حمل و نقل دریایی در سال ۱۴۰۰ به کدام سو می رود؟

به گزارش بورس امروز، رشد تولیدات صنعتی چین به عنوان موتور محرک اقتصاد جهانی در ماه نوامبر سال ۲۰۲۰ و نسبت به ماه مشابه سال پیش از آن، از رشد ۷ درصدی برخوردار بود که حاکی از ادامه رشد قوی ماه اکتبر سال ۲۰۲۰ است. این رشد سالانه، بیشترین میزان از ماه مارس سال ۲۰۱۹ به بعد بوده است و بخش عمده آن ناشی از خروجی قوی در بخش ساخت و ساز است. همچنین این روند صعودی بیانگر بازگشت مستمر اقتصاد چین از اختلالات به وجود آمده ناشی از شیوع بیماری کووید ۱۹ است. متوسط رشد اقتصادی جهان در سال ۲۰۲۰ نیز برابر منفی ۴.۴ درصدی پیش بینی شده است.

رشد تولید ناخالص داخلی برخی کشورها و مناطق جهان(درصد)

هم اکنون برآوردها حاکی از کاهش ۳.۵ درصدی تجارت دریایی جهان برای کل سال ۲۰۲۰ است که این کاهش عمدتاً ناشی از تبعات گسترش بیماری کووید ۱۹ و اقدامات صورت گرفته برای مقابله با آن مانند تعطیلی اجباری گسترده می باشد. همچنین برای سال ۲۰۲۱ نیز رشد ۴.۷ درصدی تجارت دریایی پیش بینی شده است.
تحولات عمده
افزایش مجدد حجم تجارت کانتینری طی ماه‌های اخیر بیش از انتظارات موجود بوده است، از سوی دیگر اعمال مدیریت قوی در عرضه ظرفیت‌های حمل منجر به افزایش تاثیر روندهای صعودی بر بهبود بازار حمل کانتینری شده است. به رغم وجود ریسک های عمده در دورنمای بازار حمل کانتینری اما این دوران ما بیش از پیش امیدوار کننده به نظر می‌رسد.

تجارت و عرضه ظرفیت های حمل در بازار حمل کانتینری

 تقاضای حمل کانتینری

در نیمه دوم سال ۲۰۲۰ با مثبت شدن روندها، مشخص شد کاهشی که در حجم تجارت کانتینری انتظار می‌رفت، بسیار کمتر از آنچه که در ابتدا تصور می شد خواهد بود. از جمله در ماه سپتامبر حجم تجارت کانتینری ۷ درصد بیش از رقم مربوط به ماه مشابه سال قبل بوده است. آنچه بیشتر از همه به چشم می خورد افزایش قابل توجه سرویس ها به خصوص در مسیرهای رفت حوزه پاسیفیک و توسعه این روند در سایر نقاط است. در مجموع این برآوردها حاکی از کاهش ۱.۹ درصدی تجارت کانتینری دریایی جهان در سال ۲۰۲۰ است.

روند تجارت کانتینری در مناطق مختلف (میلیون TEU کانتینر- محور چپ) و رشد تجارت جهانی کانتینری (درصد- محور)

 بازار اجاره کشتی‌های کانتینربر

پس از خروج روند تجارت کانتینری از نوسانات ناشی از شیوع کووید ۱۹، نرخ‌های اجاره کشتی‌های کانتینربر طی ماه‌های اکتبر و نوامبر نیز به روند صعودی خود ادامه داد. نرخ‌های کرایه در برخی مسیرها به رکوردهای جالبی دست یافتند. از جمله در پایان ماه اکتبر شاخص اجاره زمانی کشتی‌های کانتینربر برغم ۷۴ واحد رسید که بیشترین میزان از سال ۲۰۱۱ به بعد بوده است.

میانگین نرخ اجاره ۶ الی ۱۲ ماهه روزانه انواع کشتی های کانتینر بر(دلار)

همچنین پس از این مقطع و در اواسط ماه نوامبر با ادامه رشد این شاخص به ۸۰ واحد رسید که بیشترین میزان از سال ۲۰۰۸ به بعد بوده است.

شاخص کرایه ای حمل کانتینری شانگهایی (SCFI)

 ناوگان کشتی‌های کانتینربر

رشد سالانه ناوگان حمل کانتینری در سال ۲۰۲۰ به میزان ۵.۲ درصد تخمین زده می‌شود. این میزان رشد برای سال ۲۰۲۱ برابر ۲.۳ درصد پیش‌بینی شده است. در حال حاضر حجم سفارش های موجود برای ساخت کشتی‌های کانتینربر و لحاظ تناژ معادل ۸ درصد از مجموع ناوگان کشتی‌های کانتینربر موجود است.

روند مجموع ظریت حمل هریک از مجموع کشتی های کانتینر بر جهان (Teu1000 )

 بازار حمل فله

در نیمه دوم سال ۲۰۲۰ و پس از وقوع چالش‌های شدید در نیمه اول این سال، شاهد بهبودهای نسبی در بازار حمل فله بوده ایم. اما روند نرخ های اجاره و کرایه هم در حال حاضر و همچنین برای اوایل سال ۲۰۲۱ شکننده به نظر می‌رسد. پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۲۱ شاهد رشد سالانه مایل حاصل از تجارت دریایی محصولات فلاح خشک به میزان ۴.۴ درصد باشیم.

مقایسه تجارت دریایی فله خشک با ظرفیت ناوگان حمل فله خشک جهان(میلیون تن)

تقاضای حمل فله: سنگ آهن

پیش‌بینی می‌شود تجارت دریایی سنگ آهن به عنوان مهمترین محموله دریایی فله خشک، در سال ۲۰۲۰ با رشد ۳ درصدی به۴۹/۱ میلیارد تومان بالغ شود. همچنین برآورد می‌شود رشد واردات سنگ آهن چین به عنوان مهمترین عامل این افزایش در سال ۲۰۲۰ برابر ۹ درصد باشد. رشد تجارت دریایی سنگ‌آهن جهان برای سال ۲۰۲۱ برابر دو درصد پیش‌بینی شده است.

واردکنندگان و صادرکنندگان عنده سنگ آهن جهان(میلیون تن)

رشد تجارت زغال سنگ حرارتی و زغال کک تجارت دریایی در مسیر کاهش ۹ درصدی و به لحاظ تناژ در کل سال ۲۰۲۰ و دستیابی به رقم ۲۴۷ میلیون تومان است. واردات زغال کک چین طی ماه اکتبر به حداقل خود ظرف یک سال اخیر رسید، اما خریداران هندی میزان خرید خود از استرالیا را که اخیراً با تخفیفات قابل‌ملاحظه‌ای همراه بوده افزایش دادند.

کشور چین به عنوان محرک اصلی تجارت دریایی زغال‌سنگ محسوب می‌شود. اما واردات این کشور در ماه اکتبر سال ۲۰۲۰ تنها محدود به ۵.۸ میلیون تومان بوده که کمترین میزان از اوایل سال ۲۰۱۱ به این سو محسوب می‌شود. علاوه بر اختلالات لجستیکی ناشی از همه گیری کوید ۱۹، محدودیت‌های وارداتی در بنادر چین نیز از دلایل این کاهش بوده است. از سوی دیگر نشانه های بهبود مستمر تقاضا پس از کاهش تبعات کرونا در برخی نقاط قابل ملاحظه است. از جمله واردات کشور هند طی ماه‌های اخیر با روند صعودی مواجه و ۵.۶ میلیون تومان در ماه به۸/۱۵ میلیون تن در ماه سپتامبر رسید.

روند تغییرات واردات زغال سنگ حرارتی(میلیون تن)

محصولات کشاورزی واردات دریایی سویا چین در ماه نوامبر ۱۷ درصد افزایش سالیانه به ۶.۹ میلیون تومان رسید. واردات این کشور در ۱۱ ماهه ابتدایی سال ۲۰۲۰ به میزان ۱۸ درصد بیشتر از مدت مشابه سال قبل بوده و انتظار می‌رود این روند با ثبات تا اوایل سال ۲۰۲۱ نیز ادامه داشته باشد. از سوی دیگر به نظر می رسد، برزیل کماکان به عنوان بزرگترین صادر کننده غلات جهان در سال ۲۰۲۰ و برای دومین سال متوالی خواهد بود. سایر کشورهای صادر کننده بعد از این کشور آمریکا کشورهای اروپایی، آرژانتین و روسیه می باشد.

روند واردات غلات در مناطق مختلف جهان

 بازارهای اجاره و کرایه حمل کشتی های فله بر

از اوایل ماه دسامبر به این سو امیدها برای بهبود نرخ فقر در بخش حمل فله رو به کاهش بوده است. پیش‌بینی می‌شود با ضعیف شدن فصلی روندها در اوایل سال ۲۰۲۱ شاهد ادامه این روند باشیم همانگونه که مشاهده می‌شود، این روند برای کشتی های سوپر اوماکس و پاناملکس نوسانی بوده است.

مقایسه نرخ اجاره سه نوع کشتی فله بر

متوسط درآمد کشتی های پاناماکس و سوپراوماکس در ۱۸ دسامبر به ترتیب برابر۱۳/۱۲۵و۱۲/۵۷۵ دلار در روز بوده است.

درآمد روزانه بازار نقدی کشتی های فله بر

 ناوگان کشتی های فله بر
مجموع ظرفیت شناورهای ناوگان فله بر جهان با رشد ۳.۸ درصدی سالانه در ماه نوامبر نسبت به ماه مشابه سال قبل در حدود ۹۱۱ میلیون تنDWt گزارش شده است.

روند رشدظرفیت حمل ناوگان حمل فله

 بازار حمل فرآورده های نفتی

تحولات عمده و تقاضای حمل فرآورده های نفتی

بازار حمله تانکر کماکان تحت تبعات ناشی از شیوع بیماری کووید ۱۹ بر عرضه و تقاضای تجارت دریایی نفت و فرآورده‌های نفتی قرار دارد. دورنمای کوتاه مدت این بازار شرایط دشواری را نشان می دهد.
کاهش تولیدات پالایشگاهی در سطح جهان فشار را بر روی بازار حمل دریایی فرآورده‌های نفتی ادامه داده است، تولید جهانی این محصولات در ماه اکتبر نسبت به مقطع مشابه سال گذشته پنج درصد کاهش داشته است .

رشد عرضه ظرفیت حمل و تقاضای حمل

اخیرا جریان حمل محمولات نفتی از مناطق اروپا و خلیج فارس به کشورهای شرق آسیا به تنها پارامتر مثبت در این بازار تبدیل شده که حمایت نسبتاً خوبی نیز از بازار کشتی‌هایlR1و lR2 به عمل آورده است.

روند صادرات روزانه فراورده های نفتی: ناوگان کشتی‌های تانکر حمل فرآورده های نفتی

مجموع ظرفیت ناوگان کشتی‌های تانکر حمل فرآورده های نفتی جهان در ماه نوامبر سال ۲۰۲۰ ، برابر۱۹۰/۵ میلیون تن گزارش شده است.

بازار اجاره و کرایه حمل کشتی های تانکر حمل فرآورده های نفتی

در آمد کشتی‌هایMR و lR در طول ماه اکتبر و با کم بودن تقاضا برای فرآورده های نفتی پالایشگاهی تضعیف شد. البته نرخ های اجاره یا کرایه هم برای این کشتی ها طی ماه دسامبر با افزایش نسبی مواجه شد.

علت این امر بهبود وضعیت اقتصادی و افزایش فعالیت های صنعتی در کشورهای قاره آسیا عنوان شده است. اما باید توجه داشت که سطح نرخ‌ها کماکان در مقایسه با ارقام و سال گذشته به دلایل کاهش کلی تقاضا توسعه مستمر ناوگان و کاهش اوراق سازی بسیار پایین است.