ریسک‌های تحمیلی به بازار سرمایه

یکی از مهم‌ترین مباحث بازار سرمایه، آگاهی از میزان ریسک شرکت‌ها، به‌ویژه ریسک سیستماتیک است که می‌تواند بازده سهام شرکت‌ها را تحت تأثیر قرار دهد و نقش به‌سزایی در تصمیم‌گیری‌ها ایفا کند. مواردی مانند شرایط سیاسی، سیاست‌های کلان اقتصادی و نرخ تورم جز ریسک‌های غیرقابل اجتناب هستند و باید در نظر داشت که تغییر سیاست‌های کلان اقتصادی یا کاهش و افزایش نرخ ارز و تورم به‌صورت مستقیم بر میزان درآمد و سودآوری شرکت‌ها تأثیرگذار است. در این راستا به اثرات برخی از این ریسک‌ها بر بازار سرمایه اشاره می‌کنیم:

تحریم

متاسفانه به علت تحریم‌هایی که علیه کشور ایران صورت گرفته است، بازار سرمایه ایران بسیار متزلزل است؛ با هر رویدادی که رخ می‌دهد شاهد نوسان در بازار بورس هستیم و عده‌ای این موضوع را ناشی از عمق کم این بازار می‌دانند؛ اما از طرفی متخصصان تحلیل بنیادی که معمولا سرمایه‌گذاری آن‌ها بلندمدت و با دیدگاهی عمیق‌تر است، این نوسانات را زودگذر می‌دانند و معتقدند که ریسک‌های سیستماتیک در ایران اگرچه تاثیرگذار هستند، اما با گذر زمان هر سهمی ارزش ذاتی خود را نمایان خواهد کرد.

لیست سیاه FATF

کارگروه ویژه اقدام مالی FATF به خاطر نپیوستن ایران به کنوانسیون‌های پالرمو و سی‌اف‌تی، ایران را به لیست سیاه این نهاد بازگرداند. این اقدام می‌تواند برای مناسبات و مراودات مالی ایران دشواری‌های تازه و جدی به وجود آورد که به تنگناهای تحریم اضافه شود و از سوی دیگر، هیجانات ارزی بازار را دوچندان کند.. قرار گرفتن ایران در لیست سیاه FATF خبر نگران‌کننده‌ و درعین‌حال یکی از مهم‌ترین حوادث در سال ۱۳۹۸ بود.. ضمن اینکه جریان‌های ورود و خروج ارز هم در دوره‌های مختلف نوساناتی دارد که آن موضوع نیز در بازار تاثیرگذار است. میزان عرضه و تقاضا، مسائل واقعی و مسائل روانی در بازار ارز موثر هستند و هر کدام می‌تواند عاملی برای نوسان باشند. هدف بانک مرکزی این است که ارز در بازار، نرخ با ثبات‌تری داشته باشد و حتی بتواند نرخ را در سطوح کمتر هدایت کند.

سیل

در فروردین ماه ۱۳۹۸ ، بسیاری از مناطق کشور به سبب بارش‌های شدید و البته برخی اشتباهات همچون ضعف مدیریت بحران و فقدان امکانات و تجهیزات لازم، خسارت‌های سنگینی متحمل شدند و متاسفانه تعدادی از هم‌وطنانمان نیز جان باختند.  در اثر این عارضه طبیعی صنایع بورسی از جمله، سیمان ، صنعت بیمه و قیر بیش از دیگر صنایع بورسی از این عارضه متاثر شده‌اند. امسال بسیاری از مناطق کشور به سبب بارش‌های شدید و البته برخی اشتباهات همچون ضعف مدیریت بحران و فقدان امکانات و تجهیزات لازم، خسارت‌های سنگینی متحمل شدند و متاسفانه تعدادی از هم‌وطنانمان نیز جان باختند.

کرونا

کرونا ویروس به عنوان اصلی‌ترین ریسک سیستماتیک این روزهای بازار است در زمستان سال ۱۳۹۸ جامعه جهانی با کرونا مواجه شد که بازار سرمایه نیز از تاثیرات آن بی‌بهره نبود. در بازارهای جهانی نیز ما شاهد تأثیر این ریسک هستیم اما در بازار سرمایه ایران در روز گذشته و امروز روند متفاوتی را داشتیم. در خصوص تداوم گسترش ویروس کرونا و اثر آن بر معاملات بازار سرمایه تاثیر منفی است که گسترش این ویروس بر صنایعی همچون هتلداری و گردشگری می‌گذارد.

ترور

به‌طورکلی اتفاقاتی و عملیات تروریستی از این دست می‌تواند موجب ایجاد جو منفی هیجانی در بازار شود. از آغاز انقلاب اسلامی ترور با حکومت ایران بیگانه نبوده است. مهم‌ترین این ترورها که موجب ایجاد ریسک سیستماتیک در بازار شد، ترور سردار حاج قاسم سلیمانی است که در دی ماه ۱۳۹۸ رخ داد. با توجه به جایگاه سردار سلیمانی در سیاست‌های خارجی منطقه چند ساعت بعد از اعلام حمله تروریستی بازارهای جهانی مالی و نفت تحت تاثیر قرار گرفت. آخرین تروری که در بازار سرمایه موجب ریسک شد، ترور محسن فخری‌زاده دانشمند هسته‌ای بود که در .از سال ۱۳۸۸ تاکنون  بسیاری از دانشمندان هسته‌ای هدف ترور دشمنان نظام قرار گرفتند.

نویسنده: محبوبه مغانی