تقابل ریلی فولاد با جاده

سید یاسر شریعت معاون سرمایه گذاری ارزش آفرین فدک در گفتگو با خبرنگار بورس امروز عنوان کرد: حمل و نقل به انتقال کالا از مبدا به مقصد مشخص اطلاق می شود که در این بین دو فاکتور مهم وجود دارد که اولی مربوط به مشخصات کالا و دومی مربوط به مشخصات مسیر مبدا تا مقصد می باشد. به همین دلیل در مدیریت حمل و نقل دو عامل مهم تعیین کننده میزان بهره وری فرایند حمل و نقل می باشند، صرفه مقیاس و صرفه مسافت.

وی افزود: به بیان دیگر زمانی حمل و نقل بهره وری بیشتری خواهد داشت که هم بارها حجیم و سنگین باشند و هم مسافت ها حتی الامکان طولانی باشد. تلفیق این دو عامل نشان می دهد یکی از کاندیدهای اصلی برای حمل و نقل مواد معدنی و فلزی هستند چون هم مشخصات حجمی و وزنی بار بسیار کلان است و هم عمدتا مسیرهای از معدن تا کارخانه های صنایع تبدیلی و یا از مکان کارخانه ها تا مبادی صادراتی طولانی هستند. حال پرسش بعدی اینجا مطرح می شود که کالای معدنی فلزی از طریق کدام مودها (راه های) حمل و نقل می بایست حمل شوند.

معاون سرمایه گذاری ارزش آفرین فدک یادآور شد: مودهای اصلی حمل و نقل عبارتند از: جاده، ریل، هوایی، دریایی و از طریق لوله. با توجه به مشخصات هر یک از این راه های حمل و نقل، می توان گفت در خصوص حمل و نقل داخلی دو گزینه جاده و ریل بهترین روش ها می باشند.

وی افزود: اهمیت حمل و نقل آنجا مشخص تر می شود که می بینیم در ساختار بهای تمام شده خصوصا شرکتهای فولادی نقش قابل توجهی به حمل و نقل اختصاص می یابد و این اهمیت گاه تا آنجا پیش می رود که شرکتهای فولادی در دنیا اقدام به تملک شرکتهای حمل و نقل می کنند تا ارزش افزوده این بخش را نیز از آن خود کنند. مثال های بسیاری در داخل کشور و سایر کشورها در این خصوص وجود دارد که از جمله می توان به تاسیس شرکت حمل و نقل از طرف شرکت فولاد خوزستان و یا سهامداری غیر مستقیم فولاد مبارکه در شرکت توکاریل بعنوان شرکت حمل و نقل اصلی خود اشاره نمود.

شریعت خاطرنشان کرد: از سوی دیگر همان طور که اشاره شد یکی از بهترین مشتری ها برای شرکت های حمل و نقل، شرکت های معدنی و فلزی می باشند و مجموع این دو عامل وابستگی متقابل بین این دو بخش صنعت ایجاد نموده است و نتیجتا اتحادهای استراتژیک در این دو بخش به وجود آمده است. حال گام را فراتر می گذاریم و به سوال بعدی می پردازیم که کدام یک از روش های جاده ای یا ریلی مناسب تر است؟ وضعیت در کشورهای پیشرفته که مشخص است و بجز مواردی که مسیرها صعب العبور هستند (مانند وضعیتی که معادن سنگ آهن در برزیل دارند) انتخاب شرکتها حمل و نقل ریلی می باشد. در این تصمیم هم موارد اقتصادی و بهره مالی نهفته است و هم مزیت های اجتماعی مانند کاهش سوانح در مسیرهای جاده ای و همین طور کاهش مصرف سوخت.

وی در انتها اشاره کرد: در کشور ما دهه های قبل به دلیل عدم توسعه یافتگی بخش ریلی و عدم توجه نهادهای دولتی به این بخش سهم جاده ناخوداگاه بیشتر شد ولی این روند تقریبا از ۱۰ سال گذشته روند معکوس به خود گرفته و بطور کاملا عقلایی شاهد افزایش تدریجی سهم حمل و نقل ریلی و کاهش سهم جاده در حمل مواد معدنی و فلزی (خصوصا فولاد) هستیم. به نظر می رسد این روند در سال های آتی ادامه خواهد داشت و با اجرایی شدن طرح های توسعه و افزایش تقاضای حمل بار فلزی در کشور، نیاز به توسعه بیش از پیش صنعت حمل و نقل ریلی احساس خواهد شد.