ظرفیت صنعت پتروشیمی ایران چقدر رشد می کند؟  

به گزارش خبرنگار بورس امروز، بر اساس چشم انداز صنعت پتروشیمی ایران، پیش بینی می شود که این صنعت تا سال ۲۰۲۶ میلادی، ۱۴۰ میلیون تن، تولید خواهد داشت که برای تولید این محصولات نیاز دارد تا ۷۰ میلیارد دلار، سرمایه گذاری جدید در این صنعت انجام شود.

همچنین با توجه به اینکه ایران در رتبه دوم ذخایر گازی را در جهان دارد، پیش بینی می شود که ایران بتواند با رفع تحریم ها، تولید منابع گازی منطقه را در دست بگیرد. این امر می تواند با ۲۰ طرح گازی کشور که نیاز به تامین مالی خارجی دارد، امکان پذیر شود. در حال حاضر چندین فاز مجتمع گاز پارس جنوبی در حال توسعه است و می توان پیش بینی کرد که ظرفیت تولید این مجتمع در ماه های آینده با توجه به مذاکرات وین که در حال انجام است، افزایش پیدا کند.

بر اساس جدول زیر، میزان تولید گاز در سال ۲۰۱۷ حدود ۶۰ میلیارد مکعب افزایش یافته است که می توان یکی از دلایل آن را افتتاح فازهای ۱۷ تا ۲۱ مجتمع گاز پارس جنوبی دانست؛ بنابراین پیش بینی می شود که با ادامه توسعه این مجتمع و تکمیل فازهای توسعه ای دیگر آن از جمله فاز ۱۱، ۲۰ میلیارد متر مکعب دیگر به ظرفیت تولیدی گاز ایران اضافه شود. البته هنوز پیش بینی نشده است که میزان تولید این طرح های توسعه ای در مجتمع گاز پارس جنوبی چقدر است اما پیش بینی می شود با اجرای همه طرح های توسعه ای در فازهای ۱۱، ۱۳، ۱۴، ۲۲ تا ۲۴ این مجتمع، ۱۲۰ میلیارد متر مکعب به ظرفیت تولیدی این مجتمع اضافه شود. البته این امر به سرمایه گذاری های خارجی وابسته است.

با این حال، ایران علاوه بر مجتمع گاز پارس جنوبی، چندین میدان گازی دیگر برای توسعه دارد که می تواند ظرفیت تولیدی گاز را افزایش دهد. از جمله میدان های گازی ایران می توان به طرح های کیش (۲ هزار میلیارد متر مکعب ذخایر)، پارس شمالی (۱.۴ هزار میلیارد متر مکعب ذخایر)، گلشن (۱.۱ هزار میلیارد متر مکعب ذخایر) الوان (۱.۸ هزار میلیارد متر مکعب)، فروز B (700 میلیارد متر مکعب)، فردوسی (۳۰۸ میلیارد متر مکعب) و خیام (۲۰۴ میلیارد متر مکعب) اشاره کرد.

همچنین منطقه دنا در کنار خط لوله اتیلن غرب، ۱۱ طرح پتروشیمی های پایین دستی را تشکیل می دهد. این طرح ها توسط دو پتروشیمی کاویان و مروارید تغذیه می شوند و از جنوب غرب کشور (عسلویه) تا شمال غرب (میاندوآب) ادامه دارد.

با توجه به طرح اتصال پتروشیمی تبریز به میاندوآب، که حدود ۵۳ میلیون دلار سرمایه گذاری شد، پیش بینی می شود که تا سال جاری (۲۰۲۱) میزان تولید این طرح دو برابر شود.

نمودار زیر روند تغییرات ظرفیت تولید سه محصول مهم پتروشیمی ها را نشان می دهد. در این نمودار مشاهده می شود که ظرفیت تولید زایلن و پروپلین ثابت بوده و پیش بینی می شود این روند با همین ثبات ادامه داشته باشد اما ظرفیت تولید اتیلن در حال افزایش است.

با توجه به اتمام ۱۰۳ طرح پتروشیمی ها تا پایان سال ۲۰۱۹ ، ۳۹ طرح اجرا شده کمتر از ۲۰ درصد رشد داشتند و در مراحل اخذ مجوزهای آماده سازی و تامین دانش فنی و سرمایه هستند. همچنین ۶۴ طرح که بالای ۲۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشتند. از این ۶۴ طرح، ۵ طرح خط اتیلن غرب، مرکز توسعه مخازن، اسکله صادراتی و یوتیلیتی متمرکز در هابهای، توسعه زیرساختی داشتند. شش طرح نیز نقش تأمین خوراک به ۵۳ طرح پتروشیمی را بر عهده دارد که دو طرح آن استحصال اتان و چهار طرح دیگر به شرح زیر است:

• ۳۱۰۰ NGL که ۲۷۰ میلیون فوت مکعب خوراک پتروشیمی دهلران را فراهم می کند.
• ۳۲۰۰ NGL در غرب کارون، مارون اهواز و پارسی
• NGL خارک که به میادین اطراف دسترسی دارد و خوراک فاز دوم متانول خارک را تأمین می کند.
• بیدبلند ۲ ( این واحد روزانه در حدود ۲ میلیون فوت مکعب خوراک دریافت می کند و یکی از بزرگترین طرح های تأمین خوراک پتروشیمی در بخش بالادستی و تأمین کننده خوراک پتروشیمی گچساران، بندر امام و امیرکبیر است)

از ۵۳ طرح مذکور در صنعت پتروشیمی، ۳۰ طرح کمتر از ۴۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشتند. همچنین  ۲۳ طرح بالای ۴۰ الی ۹۹ درصد پیشرفت کردند. ۱۸ طرح از بین این ۲۳ طرح، منتخب شده اند که ۱۵ طرح آن تا سال گذشته به تولید پایدار رسیده و طرفیت تولیدی آنها به ۹۴ میلیون تن رسید.

پیش بینی می شود تا پایان سال جاری نیز با افتتاح ۱۱۸ طرح پتروشیمی ها، درآمد حاصل از فروش محصولات آنها با ۴۶ درصد افزایش همراه باشد و به ۲۵ میلیارد دلار برسد. در حال حاضر نیز توسعه صنعت پتروشیمی در نواحی ساحلی دریای خزر در دست بررسی و مطالاعاتی برای تامین خوراک آنها در حال انجام است.