دستاوردهای شرکت آلومینای ایران

معرفی شرکت:

شرکت آلومینای ایران به عنوان اولین تولید کننده آلومینا (ماده اولیه جهت تولید آلومینیوم) در خاورمیانه و تولید کننده یکتای این محصول استراتژیک در کشور، فعالیتهای تولیدی خود را از ابتدای دهه هفتاد آغاز نموده و یکی از دستاوردهای مهم صنعتی جمهوری اسلامی به شمار می‌رود.

موفقیت مجتمع آلومینای ایران، حاصل تدوین استراتژی و اهداف توسعه‌ای و تلاش فراوان کارکنان این مجموعه می باشد. شرکت آلومینای ایران از سه بخش ۱-  معادن بوکسیت، ۲- کارخانه تولید پودر آلومینا و ۳-  کارخانه تولید شمش آلومینیوم تشکیل شده است.

دستاورد های شرکت آلومینا

۱-ایجاد اشتغال، محرومیت زدایی و تعریف مسئولیتهای اجتماعی شرکت

شرکت آلومینا با به‌کار گیری ۱۲۲۶ نفر نیروی انسانی در قالب قرارداد مدت معین و راهبری نیروی انسانی طی سالهای ۹۷-۹۹،  موفق شده گام به سزایی در زمینه محرومیت زدایی بردارد.

۲-تکمیل نصب و راه‌اندازی پروژه تولید شمش آلومینیوم جاجرم

با راه‌اندازی پروژه تولید شمش آلومینیوم جاجرم در سفر ریاست محترم جمهور به استان خراسان شمالی، زنجیره تولید آلومینیوم در این شرکت تکمیل شده و ضمن ایجاد ارزش افزوده بالاتر، گام مهمی در راستای کاهش وابستگی برداشته شده است.

۳-تولید

در بخش تولید آلومینا، این شرکت موفق شده با توجه به افت کیفیت سنگ بوکسیت ورودی به مجتمع، پایداری خط تولید آلومینا را به نحو شایسته‌ای حفظ کند و در سال ۱۳۹۸ با وجود استفاده از سنگ بوکسیت با مدول کمتر از ۳.۷ بیش از ۲۳۳ هزار تن تولید آلومینا داشته باشد. لازم به ذکر است طراحی مجتمع آلومینا بر اساس مدول ۴.۶ صورت گرفته که در سال گذشته با وجود عدم دسترسی به معدن تاش، با همت و تلاش کارکنان علاوه بر تولید آلومینا، دانش فنی استفاده از سنگ بوکسیت کم‌عیار نیز کسب شده است.

میزان تولید آلومینا در ۹ ماهه اول سال جاری افزون بر ۱۷۷هزارتن و در۹ ماهه سال قبل ۱۷۲هزار تن بوده که در حدود ۳ درصد افزایش تولید در سال جاری محقق شده است.

در بخش تولید آلومینیوم این شرکت، با تولید ۱۰.۰۰۰ تن شمش در سال قبل توانست نیمی از دیگ‌های سالن احیاء را به مدار آورد. در سال ۱۳۹۹ که مزین به نام سال جهش تولید است، نیز با تولید ۱۷۸۱۳ تن شمش آلومینیوم در ۹ماهه اول سال ۹۹ توانست نسبت به تولید شمش ۹ماهه سال گذشته که ۵۶۰۳ تن بوده، جهش ۲۱۸ درصدی را رقم بزند.

۴-افزایش سطح پی جویی های اکتشاف سراسری و توسعه پهنه های اکتشافی

در بخش معادن، با توجه به اینکه این شرکت تنها تولیدکننده آلومینا در کشور،  وظیفه سنگین تأمین خوراک کارخانجات آلومینیوم داخل کشور را به دوش می‌کشد، کارهای بزرگ و زیرساختی از جمله اکتشافات بوکسیت را انجام داده است.

شروع انجام عملیات حفاری مغزه گیری از سال ۱۳۶۴ بوده که در طول سال‌های ۱۳۶۴ تا پایان سال ۱۳۹۸ به میزان ۱۵۶,۲۴۷ متر حفاری مغزه‌گیری انجام گردیده است که از این مقدار ۹۵,۹۸۶ متر حفاری (با میانگین سالیانه ۳,۲۰۰ متر، معادل ۶۱ درصد از کل حفاری های انجام شده) مربوط به سال های قبل از شروع ۱۳۹۴ بوده و ۶۰,۲۶۱ متر حفاری (با میانگین سالیانه ۱۲,۰۵۲ متر، معادل ۳۹ درصد از کل حفاری های انجام شده) نیز از سال ۱۳۹۴ لغایت پایان سال ۱۳۹۸ صورت گرفته است . در هشت‌ماهه نخست سال جاری نیز۸۷۱۹ متر حفاری اکتشافی صورت گرفته است.

۵-فاز اول توسعه آلومینا و افزایش ظرفیت تولید

 شرکت آلومینا با کسب جواز تأسیس توسعه پروژه‌های سرمایه‌ای، طرح افزایش ظرفیت تولید را در راستای تفاهم‌نامه فی‌مابین ایمیدرو و استانداری خراسان شمالی پیش رو دارد. در این طرح توسعه پروژه های ذیل تعریف شده که در حال اجرا می‌باشند:

• توسعه واحد سود و تبخیر(Stage و Air Cooler):

با انجام این پروژه، سود غلیظ مورد نیاز جهت انحلال آلومینای موجود در سنگ بوکسیت به نسبت افزایش تولید تأمین خواهد شد. ( لازم به ذکر است آلومینای موجود در سنگ بوکسیت پس از انحلال در سود سوزآور، جهت جداسازی به واحد گل قرمز و سپس به واحد ترسیب هدایت خواهد شد.)

• توسعه واحد گل قرمز(فاز۱و۲):

همانطور که در بند فوق ذکر شد آلومینای موجود در سنگ بوکسیت پس از انحلال در سود سوزآور، جهت جداسازی به واحد گل قرمز هدایت می‌شود. جهت انجام این مهم به نسبت افزایش تولید، پروژه توسعه واحد گل قرمز در دو فاز ۱و۲ تعریف شد:

فاز اول که نصب واشر(تیکنر) پنجم واحد گل قرمز است، در حال حاضر ۹۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد  و در انتهای سال ۹۹ به بهره برداری خواهد رسید.

فاز دوم توسعه گل قرمز که خود شامل نصب دو تیکنر است در مراحل پایانی برگزاری مناقصه است.

با تکمیل توسعه گل قرمز شرکت برخوردار از دو خط شستشوی گل قرمز خواهد بود.

• توسعه واحد انحلال: این پروژه خود شامل سه پروژه به شرح ذیل است.

۱-نصب و بهره برداری از پنجمین پمپ فشار قوی پیستونی واحد انحلال که هم‌اکنون در حال بهره‌برداری است.

۲-نصب و بهره‌برداری از پمپ هملمن که هم‌اکنون در حال بهره‌برداری است.

۳-افزایش راندمان واحد انحلال که به پایان رسیده است.

۶-فاز دوم توسعه آلومینا

 با توجه به ذخیره بالای بوکسیت شیلی و کم‎عیار و فقر بوکسیت پرعیار در ایران و با عنایت به هدف‌گذاری تولید سالانه ۱.۵میلیون تن آلومینیوم افق ۱۴۰۴ کشور، مطالعات پروژه فاز دوم تولید آلومینا به روش سینترینگ در دستور کار قرار گرفت که پس از گزارش مثبت پیش امکان سنجی توسط شرکت NFC، عقد قرارداد با این شرکت جهت تهیه گزارش فنی-اقتصادی تولید ۵۰۰ هزارتن آلومینا با روش سینترینگ در حال انجام است.  

۷-طرح تولید هیدرات ویژه

طرح تولید هیدرات ویژه با دانش انحصاری در اختیار شرکت در حال انجام است و با توجه به پیشرفت فیزیکی بالاتر از ۶۱ در شش ماهه اول سال ۱۴۰۰ به بهره‌برداری خواهد رسید.

هیدرات ویژه یک محصول جانبی بوده  که هم اکنون مقیاس صنعتی با عنوان طرح تولید هیدرات ویژه در حال احداث می‌باشد، این محصول قبلاً در مقیاس آزمایشگاهی توسط متخصصان باتجربه شرکت تولید شده است. در دنیا فقط سه کشور موفق به تولید این محصول شده‌اند و تولید هیدرات ویژه همانطور که گفته شد فقط با روش متعلق به شرکت آلومینا انجام خواهد شد. این ماده استراتژیک با ارزش افزوده سه برابر آلومینا به عنوان کندسوز کننده‌ در صنایع تولید کابل برق استفاده فراوانی دارد.

۸-فرآوری بوکسیت های کم عیار بواسطه انجام پروژه واسطه سنگین (هوی مدیا)

به منظور بکارگیری کلیه کانه‌های آلومینیوم‌دار استخراج‌شده در معدن و با توجه به بالابودن هزینه‌های اکتشاف و استخراج این مواد معدنی، نیاز به بررسی، تجزیه و تحلیل روش‌هایی است که بتوان  از مواد معدنی موجود استفاده بهینه‌ای نمود.

با توجه به میزان ذخایر بوکسیت ایران در مقایسه با سایر کشورها( ۰/۶درصد از ذخایر جهان) و افزایش سرانه مصرف آلومینیوم در کشورهای توسعه‌یافته، بکارگیری روش‌های پیش‌فرآوری و فرآوری به منظور پایداری زنجیره تولید آلومینیوم ضروری است. لذا پروژه واسطه سنگین جهت حذف کلسیت، دولومیت و کائولینیت به منظور کاهش مصرف سود و بار در گردش با عنایت به کاهش کیفیت بوکسیت ورودی به مجتمع آلومینا تعریف شد. با اجرای این طرح، ضمن بهینه سازی خوراک در محل معدن، امکان صرفه جویی در هزینه های بوکسیت مصرفی در مجتمع فراهم خواهد شد.

۹-کاهش میزان مصرف ویژه فولوکولانت به رغم کاهش مدول بوکسیت.

فولوکولانت ماده منعقد کننده گل و جزو مواد مصرفی استراتژیک شرکت می‌باشد که تا بحال از فرانسه خریداری شده و جهت عدم وابستگی به اروپا، با شروع تحریم ها و بروز مشکل در انتقال ارز و خریدهای خارجی درسال ۱۳۹۷ در مجتمع آلومینا با تشکیل «واحد فرایند تولید» سعی گردید تا با افزایش برنامه‌های کنترلی و پایش هر چه بیشتر سیکل تولید و نظارت جامع بر تولید، مصارف مواد اولیه بهبود یابد. در سال ۱۳۹۷ شرکت آلومینا موفق گردید تا برای اولین بار مصرف فلوکولانت را حدود ۳۵ درصد کاهش دهد.

۱۰-افزایش بازدهی خطوط انحلال

به‌رغم کاهش مدول بوکسیت در خوراک ورودی مجتمع، متخصصان خط تولید این شرکت موفق شدند با پایش پارامترهای فرآیندی و کنترل آنها، ضریب تولید به ازای یک ساعت کارکرد خطوط انحلال را از ton/h 7.6 به ton/h 7.8 افزایش دهند. کسب دانش فنی تولید با بوکسیت با مدول ۳.۷ در این نمودار نمایان است.

۱۱-تجهیز معادن یزد و افزایش استخراج از معادن جاجرم

استراتژی شرکت آلومینا در حوزه معدن مبنی بر اتکای کمتر به معادن جاجرم و عدم وابستگی به یک معدن خاص می‌باشد؛ که این سیاست خود سبب ساز تمرکز و توجه به سایر معادن در اختیار شرکت گردیده است. علاوه بر این در نتیجه تعطیلی معدن تاش تکاپو برای استفاده از معادن تحت مالکیت در سایر نقاط کشور سرعت بیشتری گرفت که در نتیجه بخشی از معادن یزد در کانون توجهات کارشناسان جهت بهره برداری قرار گرفته و برای معادن دشت ده شرقی و دشت غربی و چک چک پروانه بهره‌برداری اخذ گردید.

۱۲-بومی سازی قطعات و حمایت از سازندگان داخلی قطعات

نگاه شرکت آلومینا به مسأله تحریم نه یک تهدید بلکه یک فرصت بوده و این نگاه سبب تقویت بومی سازی قطعات و حمایت از سازندگان داخلی شده است. با توجه به یکتا بودن صنعت تولید آلومینا در کشور، بالتبع برخی از تجهبزات این صنعت نیز یکتا بوده و در راستای بومی‌سازی قطعات، انرژی مضاعفی بایستی  هزینه شود. با این وجود این شرکت موفق شده گام‌های اساسی در این راستا بردارد که  به عنوان نمونه بومی سازی قطعات پمپ هملمن و گهو و نیز استفاده از پارچه فیلتر ایرانی برای تهیه فیلتر و نیز حمایت از تولید فولوکولانت و …را می‌توان نام برد.

۱۳-دستیابی به بهترین روش رسوب‌زدایی شیمیایی پیش گرم کن های واحد انحلال

با انجام موفقیت‌آمیز این پروژه، کمک بزرگی در پایداری خطوط تولید انحلال صورت گرفته که نتایج آن به طور کامل در افزایش افزایش بازدهی خطوط انحلال مشهود است.

۱۴-افزایش بهره وری در فرآیند بازیافت سود و کاهش در هدررفت سود کاستیک و آلومینا

با انجام این پروژه، میزان قابل توجهی از تلفات سود کاستیک که همراه گل قرمز به سد باطله منتقل می‌شد کاسته شد که این موفقیت خود یکی از عوامل کاهش بهای قیمت تمام شده محصول می‌باشد.

این پروژه در سال ۱۳۹۸ به عنوان بهترین و مهم‌ترین پروژه پژوهشی وزارت صنعت، معدن و تجارت معرفی گردید.

۱۵-افزایش راندمان آسیابها

با انجام این پروژه، ظرفیت آسیاب‌ها را تا ۱۰% بدون اضافه کردن آسیاب افزایش دادیم،  که خود موفقیتی بی‌نظیر در راستای حذف گلوگاه‌های خط تولید می‌باشد.

۱۶-احداث سد خاکی

از آنجا که منطقه جاجرم در حوزه مناطق نیمه خشک قرار دارد، استفاده از آب‌های سطحی به جای برداشت بی‌رویه از چاه عمیق، حفظ سطح آب زیرزمینی و استفاده بهینه از منابع و حفظ محیط زیست، از سیاست‌هایی بودکه با احداث سد خاکی که در این شرکت جامه عمل پوشیده است.

۱۷-اخذ پروانه بهره‌برداری مجتمع شمش آلومینیوم و ورود شمش آلومینای ایران به بازار بورس کالای ایران

پس از اخذ پروانه بهره‌برداری و افتتاح این مجتمع شمش آلومینیوم، این شرکت توانست با اخذ مجوز فروش شمش آلومینیوم واحد جاجرم، شمش تولیدی را در بورس کالای ایران عرضه کند.

۱۸-استقرار نظام های مدیریتی( تغییر از روشهای مدیریتی سنتی به روشهای مدیریت سیستمی)

اتمام یافته

• استقرار نظام مدیریت کنترل پروژه (PMO) بر اساس استاندارد PMBOK
• استقرار مرکز کنترل عملیات شبکه (NOC)
• استقرار نظام بهینه کاوی (Bench Marking)
• طراحی و اجرای نظام جامع کدینگ کالا
• طراحی و استقرار نظام تحلیل خرابی های EM
• مکانیزاسیون فرآیندها و شناسایی فرآیندهای کلیدی
• استقرار نظام مدیریت ریسک با رویکرد استاندارد ISO31000(RM)
• استقرار نظام جامع ارزیابی عملکرد
• تدوین فرآیندهای کسب و کار (BPM)
• استقرار سامانه جامع امور گمرکی و پنجره واحد تجارت فرامرزی
• استقرار نظام مدیریت دانش (KM)
• طراحی و استقرار نظام جامع ارتباط با تأمین‌کنندگان و کنترل‌موجودی (SCM)

در حال اجرا

• استقرار نظام بهبود مستمر
• استقرار سیستم مدیریت امنیت اطلاعات (ISMS)
• طرح‌ریزی و استقرار نظام ارتقاء شغلی
• پیاده سازی استاندارد مدیریت کیفیت آزمایشگاهی( ISO/IEC 17025)
• استقرار نظام جامع مدیریت مسئولیت های اجتماعی (CSR) بر اساس استاندارد ISO 26001
• استقرار نظام مدیریت ارتباط با مشتری (CRM)
• استقرار نظام شایستگی و جانشین پروری

۱۹- افتخارات، گواهی نامه ها و استانداردهای اخذ شده شرکت آلومینای ایران

نگرش مدیریتی سالهای اخیر شرکت آلومینا از تولید صرف یک محصول، به توسعه در همه جنبه‌های صنعتی، اقتصادی و اجتماعی تغییر یافته است. در خلال این سالها در حوزه معدن، دستیابی به منابع قابل اتکای بوکسیت در اولویت قرار گرفته است؛ بهره برداری از کارخانه تولید شمش که با کندی در اجرا و توقف روبرو شده بود، در این دوره شتاب گرفته و به انجام رسید. سال گذشته شرکت آلومینا به دلیل همین اقدامات و تلاش‌ها موفق به کسب رتبه برتر در بین پانصد شرکت بزرگ داخلی IMI100 گردید. این رتبه و کسب نشان چهارستاره بهره‌وری به عنوان تنها شرکت دارنده این نشان در کشور، ناشی از تغییر رویکرد اتخاذ شده شرکت از سنتی به سیتمی در این سالها است. ضمن اینکه در سال ۹۹ از طرف تیم ارزیابی جایزه بهره‌وری مدل معادن و صنایع معدنی ایران مورد ارزیابی قرار گرفت که خوشبختانه شرکت آلومینا موفق شد تندیس برنزین  بهره وری جایزه بهره وری معادن و صنایع معدنی را کسب کند.

جدول ذیل عناوین و افتخارات کسب شده شرکت آلومینا است که نتیجه تغییر نگرش مدیریتی می‌باشد.