آیا افزایش سرمایه از محل مطالبات و آورده نقدی بازار را متضرر میکند؟

به گزارش بورس امروز، تامین مالی جهت توسعه و تکمیل طرح‌ها و پروژه‌های در دست اجرای شرکت‌ها بسیار حیاتی و پراهمیت است. روش‌های تامین مالی با توجه به نوع محصولات و خدمات قابل ارائه توسط شرکت‌ها بسیار متفاوت و گوناگون است. روش های مرسوم جهت تامین مالی در ایران می‌توان به روش‌های زیر اشاره کرد: اخذ تسهیلات بانکی، انتشار انواع اوراق بدهی در بازار سرمایه، استفاده از گشایش اعتبارات اسنادی داخلی یا خارجی، استفاده از فاینس داخلی یا خارجی، فروش محصولات به صورت سلف، افزایش سرمایه.

افزایش سرمایه از محل مطالبات و آورده نقدی، روشی است که در آن شرکت ها، سرمایه‌ای را تحت عنوان سود نگاه داشته اند و با تصمیم مجمع، به جای تقسیم شدن، برای افزایش سرمایه استفاده می شود. معمولا در شرایط منفی و رکود بازار، این روش افزایش سرمایه مطلوب نیست. بهتر است شرکت ها در ابتدا دارایی های بدون استهلاک را در اولویت خود قرار دهند و در صورت نیاز تجهیزات استهلاک پذیر خود را مورد تجدید ارزیابی قرار دهند. بنا به نظر بسیاری از کارشناسان یکی دیگر از معایب این نوع از افزایش سرمایه زمانبر بودن آن است.

روند افزایش سرمایه در این روش طولانی است زیرا ابتدا باید مجمع در این خصوص تصمیم گیرد، بازرس قانونی آن را تائید کند و سپس از سوی سازمان بورس مجوزهای لازم دریافت شود؛ در انتها مجدد مجمع فوق العاده برگزار می شود که بعد از آن شرکت ۶۰ روز مهلت دارد تا افزایش سرمایه را اجرا کند.

افزایش سرمایه از محل مطالبات و آورده نقدی به نفع یا به ضرربازار؟

افزایش سرمایه از محل مطالبات و آورده نقدی روشی است که در آن شرکت ها، سرمایه‌ای را تحت عنوان سود نگاه داشته اند و با تصمیم مجمع، به جای تقسیم آن، برای افزایش سرمایه استفاده می شود. در شرایط کنونی بسیاری از کارشناسان بر این باورند که اقدام به این نوع از افزایش سرمایه به نفع بازار نیست.

محمدرضا صادقی مدیرمالی شرکت تولیدی چدن سازان معتقد است که شرایط کنونی بازار برای شرکت هایی که می خواهند از محل آورده نقدی و مطالبات افزایش سرمایه انجام دهند، مطلوب نیست. همچنین عباسعلی حقانی نسب رئیس هیئت مدیره سبد گردان هدف افزایش سرمایه از محل مطالبات و آورده نقدی از سوی شرکت ها را در حال حاضر سمی کشنده برای بازار سرمایه می داند.

در حال حاضر مشکل اصلی بازار سرمایه کمبود نقدینگی است و افزایش سرمایه از محل مطالبات و آورده نقدی منجر می شود تا میزان بیشتری از نقدینگی از بازار خارج شود.

متاسفانه طی ماه‌های اخیر شاهد تصمیمات نادرست و کارشناسی نشده از سوی سازمان بورس بوده‌ایم و همین امر منجر شده است که بازار در شرایط کمبود نقدینگی و نقدشوندگی قرار بگیرد. حال اگر شرکت ها هم با افزایش سرمایه از محل مطالبات و آورده نقدی بخواهند بخشی از نقدینگی موجود را از بازار خارج کنند، ضربه اساسی به بازار سرمایه وارد می شود.

مطابق با گفته های محمدرضا صادقی مدیرمالی شرکت تولیدی چدن سازان در شرایط فعلی بازار که مشخص نیست بازار رشد می کند یا ریزش ادامه دارد، انتظار نمی رود افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات برای شرکت ها با اقبال سهامداران همراه باشد. با توجه به شرایط بازار کنونی که ابهام زیادی دارد، طبیعی است که سهامداران از این روش افزایش سرمایه استقبال نکنند زیرا چشم انداز مثبتی نمی بینند؛ البته معمولا دید سهامداران و مردم بلندمدت نیست و بیشتر تحت تاثیر جو روانی بازار است. چه بسا در زمانی که روند بازار خوب است و جو مثبتی بر بازار حاکم است، این روش افزایش سرمایه مورد استقبال سهامداران قرار می گیرد.

ساده ترین و گرانترین روش تامین مالی

مهمترین پارامتری که مدیران در انتخاب و استفاده از روش تامین مالی باید در نظر گیرند میزان هزینه‌ای است که “سهامداران شرکت” در قبال بکارگیری آن روش جذب سرمایه متحمل می‌گردند. با توجه به مشکلات و موانع گسترده در تامین مالی از طریق ایجاد بدهی برای شرکت، بعضی مدیران ساده ترین و گرانترین روش تامین مالی که همان تامین سرمایه مورد نیاز شرکت از طریق آورده نقد توسط سهامداران می‌باشد، را انتخاب می‌کنند. فرایند مذکور از طریق انجام افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران صورت می‌پذیرد. متاسفانه فرایند انجام و ثبت نهایی این نوع از افزایش سرمایه بسیار زمانبر و طولانی است. مراحل انجام فرایند مذکور را به صورت کلی به دو فاز قبل و بعد از تصویب افزایش سرمایه در مجمع فوق‌العاده صاحبان سهام می‌توان تقسیم بندی نمود.

فاز نخست این فرایند شامل تهیه مدارک و مستندات مورد نیاز جهت انجام افزایش سرمایه و تائید حسابرس و اخذ موافقت و تائیدیه های لازم از سازمان بورس است. با توجه به اینکه شرکت‌های زیادی در صف انتظار اخذ موافقت سازمان بورس برای انجام افزایش سرمایه قرار گرفته‌اند گاها چندین ماه طول می کشد تا فاز نخست این فرایند انجام پذیرد. در خوشبینانه ترین وضعیت ۲ تا ۴ ماه زمان صرف این فاز می‌گردد.

فاز دوم این فرایند شامل مهلت ۶۰ روزه جهت معاملات ثانویه حق تقدم ها و گاها تمدید ۳۰ روزه این دامنه زمانی و اتمام پذیره‌نویسی و چندین ماه بابت تعیین تکلیف حق تقدم‌های استفاده نشده، ثبت افزایش سرمایه در سازمان ثبت شرکت‌ها است. پژوهش ها و مطالعات انجام گرفته در این خصوص نشان می‌دهد که به صورت متوسط بعد از سپری شدن ۶ ماه از آخرین روز معاملات حق تقدم‌ها، این فاز به ثمر نشسته است.

راه جایگزین

کارشناسان بازار سرمایه معتقدند که در حال حاضر افزایش سرمایه از محل مطالبات و آورده نقدی برای بازار مضر است. افزایش سرمایه از محل سود انباشته نیز بهتر است انجام نشود و در صورت امکان بهتر است این سود نیز تقسیم شود. بنا به گفته حقانی نسب؛ افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی در حال حاضر بهترین روش افزایش سرمایه در شرایط کنونی بازار است.
مطابق با گفته های وی؛ در این روش اطلاعات دارایی ها در صورت های مالی منتشر می شود و سهامداران می بینند که این شرکت تا چه میزان دارایی دارد و می تواند سودآور باشد. در نتیجه سهامداران نیز کمتر نگرانی دارند و می توانند به راحتی تصمیم بگیرند زیرا خیالشان راحت است که سهام ارزنده است.

در نتیجه این تصمیم منجر به ورود نقدینگی به بازار شده و به نفع آن خواهد بود. در نهایت حقانی نسب در جمع بندی اظهاراتش درباره افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات گفت: در شرایط فعلی بازار که مشخص نیست بازار رشد می کند یا ریزش ادامه دارد، انتظار نمی رود افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات برای شرکت ها با اقبال سهامداران همراه باشد.