از امین تا امروز؛ مسیر توسعه صنعت تأمین

به گزارش بورس امروز؛ در تقسیم‌بندی شرکت مدیریت فناوری بورس تهران، شرکت‌های فعال در زمینه تامین سرمایه در کنار شرکت‌های فراکاب در یک گروه با عنوان “فعالیت‌های کمکی به نهادهای مالی واسط” طبقه‌بندی شده‌اند؛ با توجه به تفاوت‌های قابل توجه بین شرکت‌های این گروه و به منظور جلوگیری از گمراهی در ادامه تنها شرکت‌های تامین سرمایه مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار خواهند گرفت.

تامین سرمایه:

شرکت‌های تامین سرمایه زیرمجموعه نهادهای مالی هستند. آنها نه یک شرکت سرمایه‌گذاری هستند و نه یک بانک‌ بلکه یک واسطه مالی هستند که در بازار سرمایه حضور دارند. شرکت تامین سرمایه در واقع شرکتی است که به‌ عنوان واسطه بین ناشر اوراق بهادار و عامه سرمایه‌گذاران فعالیت می‌کند و می‌تواند فعالیت‌های کارگزاری، معامله‌‌‌گری، بازارگردانی، مشاوره، سبدگردانی، پذیره‌‌‌نویسی، تعهد پذیره‌‌‌نویسی و فعالیت‌های مشابه را با اخذ مجوز از «سازمان» انجام دهد. در ایران این شرکت‌ها به صورت مستقل و با مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار و تحت نظارت آن فعالیت دارند. خدمات تامین مالی شرکت‌ها، مدیریت دارایی و مشاوره مالی، سه حوزه اصلی فعالیت این شرکت‌هاست. این شرکت‌ها به‌عنوان بازوهای تامین سرمایه پروژه‌‌‌ها و شرکت‌ها از طریق بازار سرمایه شناخته می‌شوند و در این راستا از ابزارهای مالی مختلفی استفاده می‌کنند.

عملکرد شرکت‌های تامین سرمایه در جهان و ایران :

ماهیت شکل‌گیری این صنعت بر اساس انتخاب ابزارهای صحیح و مناسب تامین مالی و ارائه خدمات مشورتی در زمینه امور مالی و سرمایه‌گذاری بنا شده است. به عبارت دیگر، شرکت‌های تامین سرمایه شرکت‌هایی هستند که به‌عنوان پذیره‌نویس یا نماینده شرکت‌ها و شهرداری‌ها به انتشار اوراق بهادار آن‌ها اقدام می‌کنند. این شرکت‌ها همچنین وظایف کارگزار معامله‌گر را انجام می‌دهند، برای اوراق بهادار منتشر شده بازار فراهم می‌کنند و خدمات مشاوره‌ای به سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهند. این شرکت‌ها در تسهیل فرآیند ادغام و تملیک شرکت‌ها، عرضه خصوصی اوراق بهادار و تجدید ساختار شرکت‌ها نقش عمده‌ای دارند.

صنعت تامین سرمایه در ایران عمر کوتاهی دارد. اولین تامین سرمایه ایران با نام تامین سرمایه امین، در سال ۱۳۸۷ شروع به کار کرد. تامین سرمایه‌‌‌ها در ایران بیشتر در حوزه انتشار اوراق بدهی فعال هستند. عمده درآمد شرکت‌های تامین سرمایه از چهار فعالیت اصلی درآمد پذیره‌نویسی، درآمد مربوط به خدمات بازارگردانی، درآمد مربوط به سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار و سپرده بانکی و درآمدهای حاصل از ارکان صندوق است. مدیریت ثروت از سوی نهادهای مالی به صورت سنتی در ایران شامل صندوق‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و سبدگردان‌ها می‌شود.

خدمات ارائه‌شده در حوزه مدیریت ثروت در ایران در مقایسه با کشورهای پیشرفته بسیار محدود است و فرصت توسعه بزرگی در این بخش در کشور وجود دارد. صنعت تامین سرمایه کشور در روند رشدی پرشتاب قرار دارد که نشان‌دهنده چشم‌انداز مثبت و رو به رشد این صنعت است.

شرکت‌های تامین سرمایه در ایران:

تاکنون ۱۲ شرکت تامین سرمایه توانسته‌اند پس از اخذ مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت خود را آغاز کنند. عموم این شرکت‌ها در بورس پذیرفته شده یا در حال طی کردن مراحل ورود به بازار هستند. در ادامه به مقایسه اجمالی این شرکت‌ها می‌پردازیم:

نکات قابل توجه در مورد شرکت‌های تامین سرمایه:

• تعداد شرکت‌ها:  تعداد شرکت‌های تامین سرمایه در بازار سهام ایران ۹ شرکت است
• ارزش بازار: ارزش بازار  ۹ شرکت بورسی تامین سرمایه در ایران‌ اکنون حدود ۶۴ هزار میلیارد تومان است.

•  جایگاه شرکت‌های تامین سرمایه: با توجه به ارزش بازار نزدیک به ۵/۱۱ میلیون میلیارد تومانی کل بازار سهام ایران؛ بنابراین این ۹ شرکت در مجموع کمتر از یک درصد از کل بازار سهام ایران را به خود اختصاص داده‌اند و عملا گروه نسبتا کوچکی محسوب می‌شوند.

ارزش بازار شرکت‌های تامین سرمایه:

ارزش بازار شرکت‌های تامین سرمایه در مجموع حدود ۶۴ هزار میلیارد تومان است که در ادامه به بررسی و مقایسه آنها می‌پردازیم.

لوتوس بزرگ‌ترین و تفارس کوچکترین شرکت‌ این گروه محسوب می‌شود. برای درک بهتر، در ادامه به صورت نمودار دایره‌ای نیز ارزش بازار شرکت‌های تامین سرمایه مورد مقایسه قرار گرفته‌ است.

نسبت پ‌ب‌ای شرکت‌های تامین سرمایه:

با توجه به ریزش قیمتی شدیدی که عموم شرکت‌های بورسی در سال‌های اخیر تجربه کرده‌اند نسبت پ‌ب‌ای در عموم شرکت‌های بورسی کاهش قابل توجهی را تجربه کرده است. هرچند با وجود کاهش نسبت پ‌ب‌ای، هنوز هم این نسبت برای شرکت‌های تامین سرمایه به محدوده‌ی ایده‌آل برای خرید نرسیده است اما به نظر می‌رسد این نسبت در عموم شرکت‌های این گروه در حد قابل قبولی است. در ادامه وضعیت نسبت پ‌ب‌ای در شرکت‌های تامین سرمایه قابل مشاهده است:

نسبت پ‌ب‌اس شرکت‌های تامین سرمایه:

عموم شرکت‌های تامین سرمایه از نظر نسبت پ‌ب‌اس وضعیت نسبتا متعادلی دارند. قابل توجه است که پ‌ب‌اس هم‌وزن شرکت‌های‌ این گروه به طور میانگین حدود ۲/۲ واحد است که عدد فوق‌العاده‌ای برای این صنعت محسوب نمی‌شود. در ادامه وضعیت نسبت پ‌ب‌اس در شرکت‌های تامین سرمایه قابل مشاهده است:

همانطور که در نمودار نیز مشخص است عموم شرکت‌های این گروه از نظر نسبت پ‌ب‌اس وضعیت نسبتا متعادلی دارند.

نسبت حاشیه سود شرکت‌های تامین سرمایه:

وضعیت انواع حاشیه سود شرکت‌های تامین سرمایه در نمودار قابل مشاهده است. همانطور که در نمودار نیز مشخص است عموم شرکت‌های این گروه از نظر انواع حاشیه سود وضعیت نسبتا خوبی دارند.

در ادامه وضعیت نرخ رشد درآمدی این شرکت‌ها نیز مورد بررسی و مقایسه قرار می‎‌گیرد.

“تنوین” نرخ رشد درآمد یکساله ۱۲۱ درصدی داشته و بهترین شرکت گروه از نظر این آیتم است؛ میانگین نرخ رشد درآمد کوتاه‌مدت (یک‌ساله) شرکت‌های این گروه ۶۳ درصد است. این درحالی است که میانگین نرخ رشد درآمد میان‌مدت (۳ساله) شرکت‌های گروه ۵۳ درصد و میانگین نرخ رشد درآمد بلندمدت (۵ساله) آن‌ها ۶۷ درصد است.

در ادامه نرخ رشد سود عملیاتی و خالص شرکت‌های تامین سرمایه مورد بررسی و مقایسه قرار می‌گیرد:

در ادامه ابتدا آخرین وضعیت درآمد عملیاتی و سهم هر شرکت از کل درآمد عملیاتی شرکت‌های تامین سرمایه مورد بررسی و مقایسه قرار می‌گیرد؛ سپس وضعیت میزان سود این شرکت‌ها با یکدیگر مقایسه می‌شود.

وضعیت درآمد عملیاتی شرکت‌های بورسی تامین سرمایه:

وضعیت سهم هر شرکت نسبت به کل گروه از درآمد عملیاتی شرکت‌های تامین سرمایه:

وضعیت سودسازی شرکت‌های تامین سرمایه:

در ادامه وضعیت شرکت‌های تامین سرمایه بر اساس آخرین گزارش میان‌دوره‌ای (منتهی به ۳۱ شهریور ۱۴۰۴) منتشر شده نیز مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است.

نتیجه‌گیری:

کدام شرکت در گروه تامین سرمایه برای سرمایه‌گذاری مناسب است؟

تفاوت‌هایی در شاخص‌های مالی و عملیاتی میان شرکت‌های این گروه مشاهده می‌شود که می‌تواند مبنایی برای انتخاب گزینه‌ی برتر سرمایه‌گذاری متناسب با سطح ریسک‌پذیری هر سرمایه‌گذار باشد. در ادامه به طور اجمالی به بررسی ویژگی‌های خاص شرکت‌های این گروه می‌پردازیم.

از نظر رشد درآمد: شرکت‌ تنوین با نرخ رشد کوتاه‌مدت حدود ۱۲۱ درصد پیشتاز کل گروه محسوب می‌شود.

از نظر نسبت پ‌ب‌ای (P/E): تنوین، تکیمیا، امید و امین بهترین شرکت‌های گروه از نظر این شاخص هستند.

از نظر نسبت پ‌ب‌اس (P/S): تماوند، تنوین و تفارس بهترین شرکت‌های گروه از نظر این شاخص هستند.

از نظر حاشیه سود خالص: تکیمیا با ۷۸ درصد حاشیه سود خالص بهترین شرکت گروه است. بعد از تکیمیا، شرکت‌های لوتوس، تملت و امید نیز از شرکت‌های برتر گروه از نظر این شاخص هستند.

از نظر ارزش بازار: لوتوس بزرگ‌ترین و تفارس کوچک‌ترین شرکت گروه تامین سرمایه است.

توضیح تکمیلی: با توجه به شرایط ویژه‌ای که شرکت‌های گروه تامین سرمایه دارند (به خصوص نسبت P/E بسیار جذاب عموم شرکت‌های گروه)، از منظر تحلیل بنیادی (در افق میان‌مدت و بلندمدت) به نظر می‌رسد که شرکت‌های منتخب گروه برای سرمایه‌گذاری گزینه‌های نسبتا موجهی هستند.

نکته مهم

قابل توجه است که موارد مطرح شده در این تحلیل صرفا برای این است که مخاطبان به یک دید کلی از وضعیت شرکت‌های تامین سرمایه دست پیدا کنند. به عبارتی دیگر، موارد مطرح شده در این تحلیل به مخاطبان تنها در انتخاب سهام برتر کمک کرده اما برای خرید و فروش سهام نیاز به بررسی دقیق‌تر و کامل‌تر شرکت‌ها به شدت احساس می‌شود؛ بنابراین توصیه می‌شود تا قبل از خرید و فروش سهام حتما به سایر آیتم‌های کلیدی شرکت‌ها نیز توجه کرده و شرایط کلی بازار را نیز قبل از خرید و فروش سهام در نظر بگیرید.

منبع:کارگزاری بانک سامان