خط بطلانی بر انتظارات کاهش نرخ سود بین بانکی

کامران ندری در گفت و گو با خبرنگار بورس امروز، درباره تاثیر کاهش نرخ سود بین بانکی بر رشد بازار بورس گفت: سال گذشته طی ماه های ابتدایی سال، نرخ بین بانکی به شدت  کاهش یافت اما بعد از مدتی مجدد رشد کرد. این کاهش قیمت تا حدودی توانست بر بازار سرمایه اثر بگذارد و به عقیده بنده رشد بازار سرمایه در ماه های ابتدایی سال می تواند نتیجه این کاهش نرخ سود بین بانکی باشد. البته نمی توان همه آن را به این کاهش نرخ نسبت داد.

وی افزود: همچنین تشویق ها و انتظارات از سودآوری بازار منجر شد تا وضعیت صعودی در بورس شکل گیرد.

این کارشناس اقتصادی تشویق ها و انتظارات سودآوری بالا را نقش اصلی رشد بازار سرمایه در سال گذشته دانست و گفت: در اثر این تشویق ها و حمایت های ظاهری در بازار سرمایه، مردم جذب بازار و حجم زیادی از افراد وارد بازار سرمایه شدند و فعالیت های بسیار در این مدت، قیمت سهام را افزایش داد، با توجه به اینکه عرضه اولیه ها نیز چندان روی نداد، این رشد چشمگیر شد.

ندری با بیان اینکه دولت تقاضای زیادی را برای بازار سرمایه به وجود آورد، تصریح کرد: متاسفانه با افزایش تقاضا در بورس، میزان عرضه متناسب با آن وجود نداشت. از سوی دیگر جو روانی موجود در بازار سرمایه منجر به افزایش قیمت سهام می شد. در نتیجه حبابی در بازار به وجود آمد که نتیجه سیاست های نادرست مسئولین بازار سرمایه، وزارت اقتصاد و هیئت دولت در وهله اول و کاهش موقتی نرخ سود بین بانکی در وهله دوم بود.

وی با بیان اینکه کاهش نرخ سود بین بانکی تنها ۲ ماه باقی ماند، یادآوری کرد: حباب قیمت سهم های بازار سرمایه با توجه به شرایط موجود به یکباره ترکید و وضعیتی پیش آورد که مشاهده شد.

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه در حال حاضر وضعیت بازار هیچ شباهتی به سال گذشته ندارد، توضیح داد: اولا انتظارات افزایش مثبت قیمت ها در بازار کنونی سرمایه وجود ندارد. دوما هجوم به بازار سرمایه متوقف شده است؛ کمااینکه کسانی که می خواستند وارد بازار سرمایه شده و سودهای کلان دریافت کنند، از این مسیر ناامید شدند. در نتیجه تقاضایی که سال گذشته برای بورس وجود داشت، امروز وجود ندارد.

ندری با اشاره به کاهش نرخ سود بین بانکی بیان کرد: در حال حاضر کاهش قیمت نرخ سود بین بانکی به میزان سال گذشته نیست. این میزان کاهش نرخ بسیار مختصر است که باید در بازار بین بانکی رخ می داد و به عقیده بنده بعید است این میزان کاهش نرخ در بازار سرمایه فعلی تاثیر چشمگیری داشته باشد

به گفته وی در حال حاضر افزایش قیمت سهام در بازار سرمایه به عملکرد شرکت ها مربوط است و باید دید دولت جدید چه موفقیت هایی می تواند  در خصوص تورم به دست بیاورد.

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه اگر روند صعودی تورم ادامه یابد می تواند منجر به افزایش قیمت سهام در بازار سرمایه شود، عنوان کرد: این افزایش قیمت سهام در کوتاه مدت رخ نمی دهد بلکه بازار سرمایه با تاخیر به افزایش نرخ ها واکنش نشان می دهد البته این واکنش همیشه هیجانی بوده و حباب را با خود به همراه دارد.

وی در خصوص کاهش نرخ سود بین بانکی گفت: بعید می دانم که کاهش نرخ سود بین بانکی ادامه دارد باشد زیرا این کاهش می تواند تورم را افزایش داده و بازار سرمایه نیز با افزایش قیمت سهام به دلیل افزایش نرخ تورم همراه شود. اگر دولت جدید بخواهد با تورم مقابله کند، قاعدتاً نباید اجازه دهد که نرخ سود در بازار بین بانکی به میزان زیادی کاهش یابد؛ زیرا کاهش نرخ سود در بازار بین بانکی تورم را در اقتصاد تشدید می کند.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: زمانی که نرخ سود بین بانکی کاهش یابد، بانک ها می توانند با هزینه کمتری پول تولید کنند و همین امر منجر به افزایش نقدینگی می شود که به دنبال آن، تورم نیز افزایش می یابد. بازار سرمایه نیز در واکنش به افزایش نرخ تورم، با افزایش قیمت سهام همراه می شود و این چرخه، اصلا مناسب وضعیت اقتصادی کشور نیست.

ندری توضیح داد: اگر قیمت سهام در اثر عملکرد واقعی شرکت ها در سودآوری رخ بدهد، این افزایش قیمت سهام از نظر اقتصادی مثبت تلقی می شود اما اگر این افزایش قیمت سهام بر اساس تورم باشد، مانند همه قیمت های دیگر، بازار سرمایه تلاش می کند خود را با تورم منطبق کند.

وی با بیان اینکه بازارسرمایه نقشی در تصمیمات بانک مرکزی ندارد، تصریح کرد: بازار سرمایه تنها از تصمیماتی که در بازار پولی کشور گرفته می شود، تحت تاثیر قرار می گیرد. البته همه بازارها از تصمیمات بازار پول تاثیر می پذیرند و در این میان بازار سرمایه نیز مستثنا نیست.

این کارشناس اقتصادی با اشاره به وعده های رئیس جمهور جدید، گفت: رئیس جمهور جدید وعده داده است که تورم را کنترل کرده و آن را یک رقمی کند؛ بنابراین سیاست های او در خصوص نرخ سود بین بانکی باید در جهت کنترل تورم باشد و به عقیده بنده این تورم است که مشخص می کند نرخ سود بین بانکی در بازار چقدر باشد.

ندری در این خصوص یادآوری کرد: اگر دولت جدید بخواهد همانند دولت های پیشین در خصوص کنترل تورم اقدام کند که بحث جدا گانه ای دارد اما اگر واقعا بخواهد به صورت علمی تورم را کنترل کنند، نرخ سود بین بانکی در کل اقتصاد باید افزایش یابد. در نتیجه می توان با کاهش نرخ تورم، به تناسب آن نرخ سود بین بانکی نیز تعدیل یابد.

وی با اشاره به انتخاب رئیس بانک مرکزی جدید، بیان کرد: باید دید چه کسی مسئولیت بانک مرکزی را به عهده می گیرد و چه دیدگاه و تجربه هایی در حوزه سیاستگذاری پولی دارد زیرا در ایران بسیاری از روش ها و شیوه های معمول دنیا مورد قبول سیاستمداران و مسئولین نیست.

این کارشناس اقتصادی با اشاره به تجربیات بانک های مرکزی کشور های دنیا تشریح کرد: بر اساس تجربیات کشورهای دیگر و اقداماتی که بانک های مرکزی آنها در قبال تورم انجام داده اند، اکثریت نرخ سود بین بانکی را افزایش دادند. تنها زمانی که نرخ تورم منفی شود یا پایین تر از نرخ مورد نظر بانک مرکزی آمده باشد، نرخ سود بین بانکی کاهش می یابد.

ندری در پایان تصریح کرد: در بسیاری از کشورهای دنیا، بانک مرکزی نرخ بهره را مشخص نمی کند بلکه این بازار است که میزان نرخ را تعیین می کند؛ بنابراین نرخ بهره در بازار بین بانکی هدایت می شود و با توجه به اینکه، مداخلات دستوری روی سایر نرخ ها در اقتصاد وجود ندارد،این نرخ به کل نظام اقتصادی سرایت می کند اما متاسفانه در ایران با مداخلات دستوری جلوی آن را می گیرند.