برنامه دستیابی آلومینا به تولید بیش از ۴۰ هزار تنی آلومینیم
شرکت آلومینای ایران در شهرستان جاجرم، تنها تولیدکننده پودر آلومینا در ایران است که این محصول به عنوان ماده اولیه چهار واحد تولیدی از جمله ایرالکو، المهدی، سالکو و نیز تولید شمش در جاجرم به مصرف می رسد.
به گزارش بورس امروز، در زمینه تولید آلومینا با توجه به اینکه معدن بوکسیت بزرگ و پرعیاری در کشور نداریم، تنها یک پالایشگاه تولید آلومینا در جاجرم متعلق به شرکت آلومینای ایران است که از سنگ بوکسیت، آلومینا تولید می کند. ظرفیت این شرکت برای تولید آلومینا حدود ۲۴۰ تا ۲۵۰ هزار تن در سال است.۸۰ هزار تن پودر آلومینای تولیدی در کارخانه تولید فلز آلومینیوم این شرکت به مصرف می رسد و ۱۶۰ هزار تن به سایر کارخانه های ایران از جمله ایرالکو، المهدی و سالکو ارسال می شود.
شرکت آلومینای ایران به عنوان تنها تولید کننده پودر آلومینا در کشور، یک پنجم نیاز داخلی را تامین می کند و مابقی نیاز کشور در این بخش از خارج وارد می شود.
بسـیاری از ذخایـر معدنی کشـور در مناطـق محروم و کمتـر توسـعه یافته قـرار گرفته اند که این مسـئله فرصت مناسـبی را بـرای توسـعه بخش معدن و صنایـع معدنی و متعاقـب آن رشـد اقتصادی ایـن مناطق فراهـم می کند. شـرکت آلومینـای ایـران، بـه سـبب وجـود مـاده معدنی بوکسـیت در شهرسـتان جاجرم اسـتان خراسـان شمالی، احـداث شـد و مـورد بهره بـرداری قـرار گرفـت. فعالیت و توسـعه این مجموعـه در سـالهای اخیر نه تنهـا تاثیرات مثبـت اقتصـادی فراوانـی در منطقه جاجرم داشـته بلکه موجب رونق و رشـد اقتصادی شهرسـتانهای اطراف نیز شـده اسـت.
شـرکت آلومینـای ایـران در زمینـه اشـتغالزایی در جایگاه نخسـت اسـتانی قرار گرفته اسـت. این شرکت به طور مسـتقیم برای ۳ هزار و ۵۰۰ نفر اشـتغال ایجاد کرده اسـت که تعدادی از این مشاغل در معادن سـایر اسـتانها که متعلق به این شرکت است ایجاد شـده است. بنابراین اشـتغالزایی شرکت آلومینای ایران نه تنها در سـطح استان، بلکه در سطح کشور نیز از جایگاه مناسـبی برخـوردار اسـت. در چنـد سـال اخیـر، به موجب فعالیـت معـدنکاری ایـن شـرکت، سـطح اشـتغال در شهرسـتان جاجـرم و شـهرهای اطـراف حـدود ۹۳ درصد بـوده اسـت. بـرای مثـال، یکـی از صنایعی که به سـبب فعالیـت کارخانـه تولید آلومینـا در شهرسـتان گرمه ایجاد شـده صنعـت حمـل بار اسـت کـه در این زمینـه، حداقل۶۰۰ دسـتگاه کامیـون در سـطح اسـتان و کشـور مشغول فعالیت هستند.
از آنجایی که ذخایر سـنگ معدنی بوکسـیت در کشـور محـدود هسـتند، ایـن شـرکت بـرای تامیـن مـاده اولیـه، اکتشاف ذخایر بوکسیت در سایر استانهای کشور را نیز در دسـتور کار قرار داده است و بخشی از ماده معدنی بوکسیت از ایـن معـادن تامیـن می شـود. بنابراین شـرکت آلومینای ایـران، بـه عنـوان صنعـت اول در منطقـه جاجرم، اسـتان خراسـان شـمالی و بـه طـور کلـی در امتداد شـمال شـرق کشور، موجب توسعه کسب وکارهای مختلف شده است. با افزایش ذخیره ماده معدنی بوکسیت از ۷ میلیون به ۳۰ میلیون تن، مدت زمان فعالیت برای بهره برداری از معدن به ۳۰ سال افزایش پیدا کرده است.
رشد همه جانبه
صنعـت معدنکاری در زمـره صنایعی قرار می گیرد که به سـبب فرایندهای مختلف، سـطح اشـتغالزایی بالایی دارد و می توانـد یـک زنجیره تولید را از اکتشـاف معدن تا تولید محصولات نهایی معدنی و فلزی ایجاد کند و سـهم بالایـی را در ایجـاد ارزش افزوده به خـود اختصاص دهد. بنابراین صنعت آلومینیوم در شهرسـتان جاجرم مشـوق و نیروی محرکه ای برای سـرمایه گذاران به شـمار می رود و می توانـد موجـب رشـد و توسـعه صنایع پایین دسـتی این صنعت شود.
رشـد دانـش فنی و سـاخت قطعـات و تجهیـزات از دیگـر جنبه های اثرگذاری توسـعه بخش معدن و صنایع معدنـی بـر اقتصـاد منطقـه ای اسـت. در ابتدای شـروع فعالیـت ایـن کارخانه تمامـی تجهیزات مورد اسـتفاده از طریـق واردات تامیـن می شـدند، امـا پـس از راه اندازی کارخانـه آلومینـا، در شهرسـتانهای جاجـرم، گرمـه، شـاهرود، بجنـورد و اطـراف شـهر مشـهد کارخانه هـای سـاخت قطعات احداث شـدند و در حال حاضـر ۵۲ واحد فعـال در سـطح کشـور بیـش از ۹۵ درصـد قطعـات این کارخانه را تولید می کنند.
نیاز شـرکت آلومینـای ایران بـه نیروهای متخصص موجب تقویت علوم دانشـگاهی شـده اسـت. بنابرایـن، بـه سـبب حضـور و توسـعه ایـن صنعـت، دانش هـای مختلفـی ماننـد دانـش سـاخت قطعـات، مکانیـک، سـیالات و … ایجـاد می شـود. بـرای مثـال تامیـن آب برای کارخانه امری بسـیار ضروری به شـمار می رود؛ بنابراین برای شناسـایی سفره آبهای زیرزمینی، دانـش فنـی اکتشـاف آب زیرزمینی در این حوزه شـکل می گیـرد. یکی دیگر از مسـائل مهم زلزله خیزی اسـتان و مباحـث زلزله شناسـی بـرای جلوگیـری از خسـارت به کارخانه اسـت. مسـائلی از این قبیل سـبب می شوند که نیروهای انسـانی بـا فراگیری دانش فنـی و به کارگیری آن در ایـن صنعـت و یـا سـایر صنایع نقش بسـزایی در توسعه همه جانبه استان ایفا کنند.
جایگاه والا در اقتصاد استان
شـرکت آلومینـای ایـران همزمان با حضور خود در منطقه در حـوزه بانکداری در اسـتان خراسـان شمالی گردش نقدینگی بالایی ایجاد کرده است؛ بـه طـوری کـه گـردش مالی این شـرکت رقمی بالغ بر ۳۰ هزار میلیارد ریال در سـال را نشـان می دهد. این شـرکت از نظر اشـتغالزایی و توسـعه صنایع، صنعت اول اسـتان خراسان شـمالی به شـمار می رود و ارزش افزوده ای که ایجاد می کند قابل توجه است.
برنامه آینده شـرکت آلومینـای ایـران پس از تولید شـمش آلومینیـوم، ورود به صنایع پایین دسـتی و ساخت محصولات آلومینیومی برای ایجاد ارزش افزوده بیشـتر خواهد بـود که این امر تاثیرات اقتصـادی قابل توجهـی بر اقتصـاد شهرسـتان جاجرم و استان خراسان شمالی خواهد گذاشت.
بـرای مثال شـهر اراک در اسـتان مرکزی به سـبب صنعت آلومینیوم و صنایع وابسته به آن، یکی از شهرهای توسـعه یافته ایـران بـه شـمار مـی رود. کارخانه هـای پایین دسـتی پس از تولید شـمش آلومینیوم در اطراف این شـهر مشغول فعالیت هستند و اسـتان مرکزی را به یکی از صنعتی ترین اسـتانهای کشـور تبدیل کرده اند. شرکت آلومینـای ایـران نیـز به سـبب نزدیکـی به بـازار مصرف مشـهد در تلاش اسـت که در خراسـان شمالی شرایطی مشـابه اسـتان مرکـزی را ایجـاد کنـد. صنعـت تولید فلز آلومینیوم در این شـرکت از حدود دو سـال قبل راه اندازی شـده و میزان تولید آلومینیوم این شـرکت در سال ۱۳۹۸ حـدود ۱۰ هـزار تن و در سـال ۱۳۹۹ حـدود ۲۵ هزار تن بـوده اسـت. انتظـار مـی رود کـه تولیـد آلومینیـوم ایـن شـرکت در سـال ۱۴۰۰ بـه بیـش از ۴۰ هزار تن برسـد. امیـد اسـت کـه حضـور صنعـت آلومینیـوم در اسـتان خراسـان شـمالی موجـب اسـتقرار سـرمایه گذاران در صنایع پایین دستی این صنعت شود.