ریزش و خیزش بازار سرمایه در انتظار تصویب یک طرح

به گزارش روند بورس امروز: بحث تجدید ارزیابی دارایی‌ها و افزایش سرمایه از مباحث قدیمی بازار سرمایه است. بازاری که به عقیده بسیاری از کارشناسان از دیگر بازارها جا مانده است و نیاز به تغییرات مهمی دارد. در این بین بحث معافیت مالیاتی افزایش سرمایه ناشی تجدید ارزیابی دارایی‌ها بحثی است که از ابتدای سال بسیار داغ بوده است. هرچند تا لحظه نگارش این گزارش هنوز هم طرح معافیت مالیاتی به تصویب نرسیده اما به نظر می‌رسد با تصویب این طرح شاهد تغییرات نسبتا بزرگی در بازار سرمایه باشیم.

معافیت مالیاتی تجدید ارزیابی در مسیر تصویب

در همین زمینه یک کارشناس بازار سرمایه در خصوص وضعیت معافیت یا عدم معافیت مالیاتی شرکت‌ های بازار سرمایه اظهار می کند: « از اردیبهشت ماه سال جاری که نمایندگان مجلس با اصلاح قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدمات کشوری، افزایش بهای ناشی از تجدید ارزیابی دارایی های اشخاص حقوقی و منظور شدن این منابع در حساب سرمایه را با رعایت برخی شرایط برای همه شرکت های متقاضی معاف از مالیات تصویب کردند.»

شهاب‌الدین ادیب‌مهر با اشاره به این موضوع که پیش از این بحث تجدید ارزیابی دارایی‌ها مختص شرکت‌های مشمول ماده ۱۴۱ بوده، می‌گوید:«بازار سرمایه که استفاده از فرصت تجدید ارزیابی دارایی ها را تا این مقطع تنها مختص به شرکت های مشمول ماده ۱۴۱ اصلاحیه قانون تجارت می دانست، به این موضوع واکنش نشان داد و طبیعتا برخی از شرکت ها که پیش از این در گزارشات تفسیری خود از احتمال تجدید ارزیابی در صورت فراهم شدن شرایط آن خبر داده بودند و یا شرکت هایی که دارایی ثابت با بهای تمام شده کم دارند مورد توجه اهالی بازار قرار گرفتند.»

وی می‌افزاید: «با این حال تا کنون آیین نامه اجرایی مرتبط با این قانون تا کنون توسط دولت تصویب نشده است. اما  طبق آخرین اخباری که در هفته پایانی آبان ماه منتشر شده است این موضوع هم اکنون در کمیسیون اقتصادی دولت در حال بررسی است و احتمالا در هفته های آینده خبر های نهایی اجرایی شدن آن مطرح شود.»

چرا معافیت مالیاتی برای شرکت‌های بورسی حساس شده؟

اما موضوعی که در این خصوص مطرح است این است که چرا در این مقطع بحث معافیت‌ های مالیاتی برای شرکت ها تا این حد حساس شده است. مدیر سبدگردانی  مشاوره سرمایه‌گذاری معیار هم در این خصوص می‌گوید: «شرکت ها در صورتی که مجبور باشند پس از تجدید ارزیابی دارایی خود نسبت به مازاد ایجاد شده مالیاتی پرداخت کنند قطعا هیچ تمایلی برای این بروزرسانی نخواهند داشت و از این رو نمایندگان مجلس نیز در اصلاحیه  ماده ۱۴ قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و حمایت از کالای ایرانی، خواستار آن شده اند که  افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی با هدف رونق تولید و ایجاد اشتغال از طریق اصلاح ساختار مالی شرکت‌ ها و کارآمد سازی افزایش بهای ناشی از تجدید ارزیابی دارایی ‌های اشخاص حقوقی معاف از مالیات باشند.».

طولانی شدن روند تصویب این طرح از یک سو سبب شده تا بسیاری نسبت به سرمایه‌گذاری در شرکت‌ های مستعد افزایش سرمایه اقدام کنند و از این نظر سبب افزایش قیمت در برخی سهم‌ها بوده‌ایم و از سوی دیگر این طولانی شدن تصویب طرح ممکن است نتیجه عکس برای بازار سرمایه داشته باشد. به نظر می‌رسد در صورتی که معافیت مالیاتی به هر دلیلی به تصویب نرسد بسیاری از سرمایه‌گذاران از این بازار خارج شوند یا خبر عدم تصویب آن سبب عقب نشینی بازار شود.

این کارشناس بازار سرمایه تاکید می‌کند: «آنچه که این امر را برای بازار سهام ما در مقطع کنونی حساس کرده این است که با توجه به طولانی شدن روند اجرایی شدن این امر و نظر به آنکه معمولا سرمایه گذاران سعی می‌کنند رویداد ها و اخبار آتی را پیش بینی کنند و پیش از وقوع قطعی خبر در سهم هایی که احتمالا از این قانون بهره مند می شوند سرمایه گذاری کنند.»

کاهش قیمت سهام در صورت عدم تصویب طرح

وی می‌افزاید:‌«عملا بسیاری از شرکت هایی که احتمال تجدید ارزیابی در آن ها بالا برآورد می شده است، صرف نظر از درست بودن یا نبودن این امر، در ماه های گذشته با استقبال سرمایه گذاران مواجه شده اند و رشد زیادی را نیز تجربه کرده اند. از این رو چنانچه به هر دلیلی این موضوع در دولت به مشکل بر بخورد شاهد کاهش قیمت در این سهام خواهیم بود و کاهش قیمت تنها به این نماد ها نیز محدود نخواهد شد و عملا کل بازار با آن درگیر خواهند شد.»

تاثیرگذاری تجدید ارزیابی‌ها بر بازار سرمایه

اخبار معافیت مالیاتی تجدید ارزیابی دارایی‌ها در بازار سرمایه هر چند باعث افزایش قیمت برخی سهم ها و امید به افزایش بیشتر در آینده شده اما بحث تاثیرگذاری یا عدم تاثیرگذاری این تجدید ارزیابی دارایی‌ها موضوعی است در خصوص آن اختلاف نظر وجود دارد. اصولا بسیاری تجدید ارزیابی و افزایش سرمایه از این طریق را فرآیندی می‌دانند که روی کاغذ تاثیر گذار است و شکل واقعی و بیرونی ندارد.

شهاب‌الدین ادیب‌مهر در این زمینه می‌گوید: «اگر بخواهیم از نگاه صرفا آکادمیک به موضوع نگاه کنیم تجدید ارزیابی دارایی ها نباید در عمل تاثیری بر ارزش شرکت داشته باشد چرا که عملا اتفاق خارجی که بر ارزش شرکت تاثیر گذار باشد با تجدید ارزیابی ایجاد نمی شود و تنها بخشی از دارایی هایی که قبل از تجدید ارزیابی هم در شرکت وجود داشته اند اکنون خود را به شکل پررنگ تری در ترازنامه شرکت نشان می دهند.»

وی تاکید می‌کند: اما نکته ای که باید به آن توجه کنیم این است که کشور ما در طول سال های اخیر دوره های تورمی سنگینی را پشت سر گذاشته است و عملا ارزش دارایی  بسیاری از شرکت ها تفاوت های معنی داری با آنچه در ترازنامه آنها نشان داده می شود دارد و تجدید ارزیابی دارایی فرصتی را برای این شرکت ها فراهم می کند که تصویر روشن تری از ارزش روز دارایی خود به نمایش بگذارند و این مسئله نیز مورد توجه بسیاری از سرمایه گذاران حاضر در بازار قرار می گیرد و سهام این شرکت ها در بازار با رشد همراه می شود.»

انکار تاثیر بر افزایش قیمت سهم صحیح نیست

مدیر سبدگردانی  مشاوره سرمایه‌گذاری معیار با انتقاد از برخی کارشناسان مالی در خصوص مساله تجدید ارزیابی دارایی‌ها و افزایش سرمایه اظهار می‌کند:‌ «متاسفانه بسیاری از کارشناسان مالی هنگامی که با مسئله تجدید ارزیابی و افزایش قیمت سهام به هنگام وقوع این امر مواجه می شوند دست به انکار آن میزنند و بازار را به انجام عمل نادرست متهم می کنند. در صورتی که به نظر می رسد که بازار نمی تواند در طول چندین سال متمادی و در چندین گزینه مختلف تا این حد اشتباه کند و اشتباه خود را نیز بارها و بارها تکرار کند.»

این کارشناس بازار سرمایه می‌افزاید: «با این حال می توان گفت استفاده یا عدم استفاده از فرصت تجدید ارزیابی موردی است که مدیران شرکت ها با توجه به صنعت و فضای کسب و کاری که در آن قرار دارند باید با دقت و وسواس خاصی آن را مورد بررسی قرار دهند و صرف اینکه بازار از این نوع افزایش سرمایه استقبال می کند نباید عاملی برای تصمیم گیری در خصوص استفاده از این امکان توسط شرکت ها باشد.»

کدام گروه‌های بورسی از تجدید ارزیابی دارایی‌ها منتفع می‌شوند؟

به اعتقاد برخی از خبرگان بازار سرمایه مساله تجدید ارزیابی دارایی‌ها می‌تواند برای بسیاری از شرکت ها، حتی شرکت های سوددهی که نیازی به تجدید ارزیابی ندارند مفید و جذاب باشد. ضمن اینکه بحث شفاف شدن سمت راست ترازنامه یکی از موضوعاتی است که بسیاری از کارشناسان بازار خواستار آن هستند و معتقدند که با مشخص شدن دارایی‌های شرکت ها شفافیت بیشتری بر این بازار حاکم خواهد شد. اما سوالی که در این خصوص مطرح می‌شود این است که اعمال معافیت‌های مالیاتی در بخش تجدید ارزیابی دارایی‌ها برای کدام گرو‌ه‌های بورسی تاثیرگذارتر خواهد بود.

مدیر سبدگردانی  مشاوره سرمایه‌گذاری معیار در این خصوص با بیان اینکه اعمال معافیت های مالیاتی در بسیاری از شرکت ها که حجم دارایی ثابت بالایی دارند تاثیرگذار خواهد بود می‌افزاید: هیئت مدیره آنها نیز قصد استفاده از این فرصت را دارند. با این حال به نظر می رسد صنعت بانک و بیمه، خودرویی ها، نیروگاه ها، شرکت های سیمانی مهمترین گزینه هایی باشند که از این موضوع تاثیر خواهند پذیرفت. هرچند که با توجه به عدم تجدید ارزیابی در بسیاری از شرکت های بزرگ و سودده بازار در سال های اخیر ورود هر یک از آنها به این مسئله نیز می تواند برای سرمایه گذاران جذاب باشد.