وضعیت قطعی متناوب برق از یک سو و قطعی گاز  از اول فصل سرما از سوی دیگر، بنابراین تولید و فروش سیمان کاهش می یابد و افزایش قیمت ها شاید آنچنان تاثیری بر سودآوری ما نداشته باشد.

دکتر حبیبی آزاد افزود: اگر موانع تولید رفع شود و منابعی مثل سوخت و برق به کارخانجات برسد، امسال درصدی سود کارخانجات بالا خواهد رفت؛ چون دست واسطه ها در قیمت گذاری کوتاه شده است. در گذشته ما به قیمت دستوری می فروختیم و واسطه ها به واسطه رانتی که داشتند به قیمت های گزاف سیمان را به مردم می فروختند.

وی تصریح کرد: الان هر فردی می تواند هم از بورس خرید کند هم از خارج بورس؛ قاعدتا سود آن به تولیدکنندگان هم می رسد. ولی اگر همین وضعیت ادامه یابد؛ یعنی برق تامین نشود و در زمستان هم گاز تامین نشود، شاید امسال وضعیت تولید و سودآوری سیمان خوب نباشد. البته امیدوارم با تداوم تولید و تخصیص زیر ساخت ها هم قیمت ها کاهش پیدا کند و هم وضعیت سودآوری کارخانجات با قطع واسطه ها بهبود یابد.

معاون اقتصادی و برنامه ریزی سیمان فارس و خوزستان در پاسخ به علت رشد سهام سیمانی در بورس گفت: بعضی شرکت های سیمانی افزایش سرمایه دارند و امسال ساختار مالی خود را اصلاح کردند. از طرفی هم قیمت‌ها رشد کرده و کارخانجات به قیمت بالاتری نسبت به سال پیش به مصرف کننده نهایی می‌فروشند و این شرایط انتظار سودآوری را برای سهامداران افزایش می دهد.

دکتر حبیبی آزاد در خصوص اثرگذاری رشد دلار بر قیمت سیمان گفت: تأثیر رشد دلار بر افزایش ارزش جایگزینی است. یک کارخانه یک میلیون تنی سیمان صد میلیون دلار هزینه ساخت دارد و کل ارزش بازار یک کارخانه در بورس را اگر بخواهیم به دلار حساب کنیم یک سوم این قیمت هم نیست. بنابراین طبیعی است که قیمت سهام کارخانجات به ارزش جایگزینی نزدیک تر شود.

وی افزود: افزایش این ارز بر صادرات هم تاثیر دارد و قیمت‌های صادراتی ها هم بالاتر می‌رود. البته الان صادرات به دلیل کمبود سیمان در داخل و تعهد کارخانجات به عرضه داخلی کم شده است اگر صادرات هم افزایش یابد طبیعتاً سود نیز رشد می‌کند.

معاون اقتصادی و برنامه ریزی سیمان فارس و خوزستان با بیان بی تأثیری قیمت سیمان در بورس بر نرخ بازار آزاد آن، گفت: عرضه سیمان در بورس هیچ تاثیری در افزایش قیمت بازار آزاد ندارد. اولا با عرضه سیمان در بورس دیگر بازار آزاد و بازار سیاه مفهومی ندارد و مکانیزم عرضه و تقاضا بر قیمت گذاری تاثیر می گذارد. چنانچه نگاهی به روند قیمت ها در بورس بیندازید افزایش قیمت ناگهانی، کاملا متناسب با قطعی برق بوده است و قبل و بعد آن قیمت ها کاملا متعادل است.

دکتر حبیبی آزاد افزود: در زمان قطعی برق واسطه ها با سفته بازی قیمت هر کیسه سیمان را به بالاتر از ۱۰۰ هزار تومان هم رساندند ولی در برخی مناطق که تولید روند عادی داشت، سیمان حتی به قیمت پاکتی ۳۵ هزار تومان هم خریدار نداشت؛ به عنوان مثال در شرق کشور که بصورت سنتی تقاضا کم است و کارخانجات عمدتاً وابسته به بازار افغانستان هستند به دلیل بسته شدن مرزها حتی نیمی از محصولاتشان خریداری نداشت.

وی تصریح کرد: هم اکنون در این بازه زمانی در شهریور ماه تولید بالا رفته قیمت در بازارهای پرمصرفی مثل تهران هم به کمتر از پاکتی ۶۰ هزار تومان در کف بازار رسیده و کارخانجات کمتر از ۵۰ هزار تومان عرضه می کنند؛ پس بورس کالا نمی تواند باعث افزایش قیمت سیمان باشد.

وی ادامه داد: به نظرم التهابات بوجود آمده در تیر ماه امسال در بازار را می توانستیم بهتر مدیریت کنیم، وقتی کمبود شدید در بازار بعد از قطعی برق بوجود آمد بایستی عرضه در بورس کالا متوقف می شد.

معاون اقتصادی و برنامه ریزی سیمان فارس و خوزستان گفت: یا قیمت گذاری به مکانیزم های رایج بورس کالا سپرده نمی شد و یا سقف هر سفارش بصورت هوشمند تری تعریف می شد و آن مقطع زمان مناسبی برای تغییر ساز و کار فروش سیمان نبود. به هر حال اکنون روال تولید به شکل عادی برگشته و التهابات از بین رفته است. صادرات نیز دوباره از سر گرفته شده و کمبودی در بازار مشاهده نمی شود و قیمت ها هم به تعادل رسیده است.

دکتر حبیبی آزاد در پایان اظهار داشت: البته ممکن است در زمستان با قطعی احتمالی گاز باز هم با کمبود هایی مواجه شویم البته نه به شدت گذشته که امیدوارم این بار با مدیریت صحیح و پیشرفت هسته نرم افزاری بورس کالا و پیوستن تمام کارخانجات به این سازو کار که نظارت و شفافیت را افزایش می دهد شاهد اتفاقات تیر ماه سال جاری نباشیم.