رقابت میان تولیدکنندگان در قیمت‌های پایه عرضه قیر در بورس کالا به نفع تولیدکنندگان نیست
عضو هیئت مدیره شرکت پالایش نفت جی اظهار کرد: از بررسی همه عوامل اثرگذار می‌توان دریافت که رقابت‌های موجود میان تولیدکنندگان در قیمت‌های پایه عرضه قیر در رینگ صادراتی بورس کالا به نفع هیچ تولیدکننده‌ای نیست. این رقابت قیمتی باعث کاهش شدید حاشیه سود در سطح گسترده برای آنها شده و در مقابل منافع شرکت‌های واسطه را افزایش داده است.
علی سیفیان درباره تغییر روش محاسبه قیمت نفت خام به‌عنوان خوراک واحدهای پالایشی و حلقه‌های بعدی این زنجیره به خبرنگار بورس امروز گفت: مبنای محاسبه قیمت نفت خام به عنوان خوراک پالایشگاه‌های کشور پیش از ابلاغیه رسمی وزارت نفت بر مبنای ۹۵ درصد میانگین قیمت فوب دو نوع از نفت خام حوزه خلیج فارس منتشر شده در نشریه‌های بین‌المللی بوده است هم‌اکنون این قیمت براساس میانگین قیمت‌های واقعی فروش صادراتی سبد نفت خام ایران است که پر واضح است در شرایط کنونی و به‌واسطه تحریم‌های ظالمانه به‌طور قابل توجهی از سطح قیمت‌های بین‌المللی در منطقه پایین‌تر است.
وی با اشاره به نحوه محاسبه نرخ خوراک واحدهای پایین دستی این پالایشگاه‌ها عنوان کرد: شرکت‌های پالایشی به‌واسطه تصمیم‌های انجمن صنفی صنعت پالایش نفت نیز قیمت محصولات ویژه خود را که خوراک صنایع پایین دستی همچون واحدهای تولید کننده قیر و روغن است بر مبنای قیمت‌های مندرج در گزارش‌های دوره‌ای نشریه‌های بین‌المللی محاسبه و اعلام می‌کردند که پس از ابلاغیه اخیر وزارت نفت درباره تغییر روش محاسبه قیمت نفت خام به عنوان خوراک پالایشگاه‌ها تاکنون تغییری در روش نرخ‌گذاری فرآورده‌های خود نداده‌اند.
عضو هیئت مدیره شرکت پالایش نفت جی عنوان کرد: تغییرات نرخ خوراک واحدهای پالایشی که سبب کسب سود و کاهش بهای‌تمام‌شده این واحدها شده در صنایع پایین‌دستی آنها تسری نیافته است و آنها نیز از منافع حاصل از تغییر نرخ بهره‌مند نشده‌اند.
سیفیان تصریح کرد: تغییر نکردن مبنای قیمت‌گذاری خوراک واحدهای پایین دستی سبب شده است، این صنایع از تغییرات نرخ بازارهای جهانی که ازسوی نشریه‌های مرتبط اعلام می‌شوند، اثر پذیری داشته باشد.
قائم مقام مدیرعامل شرکت پالایش نفت جی افزود: نرخ وکیوم باتوم به عنوان خوراک واحدهای قیرسازی براساس میانگین قیمت نفت کوره فوب خلیج فارس ازسوی انجمن صنفی صنعت پالایش نفت محاسبه و اعلام میشود.
سیفیان ادامه داد: این انجمن ملزم به استفاده از نرخ ریال در اعلام نرخ فرآورده‌های ویژه خود است، بنابراین این قیمت‌ها از تغییرات قیمت دلار به‌طور مستقیم نیز اثر می‌پذیرد و سرانجام افزایش یا کاهش قیمت ارز به‌طور غیرمستقیم سبب تغییر قیمت قیر واحدهای تولیدی میشود.
وی اظهار کرد: دو عامل کلیدی در تعیین نرخ وکیوم باتوم نقش دارد که سبب تغییر قیمت قیر و افزایش هزینه‌های تولید میشود. این دو عامل شامل نرخ نفت کوره و در شرایطی نرخ نفت سفید بر مبنای قیمت فوب خلیج فارس و قیمت دلار است که قیمت نفت کوره و نفت سفید خود عمدتا متأثر از تغییرهای قیمت نفت خام در بازارهای جهانی است.
قائم مقام مدیرعامل شرکت پالایش نفت جی گفت: شرکت‌های تولیدکننده قیر امکان هیچ کنترل یا تغییری در نرخ مواد اولیه قیر تولیدی خود ندارند زیرا قیمت خوراک از سوی انجمن صنفی صنعت پالایش نفت به عنوان نهاد قیمت‌گذار وکیوم باتوم تعیین میشود.
عضو هیئت مدیره شرکت پالایش نفت جی گفت: این نهاد قیمت‌گذاری ماهانه دو مرتبه نرخ فرآورده‌های ویژه نفتی را که به عنوان خوراک صنایع پایین دستی همچون تولید قیر و روغن است اعلام می‌کند.
سیفیان درباره شرایط فعلی بازار قیر در بورس کالا عنوان کرد: این محصول به =طور ویژه در رینگ صادراتی بورس کالا بازاری رقابتی دارد که خریداران آن عمدتاً شرکت‌های بازرگانی فعال در این حوزه هستند بنابراین منافع حاصل از تغییرات نرخ ارز بیشتر متوجه این شرکت‌هاست.
وی افزود: به‌طور معمول این شرکت‌ها برای فروش محصولات خود به شرکت‌ها و مصرف کنندگان خارجی به شدت بر سر قیمت رقابت می‌کنند و متاسفانه این رقابت طبق گزارش نشریه‌های بین‌المللی همچون آرگوس سبب ایجاد فاصله قابل توجه بین قیمت‌های قیر ایران با سطح قیمت‌های منطقه شده است.
عضو هیئت مدیره پالایش نفت جی با اشاره به وضع رقابتی این محصول در بورس کالا اظهار کرد: باتوجه به الزام واحدهای تولیدی به عرضه قیر در رینگ صادراتی بورس کالا برای دریافت پروانه گمرک به‌منظور صادرات محصول خود، این محصول دو ویژگی مهم و متمایز نسبت به فرآورده‌های دیگر از جمله محصولات پتروشیمی دارد نخست، رقابتی بودن شدید بازار عرضه و دوم الزام حضور در بورس کالا برای عرضه صادراتی.
قائم مقام مدیرعامل شرکت پالایش نفت جی گفت: با توجه به اینکه یک پنجم قیر تولیدی در داخل کشور مصرف شده و بقیه صادر میشود، الزام عرضه قیر در بورس کالا سبب اختلاف‌نظر درباره منافع و زیان‌های این الزام در سطح کارشناسان و سیاست‌گذاران امر شده است.
سیفیان عنوان کرد: بی‌گمان حضور در بورس سبب ایجاد شفافیت در بازار می شود و اهمیت قابل توجهی دارد اما از طرفی به‌طور ویژه برای واحدهای بزرگ تولیدکننده به‌دلیل نبود امکان دسترسی مستقیم به بازارهای جهانی محدودیت‌هایی ایجاد کرده است، در حالی که این شرایط برای واحدهای پتروشیمی وجود ندارد.
وی با اشاره به تفاوت آشکار قیمت گریدهای مختلف محصول قیر ایران با دیگر کشورهای تولید کننده عنوان کرد: با وجود اینکه کیفیت قیر تولیدی ایران به‌طور نسبی بالاتر از محصولات کشورهای دیگر به‌ویژه در حوزه خلیج فارس است، اما تفاوت قیمت قابل توجهی میان آنها وجود دارد. برخی کارشناسان معتقدند این تفاوت ریشه در رقابتی دارد که تولیدکنندگان در بورس کالا برای فروش محصولات خود انجام می‌دهند.
قائم مقام مدیرعامل شرکت پالایش نفت جی افزود: باید توجه کرد که کاهش قیمت‌های پایه عرضه به‌منظور رقابت در بازار برای همه تولیدکنندگان ممکن نیست. شرکت‌هایی همچون پالایش نفت جی به‌دلیل اینکه ملزم هستند استانداردهای صنعت نفت را رعایت کنند به‌طور معمول نسبت به باقی تولیدکنندگان هزینه تمام شده بالاتری دارند.
عضو هیئت مدیره شرکت پالایش نفت جی اظهار کرد: از بررسی همه عوامل اثرگذار می‌توان دریافت که رقابت‌های موجود میان تولیدکنندگان در قیمت‌های پایه عرضه قیر در رینگ صادراتی بورس کالا به نفع هیچ تولیدکننده‌ای نیست. این رقابت قیمتی باعث کاهش شدید حاشیه سود در سطح گسترده برای آنها شده و در مقابل منافع شرکت‌های واسطه را افزایش داده است.
سیفیان گفت: اگرچه این بازار تاکنون وظایف خود را در ایجاد شفافیت در معاملات به خوبی انجام داده است، اما به‌دلیل شرایط تحریمی و نبود امکان فراهم کردن زمینه مناسب برای معاملات ارزی به‌طور کامل تأثیرگذار نبوده است زیرا تولیدکنندگان بزرگ در شرایطی که به‌واسطه تحریم‌ها می‌توانند نقش قابل توجهی در افزایش ارزآوری بواسطه حضور در مقاصد صادراتی داشته باشند، به‌دلیل اینکه امکان صادرات مستقیم را ندارند، از این رو به صورت بلندمدت قادر به عرضه محصول خود در بازارهای هدف را تدارند .
وی اظهار کرد: این رخدادها سبب شده است شرکت‌های واسطه‌ای (Traders) در بازار حضور چشمگیر و قابل توجهی پیدا کنند.
قائم مقام مدیرعامل شرکت پالایش نفت جی گفت: در شرایط کنونی، برخی تولیدکنندگان داخلی به ناچار برای ایجاد ارتباط مستقیم با مصرف‌کننده خارجی، شرکت‌های بازرگانی زیر نظر خود تاسیس کرده‌اند تا با خرید محصولات خود از بورس کالا، بتوانند تا حدودی نسبت به حضور در بخش خارج از کشور و کسب درآمد ارزی اقدام کنند اماسهم این معاملات نسبت به کل عرضه‌های آنها در رینگ صادراتی زیاد نیست.
عضو هیئت مدیره شرکت پالایش نفت جی یادآور شد: باید تأکید کرد که حضور در بورس کالا به عنوان نهادی که محیط شفافی را برای مبادله ایجاد می‌کند بسیار حائز اهمیت است، اما در عین حال محدودیت‌هایی دارد که از شرایط تحریمی ناشی میشود و کاهش کارآمدی آن را در پی داشته است که باید راهکارهای لازم برای رفع این محدودیت‌ها اندیشیده شود.
