خلق ارزش افزوده نیاز صنعت فولاد کشور

مسعود عبدیزدان،کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با خبرنگار بورس امروز عنوان کرد:خام فروشی! یکی از بزرگترین دغدغه های این روزهای صنعت فولاد کشور و موضوع مورد تاکید رهبر معظم انقلاب. صادراتی که نه تنها مزیتی برای کشور ندارد، بلکه  باعث هدر رفت منابع ملی و تقدیم فرصت استفاده بهینه از سرمایه به خریداران خارجی نهاده های تولید ایرانی شده است. به رغم هشدارهای مکرر کارشناسان به تبعات چنین رفتارهایی، سودهای کلان نهفته در این تجارت، خام فروشی را توجیه پذیر کرده است.

وی افزود: از منظر این دسته،حتی خردایش سنگ آهن استخراج شده از معدن فرآیندی است که خام بودن این ماده را نفی نموده و صادرات آن را توجیه پذیر می نماید. در حالیکه خردایش سنگ آهن از ابتدایی ترین فرآیندها برای ایجاد قابلیت فروش برای این ماده خام است. اما به واقع صادرات مواد خام در سال های آتی چه بر سر صنعت فولاد و اقتصاد کشور خواهد آورد؟  بر اساس آخرین پایش های صورت گرفته، طرح جامع فولاد کشور در افق ۱۴۰۴ با کمبود جدی مواد اولیه و بطور خاص کسری سنگ آهن روبروست. نیاز صنعت فولاد کشور به سنگ آهن دانه بندی در آن سال ۱۶۲ میلیون تن است. این در حالیست که کل ظرفیت های موجود و در دست احداث تا سال ۱۴۰۴ تنها ۱۳۰ میلیون تن از این نیاز را پوشش خواهد داد .

دکتر کیوان جعفری طهرانی، تحلیلگر بین المللی صنعت فولاد و سنگ آهن نیز در جدیدترین نوشتار خود عنوان کرده است با روند فعلی کشور با کمبود عرضه سنگ آهن در سالهای آینده روبرو خواهد شد. طهرانی،صادرات سنگ آهن کشور طی ماه اکتبر امسال را ۶/۱ میلیون تن برآورد نموده است که بالاترین سطح در ۲۰۱۸  بوده و افزایش ۷۴/۸ درصدی را نسبت به ماه قبل نشان می دهد. گندله نیز ۱۲۱ هزارتن و کنسانتره ۲۲۲ هزارتن صادرات را ثبت کرده است. برای تولید این میزان کنسانتره البته مقادیر قابل توجهی ضایعات تولید شده برای کشور به جا مانده است. از کل صادرات سنگ آهن دانه بندی شده کشور در ماه اکتبر ۱/۵ میلیون تن به چین ارسال شده است.

کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: این در حالیست که در هفت ماهه اول سال ۹۷ نزدیک به ۷/۸ میلیون تن سنگ آهن دانه بندی شده و ۳۰۰ هزار تن گندله به بازارهای صادراتی ارسال شده است. تداوم روند فعلی صادرات مواد خام معدنی خصوصا سنگ آهن کشور را به سرعت به سوی وابستگی به واردات پیش خواهد برد. دکتر جعفری طهرانی در این خصوص عنوان کرده است که از حدود چهار سال دیگر، زنجیره فولاد کشور به تدریج اثرات کاهش عرضه سنگ آهن را حس خواهد کرد. این صاحبنظر در صنعت فولاد و سنگ آهن عنوان کرده است در صورتیکه دولت از اکنون فکری به حال این معضل نکند، کشور مجبور به واردات این کالای استراتژیک خواهد شد.

لازم به ذکر است سنگ آهن صادراتی سایر کشورها به مراتب از محصول ایرانی گران تر بوده و واردات در بخش سنگ آهن ضربه بزرگی را به صنعت فولاد کشور وارد خواهد کرد. وی صادرات سنگ آهن ایران در سال ۹۶ را نیز بیش از ۱۷ میلیون تن برآورد نموده اند که با احتساب احتمال صادرات ۱۵ میلیون تنی امسال، می توانست به راحتی کسری ۳۲ میلیون تنی عرضه سنگ آهن در ۱۴۰۴ را جبران کند. حرکت به سوی حلقه های پایانی زنجیره تولید و خلق ارزش افزوده در داخل به معنای ایجاد اشتغال برای جوانان یک کشور است. تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در طرح جامع، ظرفیت ایجاد مشاغل زیادی برای جامعه آماده به کار در سال های آتی کشور را دارد، اما تضعیف عرضه کافی مواد اولیه مورد نیاز تهدیدی جدی برای این مهم به حساب می آید.

عبدیزدان تاکید کرد: توزیع عادلانه ثروت در ساده ترین تعریف ممکن به معنای حق اشتغال برای آحاد جامعه است، اما تفکرات جزیره ای عده ای قلیل برخلاف منویات مقام معظم رهبری نه تنها حق بهره گیری از ثروت های عمومی، بلکه حق داشتن شغل را نیز از نسل های آینده ربوده است. مطمئنا نسل های آینده به اندازه نسل فعلی قدرت درک و استفاده از ذخائر کشور را خواهند داشت. ذخائر مواد خام سرمایه ملی برای آیندگان محسوب می شوند. در صورتی که صادرات متوقف شود، تولید فعلی جوابگوی نیاز داخلی خواهد بود و بایستی تمرکز واحدهای معدنی را به سوی افزایش کیفیت معادن هدایت نمود.

وی در انتها افزود: بین دو روی زشت و زشت تر سکه صادرات مواد خام روی زشت تر، تلاش دلالان صادرکننده فعلی برای تبدیل به واردکنندگان آینده سنگ آهن است. در صورتی که روند صادرات مواد خام متوقف نشود، دیر یا زود، ایران کمبود منابع مواد خام را احساس خواهد نمود. تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در فاصله تنها هفت سال تا ۱۴۰۴ نیازمند یک عزم جدی برای تامین پایدار مواد اولیه است. جلوگیری از خام فروشی یکی از مهمترین تمهیداتی است که مسئولین امر باید در اسرع وقت به آن بپردازند. از این حیث، بار سنگینی بر دوش دولت و نمایندگان ملت احساس می شود. ساکنان خانه ملت نباید اجازه دهند ثروت های عمومی کشور که در برهه ی حساس کنونی برای ادامه حیات تولید فولاد کشوربسیار ضروری به شمار می روند به صورت خام به سایر جوامع صادر شده و به تهدیدی برای سومین صنعت ارز آور کشور بدل شود.