نقش ارزش جایگزینی در تعیین ارزش پتروشیمی‌ها
بازار سرمایه به عنوان یک بازار جذاب برای سرمایه‌گذاران است که نقدینگی بسیاری را به خود جذب کرده است. هرکجا که گفت‌وگویی در میان است صحبت بازار سرمایه و خرید سهام نقل آن مجلس شده است. با رشد شاخص بورس توجه بسیاری از سهامداران به شرکت‌های شاخص ساز جلب شد.
به گزارش بورس امروز، یکی از بخش‌های پررونق بازار سرمایه، صنعت پتروشیمی است. با توجه به اینکه این شرکت‌ها از درآمدهای ارزی برخوردار هستند لذا یکی از عواملی اثرگذار بر فعالیتشان تغییرات نرخ دلار است. سرمایه‌گذاران برای شناسایی یک سهم پرسود اقدام به اندازه‌گیری ارزش آن سهام می‌نمایند که ارزش جایگزینی یکی از راه‌های مورد استفاده است.
باید توجه داشت که شرکت‌های پتروشیمی به دلیل اثرپذیری از دلار تنها وابسته به تغییرات نرخ آن نیستند بلکه عوامل متعددی بر ارزش آنها اثر دارند. به دلیل اینکه این عوامل به طور کامل قابل اندازه‌گیری نیستند لذا ارزش‌گذاری یک سهام برمبنای ارزش جایگزینی کمی مشکل است. ابهامات موجود در این زمینه ما را بر آن داشت تا گفت‌وگویی در این زمینه با صاحب‌نظران و متخصصان حوزه پتروشیمی داشته باشیم. در ادامه نظرات سه خبره این حوزه را مورد مطالعه قرار می‌دهیم.
تغییر خطی حاشیه سود پتروشیمی‌ها با نرخ دلار
مدیرعامل شرکت پتروشیمی مهر در گفت‌وگو با خبرنگار بورس امروز با اشاره به هزینه‌های مورد نیاز یک شرکت پتروشیمی گفت: شرکت‌های پتروشیمی در حال حاضر با مبالغی بسیار بیشتر از ارزش جایگزینیشان معامله می‌شوند. به عنوان مثال هزینه ساخت یک میلیون تن اتیلن مبلغی حدود یک میلیارد دلار است. اگر اقدام به ساخت بخش‌های پایین‌دستی این محصول نماییم تا یک میلیون تن اتان را به ۱.۵ میلیون تن پلی‌اتیلن تبدیل نماییم، نیازمند حداکثر (Max) 2 میلیارد دلار سرمایه سرمایه‌گذاری هستیم.
سید علی حسینی افزود: به عنوان یک شرکت با سرمایه ۲ میلیارد دلاری در کشور می‌توان پتروشیمی مارون را مثال زد. این سرمایه را اگر با دلار ۲۵۰,۰۰۰ ریالی محاسبه کنیم به رقم ۵۰۰,۰۰۰ میلیارد ریال دست پیدا می‌کنیم. درحالی‌که در بازار شاهد هستیم ارزش این پتروشیمی حدود ۱,۵۰۰,۰۰۰ ریال قیمت‌گذاری شده است. از طرفی دیگر پتروشیمی همچون جم با سرمایه ۱.۲ تا ۱.۳ میلیارد دلار باید ارزشی حدود ۳۰ تا ۳۰ هزار میلیارد تومان داشته باشد درحالی‌که این ارزش حدود ۷۰ هزار میلیارد تومان قیمت‌گذاری شده است.
وی با بیان ورود چند وقت اخیر شرکت آریاساسول که به بازار سرمایه بیان کرد: ارزش خود را حدود ۱.۵ میلیارد دلار بیان کرد. لذا همچنان که مشاهده می‌شود، پتروشیمی‌های حاضر در بورس حدود ۲ تا ۳ برابر ارزش جایگزینی خود محاسبه شده‌اند. آنچه مبنای ارزش‌گذاری این شرکت‌ها در بازار ذکر شده است، تنها شامل دلار نیست. هرچند درصورتی‌که نرخ دلار را برای ارزش جایگزینی این پتروشیمی‌ها بر مبنای خریدوفروش در بازار محاسبه کنیم، شاید بتوان گفت که با دلار ۵۰ هزار تومانی مبادله می‌شوند. درحالی‌که در ارزش جایگزینی تنها دلار ذکر نیست.
حسینی عنوان کرد: لازم است اقداماتی صورت گیرد تا ارزش مبادله‌ای شرکت‌های پتروشیمی به ارزش جایگزینی نزدیک شوند. این شرکت‌ها برای این امر باید در بوری عرضه و پروژه‌های خود را بر مبنای سرمایه ورودی که از بازار سرمایه تأمین می‌شود ارزش‌گذاری شوند. اکنون بهترین زمان است که هلدینگ‌ها و شرکت‌های پتروشیمی پروژه‌های خود را در بازار سرمایه عرضه و از طریق نقدینگی خرد سهامداران، آنها را عملیاتی نمایند.
وی با بیان مزایای این تصمیم گفت: این اقدام علاوه بر اینکه مالکیت عمومی شرکت‌ها را افزایش می‌دهد، موجب نرمال شده قیمت‌ها نیز خواهد شد. همچنین، با همکاری عموم مردم حاضر در بورس، زمینه سهامداریشان از ابتدا تا انتهای پروژه فراهم خواهد شد. لذا با عرضه پروژه‌های پتروشیمی در بورس ارزش جایگزینی محاسبه شده به سمت مقدار واقعی میل خواهد کرد.
مدیرعامل شرکت پتروشیمی مهر در نهایت یادآور شد: با توجه به اینکه می‌دانیم شرکت‌های پتروشیمی بخشی از فرآورده‌های خود را به صورت صادراتی به فروش می‌رسانند از درآمد ۱۰۰ درصد ارزی برخوردار هستند، لذا با افزایش نرخ دلار نه تنها آسیبی را متحمل نمی‌شوند بلکه از حاشیه سود بیشتری بهره‌مند می‌شوند. اگرچه افزایش نرخ دلار موجب رشد قیمت خوراک پتروشیمی‌ها می‌گردد اما به دلیل اینکه رشد درآمدی بیشتر از افزایش نرخ خوراک است همواره از حاشیه سود مطلوبی برخوردار هستند که به صورت خطی با نرخ دلار تغییر می‌کند.
ارزش‌گذاری پتروشیمی‌ها نیازمند شفافیت
در این راستا سعی نمودیم نظرات کارشناسان دیگری را جویا شویم. مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری اهداف در این خصوص بیان کرد: شرکت‌ها به دلیل اینکه از برندهای متفاوتی بهره‌مند هستند، نیازمند ارزش‌گذاری می‌باشند اما نرخ در شرکت‌های مختلف متفاوت است. به‌گونه‌ای که در برخی از شرکت‌ها نرخ پایین و برخی دارای نرخ بالاتری هستند.
مصطفی امید قائمی با اشاره به نقش دلار نیمایی در این زمینه عنوان کرد: تعیین نرخ دلار و پتروشیمی‌ها به عرضه و تقاضای بازار وابسته است لذا نمی‌توان از نرخ دلار برای آتی پیش‌بینی دقیقی داشت. درصورتی‌که ارزهای بلوکه شده بازگشایی شوند امکان کاهش نرخ ارز وجود دارد. در نتیجه ارزش پتروشیمی‌ها کاهش می‌یابد. به نظر می‌رسد که در حال حاضر احتمال افزایش عرضه ارز به دلیل رشد قیمت محصولات پتروشیمی‌ها و رفع موانع صادراتی آنها وجود دارد.
لزوم تعدیل عوامل متعدد در ارزش‌گذاری پتروشیمی‌ها
مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری مدبران اقتصاد، پیرو صحبت‌های امید قائمی در خصوص قیمت‌گذاری شرکت‌های کالایی صادرات محور گفت: با توجه به اینکه تمام شرکت‌های موجود در بازار مشابه یکدیگر نیستند لذا مجموع شرکت‌های کالایی صادرات محور در حال حاضر با دلار حول ۲۰,۰۰۰ تومان قیمت‌گذاری می‌شوند. البته ناگفته نماند که در ارزش‌گذاری باید رشد آتی به میزان ارزش مطلق کنونی اهمیت دارد.
جواد عشقی نژاد، با اشاره به نقش دلار در ارزش جایگزینی اظهار داشت: درصورتی‌که دلار در سطح ۲۰ هزار تومان تثبیت شود، بسیاری از شرکت‌ها بالاتر از ارزش خواهند بود و شرایط با زمانی که انتظار رشد ۲۰ تا ۳۰ درصدی نرخ دلار داریم بسیار متفاوت خواهد بود. عوامل اثرگذار بر نرخ دلار خود بسیار پیچیده و متعدد هستند.
وی با بیان روند نرخ ارز و عوامل اثرگذار عنوان کرد: تعیین سرنوشت دلارهای بلوکه شده به تنهایی می‌تواند یک عمال اثرگذار در روند صعودی نرخ دلار باشد و آن را حداقل در کوتاه‌مدت مختل کند. همچنین، با انتخاب مجدد دونالد ترامپ واکنش منفی نرخ دلار را در پی خواهد داشت و کنترل آن دشوار خواهد بود.
این کارشناس بازار سرمایه در نهایت یادآور شد: سرمایه‌گذاران باید انتظارات را تعدیل کرده و فرصت‌های مناسب را شناسایی نمایند. البته عوامل دیگری همچون تشدید تحریم‌ها و توافق ۲۵ ساله با چین نیز از جمله عوامل مؤثر بر تغییر نرخ ارز هستند. در مجموع برای پیش‌بینی بلندمدت ناچار به شناسایی میزان اثر این عوامل و تعدیل آنها هستیم تا پیش‌بینی‌های مطلوبی داشته باشیم. در حل حاضر به نظر می‌رسد نرخ نیمایی تا پایان سال به حوالی ۲۰ تا ۲۲ هزار تومان برسد.
