روغن هم لیز خورد؛ مواد اولیه نداریم

به گزارش بورس امروز، مسئله کمبود روغن هفته‌هاست که چالش برانگیز شده و تولید شرکت مارگارین در چهار ماه گذشته نسبت به سال‌های پیش با کاهش بسیار محسوسی روبه‌رو شده است.

گروه صنعتی بهشهر که بزرگترین و قدیمی ترین کارخانه تولید روغن می باشد نیز اعلام کرد از اول آبان ماه تولید روغن را به مدت ۹ روز متوقف کرده است. اجناس و مواد غذایی سیر صعودی گرانی را در پیش گرفته اند.

معاون بازرگانی خارجی شرکت مارگارین ابراز کرده است که خرید روغن متوقف شده است. چرا که وزارت صمت سرعت عمل بالایی در نرخ گذاری ثبت سفارش ندارد.

روغن خوراکی موضوعی است که دراین روزها به چالش تبدیل شده است، چند هفته ای است که این کالای اساسی کمیاب شده است افزون بر آن روغن موجود با نرخ بالا به فروش می‌رسد.

کاهش ظرفیت واردات دانه‌های روغنی سبب بالا رفتن تقاضا شده و به‌تبع آن قیمت‌ها نیز افزایش یافته است.

تولیدکنندگان روغن در روزهای کنونی برای تامین روغن خام که مواد اولیه روغن است مشکلات بسیار زیادی دارند.

طبق تازه‌ترین آمار گمرک واردات روغن خام به کشور حدود ۵۰ درصد کاهش یافته است چنین کاهشی باعث شده تولید روغن نیز نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۳۰ درصد کاهش داشته باشد.

در این باره نشست با حضور بابک دین پرست، معاون هماهنگی اقتصادی وزیر کشور، معاونان و مدیران ذیربط وزارت صنعت، معدن و تجارت در وزارت کشوربه منظور بررسی موانع و چالش‌های حوزه تأمین روغن صنوف و مشکلات مواد اولیه روغن تشکیل شد، در این جلسه نمایندگان شرکت مارگارین نیز حضور داشتند.

موضوعاتی در این نشست درباره کمبود روغن مطرح شد. در این نشست معاون بازرگانی خارجی شرکت مارگارین ابراز کرده است که خرید روغن متوقف شده است زیرا وزارت صمت سرعت عمل بالایی در نرخ گذاری ثبت سفارش ندارد.

این موضوع موجب فاصله زمانی بین سفارش و تخصیص روغن می گردد. بنابراین شرکت می بایست هزینه ای بیش از هزینه اولیه را بابت خرید روغن پرداخت نماید که این امر با توجه به نرخ مصوب امکان پذیر و قابل جبران نیست.

مقدار تولید شرکت مارگارین در ۴ ماه ابتدای سال نسبت به سال های قبل کاهش بسیار محسوسی داشته است.
شرکت مارگارین علت این امر را تحریم های اعمال شده علیه ایران، تخصیص نیافتن ارز توسط بانک مرکزی، شرایط ناشی از تحریم‌های بین المللی، کاهش ذخایر روغن خام در کشور می داند این عوامل مانع از روند تولید شده است.

در کنار اعلام خبر کاهش تولید شرکت مارگارین و همچنین اعلام مشکلات به وجود آمده در گزارشات یک ماهه ، در روزهای گذشته اجناس و مواد غذایی دربازار سیر صعودی گرانی را در پیش گرفته اند. شاخص تورم در مهرماه نمایان گر آن است که قیمت در گروه روغن و چربی‌ها نسبت به شهریورماه ۱۶.۲ و در مقایسه با مهر سال قبل ۳۴.۸ درصد افزایش داشته است.

در همین حین گروه صنعتی بهشهر که بزرگترین و قدیمی ترین کارخانه تولید روغن می باشد تولید روغن را از ابتدای آبانماه به مدت ۹ روز متوقف کرده است. در بیانیه گروه صنعتی بهشهر ذکر شده است با توجه به عدم تامین ارز توسط بانک مرکزی جهت واردات روغن خام و عدم عرضه روغن خام به میزان مورد نیاز توسط شرکت بازرگانی دولتی ایران، تولید شرکت متوقف شد.

در این اطلاعیه آمده است: «به اطلاع سهامداران محترم می رساند به دلیل اتمام موجودی روغن خام شرکت عملیات تولیدی شرکت به مدت ۹ روز از تاریخ ۰۱/۰۸/۱۳۹۹ متوقف می‌شود. با توجه به عدم تامین ارز توسط بانک مرکزی جهت واردات روغن خام و نبود عرضه روغن خام به میزان مورد نیاز توسط شرکت بازرگانی دولتی ایران، دستیابی به ظرفیت تولید کامل شرکت در کوتاه مدت میسر نمی باشد. امید است با رفع مشکلات ارزی و تخصیص و تامین ارز، شرکت بتواند در تامین روغن خوراکی مورد نیاز جامعه، نقش خود را ایفا کند.»

پس از انتشار این اطلاعیه ها بود که امیر حمزه توسلی عضو هیئت مدیره انجمن صنفی صنایع روغن‌کشی ایران با اشاره به نشستی درباره بررسی وضع موجود توسط وزارت صمت، جهاد کشاورزی و بانک مرکزی خبر داد.
یکی از دلایل مشکل ساز شدن روغن در این شرایط به نبود نظم در توزیع روغن خام از بندرگاه‌ها به کارخانه جات برمی گردد. مسئله کمبود روغن هفته هاست به چالش تبدیل شده است.

مصرف ماهانه روغن در ایران ۱۲۰ هزار تن می باشد. در خصوص توضیح این کمبود، یزدان سیف معاون وزیر و مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران توضیح داد که مقادیر زیادی مواد اولیه روغنی تهیه شده است. این مواد در بنادر و گمرک در انتظار هستند تا مراحل ترخیص آن ها طی شود. با تمهیدات دولت، اندوخته بسیاری در سال برای چنین روزهایی جمع شده است. این ذخایر در واقع جایگزینی است برای زمانی که در اثر نوسانات موجود، در بازاردر زمینه کمبود مواد غذایی قیمت، اختلال ایجاد شده باشد.

قیمت تمام شده روغن فقط شامل نرخ خرید جهانی آن نمی شود. یعنی هزینه هایی از جمله انتقال ارز، دموراژ، تخصیص، حمل داخلی، و غیره که همگی در قیمت تمام شده موثر هستند نیز در قیمت روغن نقش اساسی دارد . متاسفانه این عوامل در نرخ تصویب شده وزارت صمت لحاظ نمی شود. چرا که در زمان تعیین نرخ این موارد در نظر گرفته نمی شود بنابراین قیمت تمام شده خرید برای تولید کنندگان روغن بالاتر خواهد بود.

موضوعی که بسیار شایان توجه است، تحریم ها است. باید به این نکته توجه شود که ما در وضعیت عدم ثبات اقتصادی قرار داریم. تحریم‌های ظالمانه شرایط را به‌گونه‌ای پیش برده است که در مرحله اول نیازمند این هستیم که همدلی زیادی را در کشور داشته باشیم.

رسیدن به این همدلی نیازمند این است که گاهی از فعالیت‌های جزیره‌ای جلوگیری شود. در اقتصاد مسئله عرضه و تقاضا یکی از اصول هست. تولید روغنی که موردنیاز است برای عموم، نیازمند ماده اولیه روغن خام است.

روغن خام توسط کارخانه جاتی به ‌مثابه بهپاک طی عملیات روغن‌کشی به دست می‌آید.در ارتباط با توان تولید و روغن کشی توسلی عضو هیئت‌مدیره انجمن صنفی صنایع روغن‌کشی ایران بیان کرده است: امروز در کشور با توجه به شرایط، پنج میلیون و چهارصد هزار تن ظرفیت روغن‌کشی داریم. همچنین در زمینه تولید روغن خام، معاون وزیر و مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران از میزان تولید ۸۵۲ هزار تن روغن خام در سال ۹۹ خبر داده است.

در این میان تقاضای کاذب در عرضه، افزایش قیمت قوطی های حلبی، مشکلات ارزو واردات از عوامل اصلی رخداد حاصل از کمبود روغن در کشور از سوی دبیر انجمن صنفی روغن نباتی عنوان شد.

تامین ارز واردات

بخش اصلی نیاز روغن کشور از واردات تامین می‌شود. ضریب وابستگی این کالا در واردات نسبت به کالاهای دیگر بسیار بالاست.

مسئله واردات یکی از موضوعاتی است که اکنون به چالش تبدیل شده است. توسلی در این خصوص معتقد است، با رفع مشکل واردات تولید روغن به حالت سابق بازمی‌گردد.

وی درباره این موضوع عنوان کرده است، مسئله مهم چگونگی واردات است. اینکه چه موادی را وارد کنیم.

در ۷ ماهه سال جاری میزان ارز تخصیص داده شده برای تامین روغن خام ۹۳۳ میلیون دلار بوده است. از مقدار ارز تخصیص داده شده، ۷۴۱ میلیون دلار نیز ارز برای روغن خام، تامین شده است، همچنین از فروردین تا مهر ماه سال جاری ۷۷۳ میلیون دلار نیز برای دانه‌های روغنی تخصیص ارز شده است، از این میزان ۶۶۴ میلیون دلار تامین ارز برای دانه‌های روغنی در هفت ماه امسال انجام شده است.

در زمینه واردات چالش اصلی تامین ارز است، در بعضی موارد در اثر ارز که دلیل آن به شرایط تحریم ها بر می گردد، ارز نامرغوب جایگزین خواهد شد.

ارز اختصاص داده شده برای خریداری روغن، ارز نامرغوب است. یعنی ارزهایی مانند دینار عراق و ریال عمان جایگزین دلار و یورو می‌شود، از آنجا که این ارزهای جایگزین ارزش معاملاتی پایینی دارند و امکان انتقال ندارند، در فرایند خرید روغن مشکل ایجاد می کند.

مساله تامین ارز برای حل شدن، نیازمند پیگیری و اقدامات جدی ای است. در خصوص پیگیری های انجام شده حمزه توسلیان اعلام کردکه طی نشست‌هایی که با وزارت امور خارجه و بانک مرکزی برگزار شده است، بر حل این مشکل تأکید شده است و از جانب این دو ارگان قول‌هایی نیز داده ‌شده است.

روند کمبود به‌ویژه به علت کبود غذای دام و طیور، بجزمساله دانه‌های روغنی مسئله واردات کنجاله مورد اهمیت قرار می گیرد. در مواقعی با ادامه این روند نیاز به واردات خود روغن است.

سیاست‌های واردات باید به سمت واردات دانه‌های روغنی هدایت شود. کل نیاز روغنی کشور را که رقمی در حدود سه و نیم میلیارد تن در کشور هست را می‌توان با واردات مواد اولیه فراهم کرد. هم‌اکنون، تعداد پنج کارخانه فعال روغن‌کشی در کشور وجود دارد که می‌تواند برای این حجم تولید پاسخگو باشد.