تبدیل بازارگردانی به عملیات یک طرفه در بازار سرمایه/ارسال دو پیشنهاد به رئیس‌سازمان بورس برای بهبود شرایط بازارگردانی
رئیس کارگروه صندوق‌های بازارگردانی کانون کارگزاران بورس اوراق بهادار معتقد است که روند بازارگردانی کنونی چندان به بهبود شرایط بازار کمک نمی‌کند و تا زمانی که سازمان بورس بحث سودآوری بازارگردانی را نادیده بگیرد، بازارگردانی در بازار سرمایه چیزی جز از سر بازکردن نخواهد بود.
افشین بیرامی در گفت و گو با خبرنگار بورس امروز، درباره وضعیت بازارگردانی در بازار سرمایه گفت: در حال حاضر با توجه به شرایط بازار، بازارگردانی امری یک طرفه شده است زیرا شرایط بازار، نرمال و با ثبات نیست و فشار مضاعفی به بازارگردان‌ها آمده است. لذا با توجه به محدود بودن منابع بازارگردانی لازم است که تغییراتی جهت جذاب شدن فعالیت بازارگردانی ایجاد شود.
بازارگردان ها هزینه فرصت خود را به ضرر اختصاص می دهند
رئیس کارگروه صندوق های بازارگردانی گفت: بازارگردان ها با توجه به منابع محدود خود، در زمان ریزش بازار سهم خریداری می کنند و در زمان صعود بازار این سهم را عرضه می کنند، این در حالی است که بازارگردان منابعی را از سهامدار عمده شرکت دریافت کرده و باید در انتها به سهامدار عمده پاسخ دهد که با این منابع چه اقدام سودآوری انجام داده است.
بیرامی با تاکید بر اینکه تغییر ایده بازارگردانی می تواند روند نقدشوندگی بازار را تسهیل کند، تصریح کرد: بسیاری از شرکت ها و دارندگان منابع، با افزایش جذابیت عملیات بازارگردانی وارد این حوزه می‌شوند اما اگر روند به همین شکل باقی بماند و موانع برای سودآوری بازارگردان وجود داشته باشد، بازارگردان منفعل خواهد ماند و در پایین ترین سطح، رفتار می کند.
وی افزود: بازارگردان ها در حال حاضر تنها معاملات اولیه را انجام می دهند و دیگر دنباله کار را ادامه نمی دهند.
دو دیدگاه که می تواند بازار سرمایه را نجات دهد
رئیس کارگروه صندوق های بازارگردانی درباره دیدگاه‌های موجود برای اصلاح روند بازارگردانی در بازار سرمایه گفت: در حال حاضر دو دیدگاه می تواند روند بازارگردانی را تغییر بدهد. اولا هدف از عملیات بازارگردانی، نقدشوندگی بازار باشد و دوما بازارگردانی را به عنوان یک فعالیت غیرانتفاعی و اقتصادی شناخته شود، این موضوع سبب می شود تا به جز سهامدار عمده، بقیه دارندگان منابع مالی نیز وارد این عرصه شوند.
بیرامی با بیان اینکه باید دید سازمان بورس چه تصمیمی برای بازارگردانی دارد، ادامه داد: در حال حاضر با چنین روندی، بازارگردانی به نقدشوندگی بازار کمک نمی کند. اگر سازمان بورس هدف بازارگردانی را کمک به نقدشوندگی بازار می داند، باید برای تغییر شرایط موجود، اقدام کند. یک مثال خوب برای بازارگردانی نماد «امین» است که بازارگردان و سهامدار عمده، هر روز ۱۴ میلیون سهم را در صفر بازار قرار می دهد و به سهامداران خرد این تضمین را می دهد که اگر سهم به زیان خورد، آن را خریداری می کند. این امر به نقدشوندگی سهم کمک خواهد کرد به گونه ای که سهامدار خرد با حمایت سهامدار عمده، اقدام به خرید می کند.
وی درباره اجرای دیدگاه دوم در حوزه فعالیت بازارگردانی در بازار سرمایه گفت: در صورتی که سازمان بورس تصمیم بگیرد که عملیات بازارگردانی را یک فعالیت اقتصادی و انتفاعی بداند، موضوع فرق خواهد کرد.
بیرامی با بیان اینکه با در کنار هم قرار دادن هر دو دیدگاه می توان شرایط بازار را بهبود بخشید، تصریح کرد: در صورتی که سازمان بورس تصمیم بگیرد از هر دو دیدگاه برای بازارگردانی استفاده کند، شرایط بازار بهتر می شود زیرا از سویی سهامدار عمده برای حمایت از سهامدار خرد، اقدام به خرید و فروش سهم می کند و از سوی دیگر با توجه به سودآوری بازارگردان، سرمایه گذاران دیگری به غیر از سهامدار عمده، اقدام به عملیات بازارگردانی می کنند.
اجرای دامنه نوسان اقدام کارشناسی شده نبود
رئیس کارگروه صندوق‌های بازارگردانی درباره اجرای دامنه نوسان نامتقارن گفت: متاسفانه اجرای دامنه نوسان نامتقارن، اقدام کارشناسی شده‌ای نبود و تاثیرات مثبتی را برای بازار به همراه نداشت. این امر منجر شد تا نقدینگی از بازار خارج شود. ریزش بازار هرچه طولانی شود، منجر به از بین رفتن اعتماد سهامداران می‌شود؛ بنابراین افراد سرمایه خود را از بازار خارج کرده و به بازارهای دیگر ورود می‌کنند تا زمانی که اصلاح بازار به اتمام رسد.
بیرامی ادامه داد: به‌عنوان مثال سهام‌داری در شرایط کنونی حساب می‌کند که اگر طی دو سالی که بازار سرمایه در اصلاح است، سرمایه خود را در بانک بگذارد، ۴۰ درصد سود کرده است به جای اینکه هر روز دو درصد از سرمایه خود را از دست بدهد.
وی درباره طرح ایمپکت مارکت گفت: فعالیت بازارگردان به عنوان حمایتگر سهامدار خرد، در بازار اصلی معنا پیدا می‌کند؛ در صورتی که بازارگردان‌ها به عنوان سهامداران عمده در بازار دیگری فعالیت کنند، دیگر معنای حمایت از سهامدار خرد را از دست می‌دهند.
بیرامی در پایان با اشاره به اقدامات این کمیته برای بهبود فعالیت بازارگردانی گفت: تاکنون چندین بار در کمیته تضمین درباره این مباحث صحبت شده است و پیشنهادات خود را در قالب نامه به سازمان بورس ارسال کرده‌ایم اما همچنان این تغییرات تصویب نشده است. در روزهای آتی نیز نامه‌ای به رئیس سازمان بورس ارسال می کنیم و امیدواریم که بتوانیم تغییری در روند کنونی بازار به وجود بیاوریم.
