به بهانه رشد بورس بهواسطه افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی
افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی نقش وسهم ارزش دارایی را در بازار سهام جایگزین سود میکند؛ تجدید ارزیابی به معنای کشف ارزش منصفانه دارایی یک بنگاه در زمان انجام تجدید ارزیابی است.
اجازه قانونگذار برای افزایش سرمایه شرکتها از محل تجدید ارزیابی داراییها سبب شد سهام شرکتهای دارای داراییهای ارزنده مورد توجه معاملهگران قرار گیرد. تورم در اقتصاد ایران سبب افزایش پیوسته ارزش داراییهای واحدهای اقتصادی شده و به ویژه دارایی ثابت شرکتها را به میزان قابل ملاحظه ای افزایش میدهد؛ این امر به ویژه در مورد املاک و مستغلات بسیار قابل ملاحظه است.
فلسفه تجدید ارزیابی تلاش برای شناسایی این ارزش مخفی در شرکتها با هدف بهرهبرداریهای حسابداری است. تجدید ارزیابی با این پیشینه در بورس تقریبا کمتر شناخته شده است و بیشتر در سالهای اخیر درباره شرکتهای دولتی واگذار شده انجام شده است. در بیشتر موارد دولت برای فروش شرکتها به قیمت واقعی اقدام به تجدید ارزیابی دارایی شرکتهای در معرض واگذاری کرده است.
تجدید ارزیابی جایگزین سود
افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی نقش وسهم ارزش دارایی را در بازار سهام جایگزین سود میکند؛ تجدید ارزیابی به معنای کشف ارزش منصفانه دارایی یک بنگاه در زمان انجام تجدید ارزیابی است. اگر این کشف ارزش منصفانه به حساب سرمایه منتقل شود چه مثبت یا منفی، در آن صورت افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی رخ داده است. با توجه به اینکه همه دارایی های موجود در شرکت غیراز زمین دارای هزینه استهلاک است، افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی فقط از محل زمین دارای توجیه نیست؛ زیرا هر چند بخش عمده افزایش ارزش در بخش زمین است اما در بقیه بخش ها هم برای سهامداران مقرون به صرفه است. این امر در بانک ها به دلیل لزوم رعایت استانداردهای کفایت سرمایه از اهمیت دوچندانی برخوردار است. به خاطر همین بانک ها و شرکت های بیمه ای با تجدید ارزیابی و انتقال آن به حساب سرمایه می توانند جهش عملیاتی داشته باشند.
شفاف شدن ارزش واقعی شرکت
عمده ترین دلیل توجه سهامداران به افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی، شفاف شدن ارزش واقعی شرکت است. یکی از روش های کارآمد قیمت گذاری سهام، محاسبه ارزش جایگزینی شرکت است که به دلیل تورم شدید در ایران ناشناخته است. در حال حاضر چون ملاک قیمت گذاری در بورس «پی بر ای» است، سهامداران عموما توجه به سودآوری شرکت می کنند. اگر سودآوری شرکت بالا باشد قیمت سهام بالا محاسبه می شود و اگر نباشد، قیمت گذاری ارزان می شود. اما واقعیت این است که صرف نظر از سود، اولویت اول قیمت گذاری در شرکت ها باید ارزش دارایی شرکت و نسبت پی به بی “P/B” باشد. یعنی به ازای پولی که بابت سهام پرداخت می کنید چقدر دارایی به دست می آورید. در حال حاضر عنصر دارایی در شرکتها عموما بدون توجه باقی می ماند. بنابراین صرف و صلاح واقعی سهامداران در کشوری نظیر ایران با تورم سالانه ۱۰ تا ۵۰ درصد انجام هر ساله تجدید ارزیابی است تا واقعا سهام از حباب دور بماند.