بندهای دست و پا گیر برای تجدیدی ها

به گزارش بورس امروز، اگرچه فعالان بازار سرمایه معتقدند که این اقبال یک مسئله روانی بوده و شاید تنها دلیل بنیادی آن، رشد قیمت سهم در پی بزرگ‌تر شدن دارایی‌های شرکت و به تبع آن افزایش ارزش دفتری شرکت ها باشد. زمین، ساختمان، تجهیزات، ماشین آلات از جمله دارایی هایی محسوب می شوند که در افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها مورد ارزیابی کارشناسان دادگستری قرار می گیرد .

 دغدغه های ناشران در اجرای افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها

هرچه بازار سرمایه از این نوع افزایش سرمایه ها اقبال می کند اما طی روند این افزایش سرمایه از سوی ناشران فعال در بازار سرمایه با مشکلاتی همراه است. اما دستورالعمل سازمان بورس درخصوص ضوابط تکمیلی ارزیابی دارایی‌ها، جهت انجام افزایش سرمایه بازرسان قانونی را با ابهاماتی مواجه کرده است.

در اولین بند دستورالعمل سازمان بورس آمده است که کارشناسان رسمی باید به دو روش به غیر از اسمی و دفتری، دارایی ها را ارزیابی کنند اما در این بند، این روش ها بر عهده کارشناسان بوده و همین امر ابهاماتی را به وجود آورده است که کدام روش برای سازمان مورد مقبول تر است! آیا روش ارزیابی مورد نظر آنها، مورد تائید سازمان بورس قرار خواهد گرفت؟

از سوی دیگر در بند دوم سازمان بورس اعلام کرده است که برای شرکت های پذیرفته شده در بورس، روش میانگین سه ماه گذشته، مورد قبول است و می تواند به عنوان سقف قیمتی برای این شرکت ها در نظر گرفته شود. بنابر  این ماده می توان گفت که سازمان بورس در میان روش های مختلف، در صورت وجود سقف قیمت، سقف قیمتی ۳ ماه اخیر را تائید می کند.

بند سه: در این بند کارشناسان رسمی و بازرسان در صورتی که روش‌های دیگری را مورد استفاده قرار بدهند، باید در گزارش خود به صراحت اعلام کنند که به چه دلیل این روش را انتخاب کرده‌اند. در نتیجه کارشناسان آزادند که از هر روشی که می خواهند برای ارزشیابی استفاده کنند که این امر، ابهامات بررسی بازرسان قانونی را افزایش می دهد که آیا این روش، برای ارزیابی مناسب بوده است یا خیر!

بند چهار:  در این افزایش سرمایه بررسی ارزش دارایی ها بر اساس ارزش ذاتی مورد تایید سازمان بورس است دراین میان اگر  در شرکت های پذیرفته شده در بازار سرمایه روش دیگری مورد تائید قرار گیرد، روشی که به قیمت کمتر منتج شده است، ملاک قرار خواهد گرفت. در این بند با تاکید بر اینکه قیمت پایین ملاک قرار می گیرد منجر شده است که بازرسان و کارشناسان در این ابهام بمانند که کدام روش بررسی و ارزیابی مناسب است و قیمت کف را در اختیار آنها قرار می دهد.

و اما نگاه نهاد ناظر به مقوله تجدید ارزیابی ها

میثم طهماسب زاده رییس اداره نظارت بر انتشار و ثبت اوراق بهادار سرمایه ای در خصوص ابلاغیه سازمان بورس برای بررسی میزان افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی، اظهار داشت: سازمان بورس چند نکته در ابلاغیه خود در خصوص بررسی افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی سرمایه گذاری بلندمدت ابلاغ کرده است تا کارشناسان آنها را در نظر بگیرند.  در این ابلاغیه آمده است که کارشناسان رسمی چه مواردی را مد نظر خود قرار داده و گزارش های توجیحی خود را چگونه ارائه دهند. به عنوان مثال اگر کارشناسی در خصوص زمین و ساختمان می خواهد گزارش ارزیابی خود را ارائه دهد، حتما باید در مورد اسناد مالکیت، اظهارنظر بازرس قانونی را ذکر کند. همچنین باید بیان شود که کدام یک از مستغلات این شرکت دارای سند مالکیت و کدام یک بدون سند مالکیت هستند. در صورت وجود مشکل نیز، حتما در گزارش ارزیابی خود، به صراحت این مشکلات را ذکر کرده و ارزش دارایی را اعلام کنند.

به گفته طهماسب زاده؛ در ارزیابی سرمایه گذاری های بلندمدت شرکت های پذیرش شده در بورس، کارشناسان باید علاوه بر ارزیابی اسمی و دفتری، حداقل دو روش دیگر را در ارزش گذاری این سرمایه ها در نظر بگیرند. کارشناسان می توانند از روش هایی همچون روش جریان نقدی، سودآوری و روش های ان ای وی و روش های ارزیابی بازار استفاده کنند.

 سقف قیمتی در ارزیابی سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس و فرابورس

به گفته طهماسب زاده؛ سازمان بورس ارزیابی روش های بررسی دارایی ها را بر عهده کارشناسان گذاشته است؛ با این حال برای ارزیابی سهام شرکت های پذیرفته شده در بازار سرمایه، سقف قیمتی در نظر گرفته است. به عبارت دیگر حداکثر قیمت سهام شرکت هایی که می خواهد از طریق تجدید ارزیابی سرمایه گذاری های بلند مدت، افزایش سرمایه دهند، میانگین قیمت سه ماهه تابلو بازار سرمایه است.

وی ادامه داد: علت در نظر گرفتن این محدودیت از سوی سازمان بورس  از برخی تخلفات از جمله دستکاری در قیمت سهم که منجر به افزایش کاذب ارزش سهم می شود، جلوگیری شود. سازمان بورس در بررسی های خود مشاهده کرد که برخی شرکت ها در اوج خوش بینی بازار اقدام به تجدید ارزیابی دارایی های خود کردند و میانگین سه ماهه آنها با قیمت روزشان بسیار متفاوت بود؛ زیرا بازار دچار ریزش شده و قیمت سهام نیز افت کرده بود.

رییس اداره نظارت بر انتشار و ثبت اوراق بهادار سرمایه ای تصریح کرد: در نتیجه سازمان بورس در اینجا جای خالی مبنایی را دید. براین اساس علاوه بر میانگین ۳ ماهه تابلو، توجه به قیمت روز سهام را نیز مبنا قرار داد بطوری که اگر قیمت میانگین ۳ ماهه سهمی با قیمت روز اختلاف داشت، بر اساس ارزش واقعی سهم، ارزش گذاری انجام شود

 کف قیمت شرکت ها

این گزارش می افزاید: متاسفانه کارشناسان رسمی دادگستری به دلیل اینکه عموما برای دعاوی گزارش می نویسند و اظهار نظر می کنند؛ با توجه به اینکه عموما در دعاوی، نگاه جداسازی است و برای فیصله دادن به دعوا، دیدگاه به سمت تعیین قیمت در کف حرکت می کند. بنابراین این امر منجر شده است که بسیاری از دارایی های ثابت شرکت‌ها از کف قیمتی برخوردار شود؛ بطوری که  ناشران  مجبور شوند که با کمترین میزان قیمت کارشناسی، مجوز خود را دریافت کرده و اقدام به افزایش سرمایه دهند. بدیهی است در این راستا ممکن است این میزان قیمت آنقدر پایین باشد که ارزش افزایش سرمایه را کاهش داده و شرکت را از این امر منصرف کند.

در این راستا ناشران فعال در بازار سرمایه از نهاد ناظر این انتظار را دارند که سازمان بورس و اوراق بهادار چالش های موجود برای افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی سرمایه گذاری بلند مدت، را بهتر ببیند و راهکار های مناسبی را برای این شرکت ها ایجاد کند.