مرثیه ای برای آلومینیوم پارس

اقتصاد صنعت کشورهمچنان با مقوله رانت ارزی دست به گریبان است و رانت جویان در صددند تا در این شرایط تحریمی از فرصتهای موجود در مسیری خلاف جهت تولید و اشتغال از منابع عمومی کشور استفاده کنند. دراین راستا به نظر می رسد دراین کار حتی ازتاراج منابع ملی و همچنین خام فروشی به بازارهای جهانی نیز ابایی نداشته و ندارند. این روند دراین زمان و در شرایطی که فشارهای بین المللی به مرور افزایش می یابد برای اغلب بخش های سیاستی و اقتصادی و به ویزه تولیدی غیر قابل تحمل شده است.شرکتهای تولید آلومینیوم به ویزه در استان مرکزی طی ماه های اخیر به سرعت از این روند و از زمان اوج گرفتن نرخ ارز با خطر ورشکستگی روبرو هستند.

عرضه شمش آلومینیوم در بورس کالا از سوی شرکت آلومینیوم اراک (ایرالکو) در حالی تا کنون با نرخ دلار ۴۲۰۰ تومانی صورت گرفته که تقریبا  به ازای هر تن عرضه تا ۳ برابر برای خرید آن تقاضای جدی وجود داشته که بخش اعظم این خرید ها توسط شرکتهای کاغذی با انگیزه سفته بازی و فروش در بازار سیاه صورت گرفته است. درمقابل شرکتهای تولیدی واقعی برای ادامه حیات خود مجبور به هزینه های گزاف برای خرید مواد اولیه از دلالان ورانتجویان این صنعت شده اند.بر اساس مطالعات صورت گرفته میزان ظرفیت مصرف آلومینیوم کشور ۵٠٠ هزار تن است که دوسوم این نیاز توسط دو شرکت ایرالکو و شرکت المهدی تامین می‌شود و باقی نیاز از طریق واردات تامین می‌شود.

گفته شده رانت در زمینه عرضه آلومینیوم موجب شده ایرالکو محصولات خود را در قالب ارز ۴٢٠٠ تومانی به بورس عرضه کند، اما همین شرکت مجبور است نیاز خود را از طریق ارز آزاد تامین کند که این شرکت را با چالش مواجه کرده است.به گفته برخی کارشناسان تولیدکنندگان شمش آلومینیوم امکان تامین هزینهها را ندارند از طرفی از طریق بورس امکان تامین نیاز آن‌ها وجود ندارند و واردات نیز میسر نیست. اگر امروز نیاز صنایع مرتبط با آلومینیوم تامین نشود تعطیل و تعداد زیادی کارگر بیکار می‌شوند و باید چاره‌اندیشی کرد.استان مرکزی دارای حدود ۱۲۰ شرکت تولیدی است که مواد اولیه آنها وابسته به شمش آلومینیوم بوده و جهت تامین مواد اولیه مورد نیاز خود باید به سامانه بورس مالای ایران مراجعه کنند.

شرکت آلومینیوم پارس از جمله این شرکتها است که به دلیل کمبود دریافت شمش از شرکت ایرالکو به آستانه ورشکستگی رسیده است. این شرکت که در زمینه تولید انواع ورق و فویل آلومینیوم مورد استفاده در صنایع مختلف دارویی-غذایی- صنعتی و… فعال است برای ادامه فعالیت خود روزانه حداقل به ۵۰ تن شمش آلومینیوم نیاز دارد اما با وجود درخواست خرید ۱۰۰ تنی در بورس کالا تنها موفق به دریافت ۲۰ تن شمش از ایرالکو شده است.

شرکت آلومینیوم پارس به عنوان بزرگترین تولید کننده کویل، ورق و فویل آلومینیوم درکشور با استفاده از تجربه موفق ۴۳ سال حضور در صنعت آلومینیوم کشور آخرین تکنولوژی روز و ماشین آلات مدرن و پیشرفته جهانی را به خدمت گرفته و محصولاتی قابل رقابت در بازارهای داخلی و بین المللی ارائه دهد که این مهم جز با بهره گیری از حداکثر توان داخلی و استفاده کارآمد از امکانات موجود حاصل نشده است.

این شرکت تا کنون با توان تولید بیش از ۲۴۰۰۰ تن نه تنها توانسته است خود را به عنوان یکی از شرکتهای تولیدی برتر و صادر کننده نمونه در کشور معرفی کند بلکه عنوان مدرن ترین و مجهزترین کارخانه تولید آلومینیوم در خاورمیانه را نیز با خود به همراه دارد . ورشکستگی این شرکت در حالی است که بلاتکلیفی اغلب صنایع کشور برای تامین مواد اولیه با نرخ های دولتی نشان از واردات محور بودن صنایع تولیدی ما دارد و اگر زمانی برخی از کارشناسان ومسئولان تکنوکرات دولتی مرتبا از لزوم افزایش نرخ ارز برای افزایش درآمدهای صادراتی می گفتند حال باید پاسخگوی نیاز موارد اولیه کارخانجات تولید با نرخ دلار به مراتب بالاتر از انتظار باشند.

بورس کالای ایران که همچنان برای عرضه محصولات- تولیدات و مواد اولیه با نرخ دلار ۴۲۰۰ تومانی یا نرخ دلار بازار ثانویه همچنان در بلاتکلیفی به سر می برد همچنان از ارائه خدمات به واحدهای تولیدی واقعی درمانده است. درعین حال برخی نگرانیها از افزایش تقاضای غیر واقعی برهی شرکتهای کاغذی برای دریافت مواد اولیه ارزان از بورس کالا به شدت با هم رقابت می کنند که تقاضای سفته بازی را در این میان سبب شده و مقامات بورس کالا و دولت نیز همچنان برای پرهیز از توزیع رانت بیشتر- ضمن تدوین مقرراتی سفت و سخت برای شناسایی شرکتهای واقعی – از عرضه محصولات در بورس کالا خودداری می کنند تا تکلیف برخی مشکلات از قبیل نرخ خوراک پتروشیمیها و قیمت محصولات و مسزان عرضه دلار های صادراتی انها مشخص شود.

نماینده اراک وعضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در این زمنیه معتقد است: در شرایط کنونی باید از واحدهای تولیدی استان مرکزی حمایت شود و لازم است مجوز ویژه‌ای صادر شود تا ایرالکو خارج از بورس با قیمت مشخص و قابل قبول طرفین نیاز واحدهای تولیدی استان را تامین کند و باید برای عبور از این خطر تهمیدات لازم در نظر گرفته شود.

کریمی که ضمن بررسی مشکلات صنایع آلومینیوم استان – درخصوص کمک و مساعدت‌های مالی دولت به شهرک صنعتی حاجی‌آباد استان مرکزی برای توسعه زیرساخت‌ها سخن می گفت- در گفت و گویی افزود: در برنامه ۵ ساله ششم توسعه کشور مقرر شد که ٣٠ درصد مالیات بر ارزش افزوده پرداختی واحدهای صنعتی به تامین زیرساخت‌های شهرک‌های صنعتی اختصاص یابد، اما به‌دلیل عدم هماهنگی وزارتخانه های اقتصاد، صنعت و کشور هنوز ابهاماتی در این راستا وجود دارد که اگر این ابهامات رفع شود منابع مالی پایدار برای شهرک‌ها به دنبال دارد .وی عدم توانایی شرکتهای فعال برای تامین هزینه های زیر ساختی در این شهرک صنعتی را یکی از مهمترین مشکلات موجود عنوان کرد.

در همین حال – سید مهدی مقدسی دیگر نماینده اراک، خنداب و کمیجان در مجلس شورای اسلامی نیز خواستار توقف کامل صادرات شمش آلومینیوم با هدف رفع نیاز داخل کشور و استان، تسریع در قیمت‌گذاری مناسب و منطقی شمش آلومینیوم و تسهیل‌گری در جهت ایجاد زمینه توزیع و عرضه گسترده آلومینیوم شد.

برخی اعداد و ارقام موجود در بورس کالا نشان از وخامت بیش از پیش  احوال عرضه مواد اولیه د راین بورس دارد به طور مثال در تیر ماه سال جاری ۱۰ هزار تن شمش و بیلت آلومینیوم در بورس کالا عرضه شد، در حالی که در مقابل آن ۶۲ هزار تن تقاضا وجود داشت! در این میان شمش آلومینیوم به میزان ۸ هزار و ۵۰۰ تن عرضه شد که تقاضایی در حدود ۵۰ هزار تن داشت. اما بیلت آلومینیوم با آنکه تنها یک هزار و ۵۰۰ تن در بورس عرضه شد، اما ۱۲ هزار تن تقاضا داشت. در این راستا بیش از آنکه تحولات قیمتی در بازارهای جهانی بر مصرف واقعی آن درداخل کشور تاثیر بگذارد- انتطارات تورمی اقتصاد داخلی و طمع عمومی برای بهره کشی از منابع داخلی است که عمدتا به دلیل نقدینگی لجام گسیخته ۱۶۰۰ هزار میلیارد تومانی اقتصاد کشور است.در این میان خروج و بازگشت مجدد شرکت روسال به بازار بورس کالای لندن نوسانی ۳۰ درصدی را در قیمت آلومینیوم ایجاد کرد.با این حال شناسایی واحد های تولیدی واقعی همچنان دغدغه اصلی فروش شمش آلومینیوم به آنها است.

در این راستا ابوالفضل رضایی دبیر سندیکای صنایع آلومینیوم ایران اعلام آمادگی کرده که حاضر است در کنار بورس کالا به شناسایی واحدهای فعال کمک نماید و شرکت‌ها را بسته به نوع تولید مواد اولیه مصرفی دسته‌بندی و به بورس کالا معرفی کند تا از این طریق ضمن نظارت بر نوع مصرف این واحدها، چنانچه تخلفی اتفاق افتاد به بورس کالا اطلاع داده شود.

وی ادامه داد: پیرو این جلسات مقرر شد که بورس کالا طی نامه‌ای از شرکت‌های خریدار، پروانه بهره‌برداری، لیست محصولات، لیست‌های بیمه، قبض‌های آب، برق و گاز و گواهی‌های ارزش افزوده که نشان‌دهنده فعالیت شرکت‌ها در زمینه مورد ادعاست را تقاضا کند و در مراحل بعدی نیز اظهار نامه‌های مالیاتی شرکت‌ها اخذ شود و در کنار تمامی این اقدامات، سندیکا نیز برای کمک به بورس کالا به‌عنوان یک بازوی اجرایی برای نظارت بر این شرکت‌ها از نظر نوع خرید و مصرف مواد اولیه اعلام آمادگی کرد تا به این روش بتوانیم به‌ مرور شرکت‌های واسطه‌ای، کاغذیو غیرمرتبط را از گردونه خرید و فروش آلومینیوم خارج کنیم.

به گفته رضایی- طی دو سال و نیم گذشته مصوبات بسیاری را از طریق ستاد تنظیم بازار و حتی شورای رقابت داشته‌ایم مبنی بر اینکه شرکت آلومینیوم المهدی-هرمزال موظف به عرضه محصولشان از طریق بورس به تولیدکنندگان داخلی هستند و علیرغم تمامی این مصوبات شاهد این هستیم که عرضه چشمگیری در بورس کالا اتفاق نیفتاده است و متأسفانه می‌بینیم که عرضه‌های داخلی ما محدود شدند و حتی بعضی عرضه‌های انجام شده توسط شرکت ایرالکو نیز توسط شرکت‌های زیرمجموعه‌های هُلدینگ شرکت المهدی هرمزال خریداری شد و کسری بازار داخلی را موجب شد.