جای خالی چند فاکتور در رتبه بندی شرکت ها

سید محسن موسوی،عضو هیات مدیره کارگزاری خبرگان سهام در رابطه با فاکتورهای رتبه بندی شرکت ها با خبرنگار بورس امروز به گفتگو پرداخت.

موسوی گفت:رتبه بندی سازمان مدیریت صنعتی را می توان تنها معیار قابل اتکا برای سنجش سازمان ها و نهادهای خصوصی شبه دولتی و حتی دولتی در سالیان اخیر دانست.معیارهایی مانند سودآوری، سرمایه،  نسبت های مالی مناسب، دارایی ها و … از معیارهای اصلی انتخاب بهترین شرکت ها هستند.

وی افزود:در این بین مزایایی همچون ترغیب شرکت ها به برنامه ریزی و انضباط مالی،امکان انجام سهل تر مراودات تجاری،کمک به توسعه برند،تبیین جایگاه و موقعیت شرکت ها در مقایسه ای با شاخص های یکسان و حتی حضور شرکتهای فعال در یک مکان مشخص برای ارزیابی یکدیگر باعث می شود نگاهی مثبت به این رویداد میمون داشت. اما نکته حایز اهمیت این است که آیا  به رغم بهبود وضعیت رتبه بندی شرکت ها توسط سازمان مدیریت صنعتی، رتبه بندی حاضر می تواند معیار مناسبی برای مقایسه باشد با خیر. در این خصوص می توان نگاه دیگری را مدنظر قرار داد. برای مثال شاید طراحی الگویی از نگاه سهامداری و سرمایه گذاری برای کمک به شرکتها برای جذب سرمایه گذاری می تواند اثرگذاری بیشتری داشته باشد. الگویی مبتنی بر رتبه بندی، کاهش عدم اطمینان و عدم تقارن اطلاعاتی و به بیان ساده کاهش نگرانی های مالی در مورد وضعیت واقعی و آتی شرکتها و نهادها.

عضو هیات مدیره کارگزاری خبرگان سهام  اشاره کرد:در حال حاضر رتبه بندی عمدتا بر مبنای ارزش دارایی های تحت مدیریت نهادها و شرکت ها صورت می گیرد که به هیچ عنوان بیانگر وضعیت مطلوب نیست و اغلب می تواند اطلاعات غلطی به نمایش بگذارد. برای مثال وضعیت بانک های تجاری بر مبنای معیارهای مختلفی از جمله نسبت های کفایت سرمایه، افزونی سپرده ها و منابع بر تسهیلات، ایفای به موقع تعهدات مشتریان می بایست سنجیده شود که در حال حاضر رتبه بندی ارایه شده توسط سازمان مدیریت صنعتی این ملاک ها را به حساب نمی آورد.

وی یادآور شد:در رتبه بندی حاضر وضعیت نقدشوندگی دارایی ها نادیده گرفته شده و بحث با اهمیت کیفیت سود یعنی سودی که قابل تقسیم، نقد استمرار باشد و در سالهای آتی نیز قابل دستیابی باشد توجه کمتری می گردد. نتیجه حاصل اینکه بانک های تجاری به رغم کیفیت بسیار پایین سود، صرفا به دلیل دارایی های زیاد، غیر مولد، برند مشهور و حضور فعالانه در زمینه کسب  گواهینامه های مختلف جایگاه های برتر را  به خود اختصاص داده اند. به نظر می رسد با مراجعه به مفاهیم ساده اقتصاد مانند مزیت نسبی کشور، به راحتی می توان دریافت که در کشوری که منابع عظیم نفت و گاز را در اختیار دارد و به تنهایی درصدی از انرژی جهان را تامین می نماید، می بایست برترین نهادها و شرکت ها را شرکت های فعال در این زمینه به خود اختصاص دهند.

موسوی در انتها گفت:در سال های اخیر به دلایل مختلف حضور شرکت های صنعت بالادستی یعنی استخراج و اکتشاف، و پایین دستی یعنی پتروشیمی ها در این رتبه بندی بیشتر شده است، اما هنوز ملاک های رتبه بندی مورد تجدیدنظر قرار نگرفته اند، لذا جایگاه ارزآورترین، با کیفیت ترین و صادرات محورترین صنعت در حوزه رتبه بندی به درستی شناخته نشده است. برخی از این شرکت ها با حجم سرمایه گذاری مناسب برای مثال تولید متانول، قابلیت بازیافت سرمایه گذاری در حداقل زمان ممکن را با عمر اقتصادی بالا دارند و این مهم را می توان در حاشیه سودهای حدود ۵٠ درصدی سالانه به وضوح مشاهده نمود. طرح های پتروشیمی، درآمد پایدار ایجاد می نمایند و طرح های استخراج نفت با هزینه بسیار پایین سود سرشاری به همراه دارند. برای مثال استخراج یک بشکه نفت خام شاید هزینه ای زیر ١٠ دلار داشته باشد که صادرات آن بیش از استخراج آسان طلا از بهترین معادن، سودآوری دارد.