قضاوتی عادلانه درارزیابی صنعت فولاد

منصور یزدی زاده مدیرعامل ذوب آهن اصفهان در گفتگو با خبرنگار بورس امروز عنوان کرد: در میان زیرساخت های کشور،  صنعت فولاد به عنوان صنعت پایه  در توسعه  و  اقتصاد کشور نقش ویژه ای داشته  و بسیاری ازصنایع کشور از جمله خودروسازی و صنایع فلزی درهمه ابعاد، ساخت و ساز وابنیه و …. به آن وابسته هستند.

وی افزود: در این میان هر چه تنوع تولید فولاد به اشکال مختلف بیشتر باشد، طبیعتاً تاثیرگذاری آن در اقتصاد کشور بیشتر خواهد شد. به عنوان مثال کشوری که  تنها فولاد ساختمانی تولید می کنند می تواند مدعی نقشی ویژه در صنعت ساختمان باشد اما در دیگر اشکال صنعت نمی تواند خود را مطرح کند. از سوی دیگر کشوری که پا را فراتر گذاشته و در تولید فولاد صنعتی وارد می شود، می تواند نقش گسترده تری را در صنایع مختلف ایفا کند که از جمله این صنایع، می توان به کارایی این صنعت در صنایع ریلی اشاره کرد .

یزدی زاده خاطرنشان کرد: در نگاهی دیگر تاثیر فولاد در تولید ناخالص ملی،  ارز آوری، اشتغالزایی و .. از دیگر مزایای این صنعت به شمار می روند و به طور کل صنعت فولاد کشور نقشی خاص درتوسعه سایر زیر ساخت و گسترش توان اقتصادی کشور دارد. از این رو توجه و پرداختن به آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. ظرفیت بالای این صنعت به اندازه ای است که برخی از کارشناسان آن را به عنوان جایگزینی مناسب برای درآمدهای نفتی و مشتقات حاصل از آن عنوان کرده اند.

مدیرعامل ذوب آهن اصفهان اظهار داشت: نگاهی به تولیدات فولاد نشان می دهد در حال حاضر تولید فولاد کشور۲۵ میلیون تن است که میزان ارز بری آن به شکل میانگین و برای تولید این میزان محصول  ۲٫۵ میلیارد دلار است این درحالی است که ارزش ۲۵ میلیون تن فولاد حدوداً ۱۳ –  ۱۴ میلیارد دلار است.

وی در ادامه افزود: در همین حال زمانی که در کشور صنعت فولاد جایگزین واردات می شود بخشی از این فولاد تولیدی در داخل کشور مصرف و مازاد آن به خارج از کشور صادر می شود. آمارها نشان می دهد که سال گذشته میزان صادرات کشور حدود ۸ میلیون تن بوده است که درآمد زایی حاصل از آن حدوداً ۴ میلیارد دلار بوده است.  

یزدی زاده تاکید کرد: این درحالی است که یک میلیارد دلار صرف هزینه های تولید فولاد شده است اما ارز حاصل از آن ۴ میلیارد دلار است که نشان دهنده میزان ارزش افزوده ای است که توسط صنعت فولاد برای کشور تامین می شود. بنابراین می توان گفت در آینده با برنامه ریزی های مناسب درآمدهای ارزی حاصل از این صنعت می تواند ظرفیت مناسبی  برای  جایگزینی درآمدهای نفتی باشد. اما  چالش های متعددی برای تکمیل زنجیره ارزش این صنعت وجود دارد که از جمله مهمترین آنها ناهمگونی در واگذاری ها و توسعه زنجیره تولید فولاد است. به شکلی که می توان گفت، صنایع بالا دست خود را درگیر صنایع پایین دست و برعکس کرده اند و هیچ صنعتی به فکر توسعه توانمندی های خاص خود نیست. به عنوان مثال اکتشافاتی که در حوزه سنگ آهن صورت گرفته از سطح به عمق منتقل شده و برای خروج از این شرایط نیازمند سرمایه گذاری زیادی هستیم.

مدیرعامل ذوب آهن یادآور شد: در حال حاضر متاسفانه بالا دست (معادن)  به جای سرمایه گذاری در این زمینه خود را درگیر تولید فولاد، محصولات و مواد  کرده است که از جمله بزرگترین اشتباهات زنجیره  ارزش به شمار می رود. در حقیقت توسعه در زنجیره تولید فولاد به شکل عمودی صورت گرفته و حل این مسئله می تواند سرمایه گذاری های انجام شده در این زنجیره را درست و بجا کند. این توسعه شامل  تمام زنجیره تولید فولاد از جمله ریل، جاده، بنادر،  تامین انرژی و توسعه گاز و می شود و بر اساس برنامه افق ۱۴۰۴ نیاز است تا حدوداً ۸ میلیارد دلار صرف توسعه این صنعت و زیر ساخت های آن شود، اما این هزینه در بودجه کشور دیده نشده است.

وی افزود: از سوی دیگر حمایت از این صنعت و صادرات محصولات آن که منجر به  تولید داخلی و رشد اقتصاد کشور می شود، اقدامی لازم است . شاهد هسیم که برخی از محدودیتها به اشکال مختلف در مقابل صادرات فولاد قرار دارد که از جمله می توان به قیمت گذاری های دستوری به ویژه در بورس کالای کشور و نبود زیر ساخت ها لازمه توسعه صنعت فولاد کشور اشاره کرد.بی اعتمادی خاصی در صادرات به شرکت های بورسی وجود دارد که بی مورد به نظر می رسد.

یزدی زاده اشاره کرد: عملکرد شرکت های بورسی شفاف است و میزان هزینه های و رویداد های آنان ثبت می شود و بایستی نسبت به آهن پاسخگو باشند. با این حال بانک مرکزی در ارزیابی این شرکت ها روشی نادرست را درپیش گرفته و نیاز ارزی صادر کنندگان محصولات فولادی را در نظر نمی گیرد و مشکلات خاصی را پیش پای تولید کنندگان فولاد گذاشته است. باید گفت که ارز بری فولاد بین ۱۰۰ تا ۱۲۰ دلار است و با یک محاسبه سر انگشتی می توان دریافت که وقتی صنعت فولاد ۲۵ میلیون تن تولید دارد این میزان حداقل ۵/۲ میلیارد دلار ارز بری داشته و در شرایط خوشبینانه صادرات به میزان ۸ میلیون تن حتی با نرخ ۵۰۰ دلار، ۴ میلیارد دلار درامد حاصل خواهد کرد که ۵/۲ میلیارد دلار آن صرف تولید می شود. آنچه که باقی خواهد ماند ۵/۱ میلیارد دلار است.

وی اظهار داشت: در محاسبات بانک مرکزی، میزان  ارزش گمرکی  محصولات فولادی را در میزان صادرات ضرب می کنند که این عدد را نشانگر واردات ارزی این محصول می دانند. این روش غلط است و بی توجهی به این مسئله  شرکت ها را زیر سوال می برد. از سوی دیگر قیمت های دستوری نیز مشکلی دیگر است به طوری که قیمت معاملات فولاد ایران ۶۰  درصد  قیمت های جهانی در بورس کالا معامله می شود. این در حالی است که قیمت های امروز فولاد در جهان قیمت های مناسب و معقولی است و اگر بخواهیم آنها را دستکاری  کنیم به تولید کنند آن جفا کرده ایم و مانع اهداف پیش بینی شده در صنعت فولاد خواهیم شد. در نهایت باید گفت که موضوعاتی چون اعمال تحریم ها بر صنعت فولاد کشور، موضوعی نیست که بتواند مانع از توسعه این صنعت در کشور شود.

مدیرعامل ذوب آهن اصفهان در انتها گفت:صنعتگران کشور سالهاست که با این شرایط کار می کنند و راهکارهای مقابله با مشکلات و فراز و نشیب های  ناشی از این اقدام را دریافته اند. آنها تلاش می کنند که آسیب های ناشی از این تحریم های ظالمانه را به حداقل برسانند و در این راستا خواستار همراهی دولت برای توسعه صنعت فولاد کشور هستند. صنعت فولاد کشور نوپا است و لازم است که با حمایت های قوی این صنعت را به افق پیش بینی شده، ۱۴۰۴یعنی  ۵۵ میلیون تن برسانیم. انتظار این است که در این شرایط بخشنامه ها و قوانین صادره از سوی مسئولان واقع بینانه تر بوده و بانک مرکزی قضاوتی عادلانه درباره این صنعت داشته باشد.