راه بازار پول را در بازار سرمایه نبندیم

احمد اشتیاقی مدیرعامل شرکت کارگزاری بانک آینده در گفتگو با خبرنگار بورس امروز عنوان کرد: در سال ۹۷ شرکت های کارگزاری فراز و نشیب های زیادی را پشت سر گذاشتند، به واسطه شرایط تورمی و رشد سطح عمومی قیمت ها بازار سرمایه نیز از این تغییرات مستثنی نبود و رشد خوبی را تجربه کرد که این امر موجب حضور سرمایه گذاران جدید و ورود نقدینگی در این بازار شد.

وی افزود: در این میان شرکت های کارگزاری نیز از محل افزایش حجم معاملات متأثر شدند از طرفی از بزرگترین اتفاقات بازار سرمایه که توسط قانون گذاران بازار اتفاق افتاد می توان به کاهش چشمگیر مالیات انجام معاملات از نیم درصد به یک دهم درصد اشاره کرد که به تبع آن شاهد انجام سطح بالایی از معاملات مکرر توسط سرمایه گذاران کوتاه مدت و رشد حجم معاملات شرکت های کارگزاری بودیم. ولی در کنار آن صنعت کارگزاری با چالش هایی نیز مواجه بود؛ از مهمترین مشکلات پیش آمده برای کارگزاران سیستم بانکی، دستورالعمل سازمان بورس و اوراق بهادار در خصوص جدا نمودن سبدگردانی از کارگزاری‌ها و تشکیل شرکتهای مستقل سبد گردانی بود.

اشتیاقی خاطرنشان کرد: با این اقدام نهاد ناظر، کارگزاران بانکی باید مجوزهای لازم جهت تاسیس و ایجاد شرکت سبدگردان را از بانک مرکزی اخذ نمایند و بانک‌مرکزی هم به هیچ عنوان اجازه توسعه بانک ها در شرکت‌داری را نمی‌دهد. این معضل آسیب بسیاری به شرکت های کارگزاری بانکی وارد می کند. به نظر لازم است کارگزاران بانکی از این اقدام مستثنی شوند. نکته ای که باید به آن توجه شود آن است که شرکتهای کارگزاری بانکی به لحاظ میزان سرمایه و وجوه تحت مدیریت در قالب صندوق ها نقش بسیار مهمی را در بازار ایفا می کنند.

وی افزود: در حال حاضر به دلیل همین محدودیت قادر به توسعه فعالیت های حوزه مدیریت دارائی خود نیستند. این در حالی است که در صورت نبود محدودیت مزبور می توانستیم نقش پررنگ تری در ارائه محصولات با ریسک کم در بازار ایفا کنند. در همین حال کارگزاران غیربانکی و شخصی نیز توان سرمایه گذاری و توسعه فعالیت در این بخش ها را به دلیل هزینه های بالای اولیه نیروی انسانی ندارند. از این رو رفع مشکل کارگزاری های بانکی می تواند نقش مهمی را در توسعه فعالیت های مدیریت دارائی در بازار سرمایه ایفا کند. همچنین برون سپاری مدیریت صندوق های مذکور به شرکت های سبدگردان خارج از گروه عملاً نوعی امکان رقابت کارگزاری بانکی را با کارگزاران غیربانکی که به راحتی امکان تاسیس هلدینگ خدمات بازار سرمایه و شرکت سبدگردان را دارند سلب می نماید.

مدیرعامل شرکت کارگزاری بانک آینده اظهار داشت: یکی دیگر از مشکلاتی که شرکتهای کارگزاری به عنوان بازوی اجرایی بورس با آن مواجه بودند، تغییرات زیاد و سریع در حوزه دستورالعمل ها و مدت زمان محدود در تطبیق فعالیت ها کارگزاری با آن تغییرات بود. این تغییرات عملاً قدرت برنامه ریزی بلند مدت را از کارگزاران سلب می کند. در این حوزه نهاد ناظر بازار که وظیفه تدوین دستورالعمل ها و نظارت بر اجرای آن را عهده دار می باشد در سال های گذشته با ایجاد دستورالعمل های نظارتی به خوبی توانست ریسک های بازار از جنبه های مختلف را کاهش دهد و این موضوع جای تقدیر دارد. ولی به نظر می رسد این دستورالعمل ها با وجود کاهش ریسک بهینه نمی باشند، به عبارتی می بایست در عین کارآیی، مختصر و ساده در اجرا باشند.

وی در ادامه افزود: از طرفی بعضی از قوانین و دستورالعمل ها با توجه به گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی و فناوری اطلاعت عملاً تاریخ آنها منقضی شده و به سادگی قابل حذف است. در کنار آن نیز می توان به نظارت های موازی اشاره کرد که بعضاً توسط سایر نهادهای بازار به موازات سازمان بورس انجام می گیرد و شرکت های کارگزاری را دچار سردرگمی نموده و بعضاً مکرراً به کمیته تخلفات احضار می شوند. بورس هم اکنون با انباشت غیرعادی قوانین مواجه است و عملا هر مساله اجرایی درگیر ده ها دستورالعمل و بخشنامه و بعضا دارای تقدم و تاخر اجرایی است که موجب طولانی شدن فرآیندهای دریافت مجوزها می شود.

اشتیاقی در انتها اشاره کرد: اختلال در هسته معاملات، از مشکلات جدی دیگری بود. این موضوع در سالی که گذشت گریبان گیر شرکت های کارگزاری بود، همانطور که مستحضرید بازار بورس یکی از پرریسک ترین بازارها برای سرمایه گذاری است و مسلماً جذب سرمایه گذار در این بازار کار بسیار دشواری است. اختلال در هسته معاملات و کندی سیستم ها و یا ابطال معاملات به خودی خود ریسک جدیدی وارد بازار کرده و شرکت های کارگزاری به عنوان واسطه مشتریان در انجام معاملات، بیشترین چالش را در این خصوص متحمل شدند.