صندوق سرمایه‌گذاری در سهام با مدیریت غیر فعال

راضیه صباغیان در گفت‌وگو با خبرنگار بورس امروز، درباره امکان بازار گردانی شرکت‌های زیرمجموعه بانکی در بازار سرمایه و زمان صدور مجوز و همچنین سقف بازار گردانی گفت: مقرراتی در خصوص بازار گردانی از قبل وجود داشته که امروز آنها اصلاح شده‌اند. این مسئله به تصویب هیئت‌مدیره سازمان رسیده است و امیدواریم در همین هفته مقررات ابلاغ شود.

وی افزود: در شرایط بازار گردانی تسهیلاتی صورت گرفته است که در حال حاضر به دو طریق امکان بازار گردانی وجود دارد؛ اول اینکه خود سهامدار عمده تصمیم بر حمایت از سهم خود به صورت مستقیم داشته باشد و دوم اینکه سهامدار بتواند از طریق فردی که مجوز بازار گردانی دارد مثل صندوق سرمایه‌گذاری اختصاصی بازار گردانی چه در بازار مثبت و چه در بازار منفی، سهام خود را بازار گردانی کند.

تفاوت بازار گردان با بازار سازی

سرپرست مدیریت نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار تاکید کرد: بازار گردانی در حقیقت فعالیتی است که به نقد شوندگی کمک خواهد کرد و هدف آن کم شدن دامنه نوسان قیمت است. درصورتی‌که قیمت‌ها واقعی باشد، بازار گردان بر اساس تعهدات روزانه خود سفارش خریدوفروش را وارد می‌کند.

صباغیان با بیان اینکه امکان بازار سازی نیز فراهم است، گفت: زمانی که بازار یک‌طرفه سمت خرید یا سمت فروش است، بازار ساز وارد فعالیت می‌شود. تفاوت بازار سازی با بازار گردانی این است که بازار گردان باید همیشه هم‌زمان سفارش خریدوفروش را وارد کند ولی بازار سازی به این معنی است که بازار ساز در شرایط صف خرید، سفارش‌های فروش خود را به سیستم وارد می‌کند، تا بازار به تعادل برسد.

وی همچنین در ارتباط با بازار گردانی شرکت‌های زیرمجموعه بانکی در بازار سرمایه گفت: برای بازار گردانی این شرکت‌ها در حال حاضر تعدادی صندوق بازار گردانی وجود دارد که بر اساس تعهداتی که دارند، بازار گردانی آن سهام را انجام می‌دهند.

تزریق نقدینگی به منظور بازار گردانی

سرپرست مدیریت نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار توضیح داد: قاعدتاً تأمین منابع مالی مورد نیاز برای انجام بازار گردانی یا بازار سازی سهامداران عمده باید تامین شود. این تأمین‌کنندگان معمولا خود بانک‌ها یا شرکت‌های وابسته به بانک هستند.

صباغیان توضیحات خود را با مثالی تکمیل کرد و بیان کرد: منابعی جهت بازار گردانی  به صندوق تزریق می‌شود و این امر به منظور حمایت از سهم است.

وی در ادامه تاکید کرد: محدودیتی برای افزایش منابع و متناسب با افزایش تعهدات بازار گردان نیز وجود ندارد.

سرپرست مدیریت نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: بر اساس مصوبه‌ای که در این هفته ابلاغ خواهد شد، در مورد محدودیت‌هایی که قبلاً در خصوص سرمایه‌گذاری شرکت‌های وابسته به بانک‌ وجود داشت، استثنائاتی لحاظ شده است. بنابراین شرکت‌های یاد شده می‌توانند نسبت به بازار گردانی یا بازار سازی سهام شرکت‌های زیرمجموعه اقدام کنند.

صندوق‌های تامین مالی

سرپرست مدیریت نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار درباره درخواست تعدادی از حقوقی‌ها برای صندوق‌های تأمین مالی، با بیان این امر امکان‌پذیر هست، ادامه داد: مقرراتی در این زمینه در اوایل اردیبهشت‌ماه ۹۹ تصویب شده است. اساس‌نامه و امید نامه نمونه صندوق‌های آن تحت عنوان صندوق سرمایه‌گذاری در سهام با مدیریت غیرفعال که به‌منظور افزایش سهام شناوری یا تامین مالی ناشر تاسیس می‌شود، ابلاغ شده است.

صباغیان با اشاره به راه‌هایی که سهامدار عمده‌ تمایل بدون از دست دادن کنترل خود در شرکت ناشر، اقدام به تأمین مالی نماید، اظهار داشت: مثلا بدون اینکه سهم را عرضه کند که با توجه به سهامدار عمده بودن،  کرسی هیئت‌مدیره در شرکت را از دست می‌دهد، می‌تواند با استفاده از این ابزار به اهداف تامین مالی یا افزایش سهام شناوری دست یابد.

وی افزود: ساختاری که دیده شده است بر این اساس است که سهام سهامدار عمده به صندوق منتقل می‌شود و روی سهام منتقل شده یونیت صندوق صادر می‌شود.

عرضه یونیت‌های می‌تواند به تعادل سهم کمک کند

سرپرست مدیریت نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار توضیح داد: در این شرایط سهامدار عمده یونیت‌های عادی صندوق را عرضه می‌کند و با توجه به اینکه یونیت‌های ممتاز صندوق تحت مالکیت خودش است، دغدغه از دست دادن کنترل و مدیریت شرکت را نخواهد داشت.

صباغیان همچنین بیان کرد: این امر برای بازار محاسنی دارد و آن هم مسئله کنترل فشار خرید است. اگر صف خرید برای سهم وجود داشته باشد، عرضه یونیت‌های صندوق می‌تواند به تعادل سهم کمک کند؛ زیرا که سرمایه‌گذار عادی که هدف آن کنترل و مدیریت شرکت نیست، از منافع سهم به صورت غیرمستقیم بهره خواهد برد.

وی گفت: به‌عبارت‌دیگر، در صورت وجود افزایش قیمت سهم یا تقسیم سود، منافع آن به‌صورت غیرمستقیم به سرمایه‎‌گذار تعلق خواهد گرفت. از طرف دیگر هم سهامدار عمده کنترل خود را روی سهم از دست نداده است.

سرپرست مدیریت نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار در این خصوص تاکید کرد: ماهیت این صندوق‌ها تقریباً مشابه صندوق‌های دارا یکم و پالایشی یکم که دارا یکم در حال فعالیت و «پالایشی» در پذیره‌نویسی هستند.

صباغیان در پایان درباره تمایل شرکت‌های حقوقی به تاسیس این صندوق‌ها گفت: درخواست‌هایی برای تأسیس این نوع از صندوق‌ها به سازمان ارسال شده است که در حال بررسی و تکمیل مدارک است.