بازار سکه آتی،کنترل کننده التهابات بازار نقدی

میثم کریمی،مدیرعامل کارگزاری بانک رفاه در رابطه با متوقف کردن فعالیت بازار سکه آتی با خبرنگار بورس امروز به گفتگو پرداخت.

مدیرعامل کارگزاری بانک رفاه با انتقاد از متوقف کردن فعالیت بازار سکه آتی، به دخالت های مکرر دولت در مسائل اقتصادی اشاره کرد و گفت: بستن یکی بازارهای مالی در شرایط فعلی نه تنها چاره ساز نیست، بلکه به شتاب گلوله برفی مشکلات اقتصادی می افزاید.

وی همچنین با یادآوری این موضوع که تاریخ تاکنون تجربه موفقی از دخالت های دولت در عرصه اقتصاد را به یاد ندارد، گفت: حافظه تاریخی اجتماعات کنونی به یاد ندارد که تاکنون دولتی در مسائل اقتصادی دخالت مستقیم داشته و این دخالت به نتیجه مثبت منتج شده باشد.برای مثال اگر دولت همین طرح را در بازار سکه نقدی پیاده می کرد و خرید و فروش سکه را ممنوع اعلام می نمود،هر روز شاهد نرخ های عجیب و باور نکردنی برای سکه نقدی در بازار بودیم. در نتیجه می توان گفت هر مدل تحدید کردن بازارها بدون دلیل منجر به تشدید نوسانات غیر منطقی می‌شود.

این کارشناس با بیان اینکه همین اشتباه در حال حاضر با قیمت گذاری دستوری از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت در بورس کالا سبب ایجاد رانت شده است، گفت: عمومیت جامعه تورم افسار گریخته فعلی را با رشد شتابان قیمت خرده فروشی اقلام و مایحتاج روزانه خود درک می کنند و نهاد قانون گذار با تعیین دلار ۴۲۰۰ تنها دست عده ای رانت خوار را در این عرصه باز گذاشته است و این موضوع هیچ کمکی به کنترل تورم در سطوح مختلف جامعه نکرده است.

یکی دیگر از نکات مغفول این روزهای پُر التهاب بازارهای مالی،نپذیرفتن اشتباهات و ضعف های مدیریتی است. گفتنی است در کشورهای جهان سوم،افراد و دولت ها در بحران ها و مشکلات تماما به دنبال دشمن خارجی می گردند و تلاش دارند به جای حل مسئله، صورت آن را پاک کنند.حافظه تاریخی این مملکت در ۱۰۰ سال اخیر به یاد دارد که هرآنچه از سوی حاکمیت ممنوع اعلام شده و اقدام به تعطیلی آن گرفته اند،باز به همان سمت هدف با شیب تندتر حرکت کرده است. پس با بستن و تعطیل کردن بازار نمی توان مسئله پُر ابهام اقتصاد کلان کشور را حل کرد؛ چرا که با این کار تنها روش روسی که همان پاک کردن صورت مسئله است را به کار برده ایم و در اصل نقش تعیین کننده ای در کنترل بازار نداشته ایم.

با موجود زنده ای به نام بازار چگونه رفتار کنیم؟

مدیرعامل کارگزاری بانک رفاه با بیان مثال جذاب موجود زنده و نحوه برخورد با آن، بازار را به موجودی تشبیه کرد که اگر پای بر راه نفس آن بفشاریم و یا حتی آن را محدود کنیم، به ناچار این موجود زنده واکنش نشان داده و ممکن است به شما آسیب برساند. کریمی ادامه داد: به بیان دیگر اینکه وقتی بازار مالی که پویایی و فعالیت خود را موازی با سایر بازارهای مالی دیگر در پیش گرفته است، با زور و بی منطق متوقف شود،بازار به ناچار راه جایگزین خود را پیدا می کند تا نوساناتش را به سبک دیگری به نمایش بگذارد. در نتیجه باید با بازار آتی سکه به مثابه یک موجود زنده برخورد کرد که تمایل دارد به صورت آزاد و بدون دخالت خارجی به فعالیت خود ادامه دهد.

در جایی دیگر این کارشناس معتقد است بازار آتی سکه نه تنها به التهابات بازار سکه نقدی دامن نمی زند که حتی پوشش ریسک و کنترل کننده افزایش های پُرشتاب قیمت در بازار نقدی است. مسئله کنترل ریسک را این طور می توان بازگو کرد که بعنوان مثال اگر قیمت در بازار فیزیکی سکه A تومان است و در بازار آتی از A کمتر باشد این نشان می دهد که در بازار آتی تعدیل و اصلاح روندی است که عدم قطعیت از آینده را در چهار چوب ریسک بازار کنترل می کنیم.

گفتنی است عدم قطعیت به زمانی اطلاق می شود که شما توان تصمیم گیری نداشته باشید چرا که عددی برای تخمین این عدم قطعیت ندارید.اما از آنجا که ریسک قابل اندازه گیری است پس می توان بر مبنای آن به عدد و رقمی رسید که به تصمیم گیری درست و آگاهانه منجر می شود. در واقعیت نیز بازار آتی سکه نیز باعث می شود که عدم قطعیت به ریسک تبدیل شده و به بهبود مسئله کمک کند.اما با  بستن مبادی شفافی همچون آتی سکه، سوء استفاده دلالان را در بازار نقدی زیاد می کنیم چرا که دیگر مبنایی برای تصمیم گیری دقیق وجود ندارد.

کارکرد اصلی بازاهای آتی؛ رواج آرامش به بازارهای فیزیکی

بطورمثال زمانی را تصور کنید که بازار سکه آتی تعطیل است و در محافل غیر رسمی و غیر علمی، قیمت برای سکه در چند ماه آتی دهان به دهان شود و این قیمت های بی منطق مبنای تصمیم گیری و نرخ گذاری در آینده می شود. اما از سوی دیگر بازاری را در نظر بگیرید که با مکانیزم دقیق عرضه و تقاضا به کشف قیمت سکه در چند ماه آتی بپردازد. از این رو با کمک این بازار می توان چشم اندازی نسبت به آینده اقتصادی داشت. در مجموع می توان گفت که کارکرد اصلی بازارهای آتی در سطح دنیا، تبدیل عدم قطعیت (موضوع غیرقابل اندازه گیری) به ریسک (موضوع قابل اندازه گیری) است. در پایان این کارشناس بازار آتی با اشاره به اینکه وجود بازارهای آتی سبب تلقین آرامش به بازارهای فیزیکی می شود؛ گفت: اشتباه بزرگی است که بگوییم بازار آتی عامل ملتهب کردن و ایجاد جو هیجانی منفی در بازار نقدی و فیزیکی است.