پذیرایی بازار سرمایه از اوراق بدهی

بدهی دولت به طلبکاران غیردولتی،کنترل نقدینگی بازار، اجرای سیاست‌های پولی، تأمین کسری بودجه و مدیریت بازار تماما منجر به شکل گیری ابزاری به نام خزانه اسلامی در عرصه اقتصادی کشور  شد؛این ابزار در واقع به عنوان اصلی ترین ابزار بازار پول درنظر گرفته شد تا بازویی برای اعمال سیاست‌های پولی بانک مرکزی باشد. اگرچه در خصوص این ابزار نگرانی هایی از باب نکول در سررسید اوراق،نبود شرکت‌های رتبه‌بندی اعتباری در کشور به واسطه تعمیم نرخ بهره کشف شده در این بازار به سایر اوراق بدهی موجود،نگرانی هایی بود که در انتشار این اوراق نام برده می شود.  اما با این حال در سال ۱۳۹۵ اولین اوراق با عنوان “سخاب۱” توسط  دولت در بازاری خارج از فرابورس منتشر شد.

وی افزود: در ادامه انتتشار این اوراق و بنا به قانون بودجه سال ۹۵، هفتمین دوره از انتشار  اوراق خزانه اسلامی در بازار فرابورس ایران انجام شد. بر این اساس  ۷۵ هزار میلیارد ریال اوراق خزانه اسلامی تحت نام اخزا تا مهرماه ۹۵ در بازار سرمایه منتشر شد. سررسید اولین دوره از انتشار این اوراق در بازار سرمایه نیز یک سال بعد در همان تاریخ انتشار در نظر گرفته شد. در ادامه  بند (ه) تبصره ۵ قانون بودجه ۹۵، با انتشار ۲۰ هزار میلیارد ریال اوراق خزانه اسلامی نام “سخا”، حجم انتشار هفت دوره اوراق خزانه اسلامی تحت نام “سخا” به ۱۶۸ هزار و ۲۳۳ میلیارد و ۶۴۸ میلیون میلیون ریال رسید. آخرین زمان سررسید این اوراق منتشره با مبلغ ۳۵ هزار میلیارد ریال نیز پایان اسفند ۹۷ در نظر گرفته شد.

اوراق بدهی در بودجه ۹۶

و اما در ادامه برنامه دولت در تسویه بدهی های خود به پیمانکاران دولتی، در ابتدا در سال  ۹۶  اسناد خزانه کوتاه مدت در نمادهای اخزا۶۱۶، ۶۱۷، ۶۱۸ و اخزا ۶۱۹ در بازاری خارج از فرابورس منتشر شد. و اما در بازار فرابورس به موجب بودجه ۹۶، اخزاها دوباره به میدان فرابورس آمدند تا با انتشار این اوراق از تیرماه سال ۹۶، به ارزش ۱۹ هزار میلیارد ریال، پرونده انتشار این اوراق با ۲۷۰ هزار و ۶۲۰ میلیارد ریال بسته شود. با در نظر گرفتن آخرین زمان سررسید این اوراق منتشره در بیست و پنجم شهریور ۱۳۹۹ به ارزش  ۱۲ هزار و ۷۵۳ میلیارد و ۵۶۷ میلیون ریال، پرونده اوراق بدهی موجود در بودجه سال ۹۶ بسته می شود.

سررسید بدهی های دولت در بودجه ۹۷

و اما اولین اوراق خزانه اسلامی در سال ۹۷ و به موجب بودجه آن سال به ارزش ۳۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال در خردادماه ۹۷ منتشر شد. با بازگشایی نماد اخزاها در فرابورس در سال جاری، در نهایت تا پایان مهرماه ۹۷ در مجموع ۲۵۸ هزار و ۵۷۰ میلیارد و ۵۲۴ میلیون ریال در این بازار منتشر شده است. آخرین زمان سررسید این اوراق نیز مردادماه سال ۱۴۰۰ به ارزش ۱۷ هزار و ۶۶۳ میلیارد و ۲۶۳ میلیون ریال باز می گردد.

بازدهی اوراق بدهی در فرابورس

با برقراری ثبات نسبی در بازارهای مالی، بازار بدهی بیشتر مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گرفته است. اسناد خزانه اسلامی و اوراق مشارکت دولت به‌عنوان کم ریسک‌ترین ابزار بازار بدهی، بیشترین معاملات بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس ایران را به خود تخصیص داده‌اند. ابزارهای بدهی بدلیل شباهت از منظر ریسک و بازدهی با سپرده‌های بانکی، تغییرات نرخ بازدهی این ابزارها، معیار مناسبی جهت سنجش انتظارات سرمایه‌‌گذاران و فعالان اقتصادی است.

بر این اساس، ارزش معاملات بازار بدهی با رشد ۳۰% طی آذرماه همراه بوده است. ورود منابع به بازار بدهی در افزایش معاملات صندوق‌های قابل معامله از نوع بادرآمد ثابت(ETF)‌ها نیز مشهود می‌باشد، به طوری که افزایش بیش از ۳۰ درصدی مبادلات این ابزارهای نوین مالی، در آذر ماه امسال نیز به ثبت رسیده است.

در این میان اسناد خزانه اسلامی معروف به اخزا با بیشترین سهم از بازار بدهی کشور، بیشترین تغییر نرخ بازدهی را داشته به طوری که نرخ بازدهی موثر این ابزارها از میانگین ۲۸% از شهریور امسال به میانگین ۲۲% در اول دی ماه رسیده است.