ضرورت کاهش ریسک عملیات اکتشافی
ادیب مدیر اکتشاف ایمپاسکو:شرایط اکتشاف در ایران اصلا مناسب نیست و این به هزینه‌هایی که دولت باید برای پوشش ریسک انجام دهد، برمی‌گردد. وقتی اطلاعات پایه تولید و یا بهروزرسانی نمی‌شود، طبیعتا بخش خصوصی به خاطر ریسک بالا برای ورود به اکتشاف در فازهای سه و چهار استقبال نمی‌کند.
به گزارش روند بورس امروز،شهرام ادیب مدیر اکتشاف ایمپاسکو، گفت: شرایط اکتشاف در ایران اصلا مناسب نیست و این به هزینه‌هایی که دولت باید برای پوشش ریسک انجام دهد، برمی‌گردد. وقتی اطلاعات پایه تولید و یا بهروزرسانی نمی‌شود، طبیعتا بخش خصوصی به خاطر ریسک بالا برای ورود به اکتشاف در فازهای سه و چهار استقبال نمی‌کند. تنها راهکار این است که سازمان‌های توسعه‌ای یا سازمان زمین‌شناسی، اطلاعات پایه را مرتب تولید و بهروزرسانی کنند و ترتیبی اتخاذ شود تا ریسک عملیات اکتشافی کاهش یابد؛ تا از این طریق بخش خصوصی با توان بیشتر بتواند وارد عملیات اکتشافی شود.
شهرام ادیب، مدیر اکتشاف شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران اظهار داشت: امسال، رئیس هیئت عامل ایمیدرو با معاونت امور معدنی وزارت صمت جلسه‌ای برگزار کردند و موضوع اکتشاف ۳۰۰ هزار کیلومترمربع در قالب پهنه را بررسی کردند که قرار شد این کار با مشارکت ایمیدرو، شرکت تهیه و تولید و کنسرسیوم اکتشاف یا شرکت پایا انجام پذیرد.
وی افزود: در این راستا به شرکت تهیه و تولید طبق درخواستی که داد ۴۴ هزار کیلومتر مربع در قالب ۱۰ پهنه در استان‌های کهکیلویه و بویراحمد، اصفهان، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، دو پهنه در قزوین، گیلان، فارس، چهارمحال و بختیاری و خراسان رضوی که بخشی از آن در خراسان جنوبی قرار می گیرد -جمعا ۱۰پهنه- در قالب این ۳۰۰ هزار کیلومترمربع واگذار گردید.
مدیر اکتشاف ایمپاسکو، بیان داشت: معاونت محترم معدنی ستاد وزارت صمت در نامه‌ای که صادر فرمودند اعلام داشتند از زمان تاریخ‌نامه (مرداد ماه) فقط به مدت ۶ ماه فرصت انجام مطالعات اکتشافی در قالب شناسایی پهنه‌ها وجود دارد؛ فرصت ۶ ماهه برای این حجم کار اصلا منطقی نیست و برای هر پهنه که شرح خدمات آن درست تعریف شود حداقل نیاز به یک‌سال زمان خواهد بود.
ادیب عنوان کرد: همانطور که می‌دانید، شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران و سازمان‌های صمت استان‌ها دولتی محسوب می‌شوند و تا بخواهند تفاهم‌نامه‌ها را امضا کنند، چند ماه زمان می‌برد به طوری که آخرین تفاهم‌نامه مربوط به این ۱۰ پهنه درتاریخ ۲۵ آذر‌ماه برای خراسان رضوی امضا شد.
وی افزود: بعد از بسته شدن تفاهم‌نامه، برگزاری مناقصات برای انتخاب مشاور انجام می‌شود تا فعالیت اکتشافی شروع شود که خود این امر هم -برای شرکت‌های دولتی- حداقل دو ماه زمان می‌برد. که از ۶ ماه زمان اعلامی معاونت معدنی، پنج ماه صرف مراحل انعقاد تفاهم نامه و انتخاب مشاور می‌شود و عملا یک ماه برای انجام عملیات اکتشافی می‌ماند که اصلا منطقی نیست. با این حال تفاهم‌نامه‌ها با سازمان صمت استان‌ها منعقد شده و به موازات کار انتخاب مشاور پیش برده شد که برای تمام تفاهم‌نامه‌ها مناقصه انجام و انتخاب مشاور صورت گرفت.
مدیر اکتشاف ایمپاسکو، اشاره کرد: از اول دی ماه ۹۸ عملیات اجرایی شناسایی و پی‌جویی در پهنه‌ها شروع می‌شود. از تاریخ شروع عملیات یک برنامه زمان‌بندی ۶ ماهه تهیه شده که اگر شرایط جوی اجازه دهد تا پایان خردادماه سال آینده عملیات اکتشافی خاتمه می‌یابد. این برنامه‌ریزی بسیار خوش‌بینانه است؛ برای اینکه بیشتر پهنه‌ها در استان‌هایی است که شرایط جوی مناسب در زمستان ندارند واقع شده‌اند و به احتمال زیاد منجر به تمدید برنامه زمانی خواهد شد.
ادیب در مورد اظهارات مطرح شده پیرامون تداخل پهنه‌های شرکت پایا با شرکت تهیه و تولید مواد معدنی، تاکید کرد: مدیریت تمام پهنه‌ها با ایمیدرو بوده است و طبق تصمیم اتخاذ شده در راستای حمایت از بخش خصوصی اولویت اول با درخواست‌های شرکت پایا بود، و اگر ۶۰ هزار کیلومترمربع به آن‌ها واگذار شده، بر اساس درخواست خود آن‌ها بوده و به دلیل تداخل با ایمپاسکو و ایمیدرو از مساحت درخواستی آن شرکت چیزی کسر نشده است.
وی بیان کرد: علت اینکه مساحت ۱۰۰ هزار کیلومتر مربع برای تهیه و تولید یا پایا محقق نشده دو دلیل است؛ شرکت‌ها اهدافی را دنبال می‌کردند که در استراتژی خود دارند بنابراین طبیعتا پهنه‌ها را به میزانی انتخاب کرده‌اند که بتوانند مفیدترین نتیجه را بگیرند و علت دوم این بوده که ممکن است قسمت عمده‌ای از پهنه‌ها توسط بخش‌های خصوصی و دولتی در سنوات قبل کار شده باشد و اگر تداخلی در کار پیش آمده مربوط به عملیات‌های اکتشافی گذشته بوده است.
مدیر اکتشاف ایمپاسکو، به اکتشافات ناقص در کشور اشاره کرد و یادآور شد: واقعیت این است که تهیه اطلاعات پایه اکتشافی و شناسایی جزو وظایف سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی و یا نهادهای مشابه در هر کشور از جمله ایران می‌باشد.
ادیب ادامه داد: در طی سال‌های اخیر احتمالا به دلیل کمبود بودجه آن سازمان نتوانسته به وظایف خود جامه عمل بپوشاند؛ لذا برای اینکه این نقیصه را برطرف کنند بحث پهنه‌ها مطرح شد تا از توان بخش خصوصی و سازمان‌های غیر از زمین‌شناسی استفاده کنند تا دیتاهای پایه را تولید کنند.
وی بیان کرد: سازمان زمین‌شناسی روی ماده معدنی خاصی کار نمی‌کند بلکه در مقیاس خاص کار می‌کند اما وقتی بخش خصوصی وارد کار پهنه‌ها می‌شود طبیعتا روی هدف خود یعنی ماده معدنی مورد نظرش کار می‌کند که این نقص محسوب می‌شود و برای ماده معدنی جدید نیاز به اکتشافات مجدد پیدا می‌شود.
مدیر اکتشاف تهیه و تولید، در مورد به روز نبودن تجهیزات حفاری و اکتشافی، تاکید کرد: قسمت اعظم هزینه‌های اکتشافی در قسمت حفاری است. در یک مقایسه ساده با کشورهای منطقه روشن می‌شود که ترکیه سه میلیون، چین پنج میلیون و استرالیا هشت میلیون متر در سال حفاری انجام می‌دهند؛ اما ایران در بهترین حالت ۲۵۰ هزار متر در سال حفاری انجام می‌شود. این آمار کوچک بیانگر این است که شرایط اکتشاف در کشور ما اسفناک است.
وی اضافه کرد: در بحث عمق شناسایی شده به نقل از سازمان زمین‌شناسی، آمریکا ۳۸۱ متر، اروپا ۳۱۵ متر، آفریقا ۲۵ متر و در ایران که البته آمار دقیقی وجود ندارد بین یک تا پنج متر عمق زمین را شناسایی کرده‌اند که تایید می‌کند شرایط اکتشاف در ایران اصلا مناسب نیست و این برمی‌گردد به هزینه‌هایی که دولت باید برای پوشش ریسک انجام دهد. وقتی اطلاعات پایه تولید و یا بهروزرسانی نمی‌شود، طبیعتا بخش خصوصی به خاطر ریسک بالا برای ورود به اکتشاف در فازهای سه و چهار استقبال نمی‌کند.
مدیر اکتشاف تهیه و تولید، در پایان تنها راهکار را در این دانست که سازمان‌های توسعه‌ای یا سازمان زمین‌شناسی اطلاعات پایه را مرتب تولید و بهروزرسانی کنند و ترتیبی اتخاذ شود تا ریسک عملیات اکتشافی کاهش یابد تا بخش خصوصی با توان بیشتر بتواند وارد عملیات اکتشافی شود. وی خاطرنشان کرد: تا زمانی که بخش خصوصی وارد اکتشافات نشود، شرایط اکتشاف کشور به همین شکل خواهد ماند.
