لزوم تشکیل بازار اوراق رتبه بندی شده توسط سازمان بورس

لزوم تشکیل بازار اوراق رتبه بندی شده توسط سازمان بورس

به گزارش روند بورس امروز، قاسم محسنی مدیرعامل موسسه اعتباری برهان گفت: برای هر محصولی باید یک تقاضایی وجود داشته باشد تا بتواند امکان بروز، ظهور و عرضه داشته باشد. برای رتبه‌بندی هم همین وضعیت وجود دارد و اگر هیچ‌کس تقاضایی برای رتبه‌بندی نداشته باشد، طبیعتا اتفاقی هم رخ نخواهد داد. شرکت‌هایی ما به عنوان موسسات رتبه‌بندی سراغشان می‌رویم از ما می‌پرسند که اگر ما رتبه‌بندی شویم چه سود و فایده‌ای برای شرکت دارد. هنوز هیچ سود و فایده‌ای در مقررات برای رتبه‌بندی شرکت‌ها در نظر گرفته نشده است.

تا زمانی که این اتفاق رخ ندهد کسی هم رتبه‌بندی نخواهد شد. همچنین باید اینگونه باشد که اگر شرکتی می‌خواهد اوراق بهادار بفروشد اگر این اوراق رتبه‌بندی نشود، کسی هم این اوراق را نخرد. در نتیجه شرکت مجبور می‌شود که رتبه‌بندی را برای اوراق انجام دهد. اما وقتی اوراق بدون رتبه‌بندی در بازار به فروش می‌رود، شرکت‌ها دیگر دلیلی برای رتبه‌بندی نمی‌بینند. بنابراین یکی از راه‌کارها این است که در مقررات دلیل رتبه‌بندی و مشوقات در این خصوص پیش‌بینی شود. در این صورت افراد ترغیب می‌شوند که به سمت رتبه‌بندی حرکت کنند.

پیشنهاد مشخص ما به سازمان بورس این بوده که بازار اوراق رتبه‌بندی شده را تشکیل بدهد. در این بازار اوراق رتبه‌بندی شده ارائه شوند. ضمن اینکه اوراق باید گرید سرمایه‌گذاری دریافت کرده باشد تا بتواند در این بازار عرضه شود. همچنین فقط سرمایه‌گذاران آگاه می‌توانند در این بازار سرمایه‌گذاری کنند. یعنی هرکسی که می‌خواهد خرید داشته باشد باشد بیش از ۵۰۰ میلیون تومان خرید انجام دهد. از طرف دیگر برای اینکه ناشران تشویق به ورود این بازار شوند مقررات مربوط به وجود ضامن، سبدگردان و پذیره نویس می‌تواند اختیاری باشد. یعنی اوراق می‌تواند بدون این ارکان منتشر شود. اگر این پیشنهادات را سازمان بورس بپذیرد، بیش از پیش می‌توانیم شاهد تامین سرمایه پروژه‌های کشور باشیم.

شرکت‌های رتبه‌بندی می‌توانند به شفافیت این بازار کمک کنند. در حال حاضر هیچ گزارش تخصصی و مستقلی در خصوص ریسک شرکت‌ها نداریم. شرکت‌های رتبه‌بندی به دلیل اینکه در زمینه ریسک تخصص دارند می‌توانند این ریسک‌ها را نمایان کنند و  به شفافیت بازار سرمایه کمک کنند. در زمینه حاکمیت شرکتی هم رتبه‌بندی‌ها می‌توانند کمک کنند. به این ترتیب که شرکت‌های حاضر در بورس از نظر حاکمیت شرکتی هم رتبه‌بندی شوند. یعنی با بهترین تجربه بشری در دنیا مقایسه شوند و مشخص شود که چقدر به استانداردها نزدیک هستند. هدف حاکمیت شرکتی این است که مدیریت شرکت، منافع همه ذی‌نفعان را تامین کند. بنابراین با این کار ما می‌توانیم پایداری شرکت‌ها را افزایش دهیم. چون شرکتی که به همه ذی‌نفعانش توجه داشته باشد پایداری بیشتری در آینده خواهد داشت.

برای قانون صدور چک که سال گذشته اصلاحیه آن آمد، بانک‌ها را ملزم کرده اگر می‌خواهند برای مشتریانشان دست چک صادر کنند، مشتریان یا باید اعتبارسنجی شوند یا رتبه‌بندی اعتباری. بر اساس مصوبه دیگری که ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی داشته است، برای دریافت تسهیلات بانکی، ضمانت‌نامه بانکی یا افتتاح ال‌سی، بانک‌ها باید رتبه اعتباری مشتری را از موسسات رتبه‌بندی استعلام کنند. همچنین در طرح بانک‌داری جدید قرار است مشتریان بانکی رتبه‌بندی اعتباری شود.

موسسات اعتباری در شفافیت میزان ریسک تاثیرگذار هستند. این موسسات ریسک را کاهش نمی‌دهند. شفاف شدن ریسک امکان مدیریت به سرمایه‌گذاران می‌دهد. مثلا سرمایه‌گذاری که می‌خواهد ریسک سبد سرمایه‌گذاری اش از یک میزان بالاتر نباشد می‌تواند با توجه به رتبه اعتباری اوراق بهادار، از اوراقی استفاده کند  میزان ریسک از حدی که پیش‌بینی کرده بیشتر نباشد.

در هر جایی که ریسک وجود داشته باشد و ما نیاز داشته‌ باشیم که این ریسک شفاف شود. مثلا فرد می‌خواهد در یک پروژه سرمایه‌گذاری کند. اینکه آیا مجری این پروژه توانایی و صلاحیت لازم را دارد؟ اینجا ریسک وجود دارد. ممکن است مجری نتواند پروژه را پیش ببرد. در اینجا رتبه‌بندی پروژه مطرح می‌شود. یا مثلا می‌خواهید در یک بانک سرمایه‌گذاری انجام دهید و یکی از  موسسات اعتباری سود بیشتری پرداخت می‌کند. چگونه می‌خواهید از میزان ریسک بانک‌ها مطلع شوید وقتی بانک‌ها رتبه‌بندی نشده‌اند. همچنین می‌خواهید با یک شرکت بیمه قرارداد منعقد کنید باید مطمئن شوید که این شرکت می‌تواند به تعهداتش عمل کند. بنابراین رتبه‌بندی کاربرد بسیار وسیعی در اقتصادی کشور دارد.