سرمایه گذاری در نقره، تورم‌گریز و صنعتی؛ اما بی‌جایگاه در بورس ایران

سید میثم ایوبی، مدیرعامل کارگزاری بانک مسکن در گفت و گو با خبرنگار بورس امروز، با اشاره به جایگاه جهانی نقره و سرمایه گذاری در نقره، اظهار داشت: دلایل متعددی موجب شده‌اند که تاکنون صندوق نقره در بازار سرمایه ایران راه‌اندازی نشود. برخلاف طلا که دارای بازار رسمی و مرجع قیمتی داخلی است، نقره عمدتاً در بازارهای غیررسمی یا صنعتی معامله می‌شود و فاقد قیمت‌گذاری منسجم است.

وی افزود: نبود زیرساخت‌های لازم برای کشف قیمت لحظه‌ای نقره جهت سرمایه گذاری در نقره چه از طریق بورس کالا و چه از طریق بازارهای جانبی، از دیگر موانع مهم محسوب می‌شود. همچنین تمرکز سنتی سیاست‌گذاران بر ابزارهای کلاسیک مانند اوراق بدهی یا صندوق‌های طلا و عدم اولویت‌دهی به توسعه ابزارهای کالایی جدید، مانعی در مسیر توسعه این صندوق‌ها بوده است.

مدیرعامل کارگزاری بانک مسکن یادآور شد: نگهداری، انبارداری و بیمه نقره به عنوان دارایی پایه، پیچیدگی‌های اجرایی صندوق را افزایش می‌دهد. همچنین فقدان تجربه عملیاتی نهادهای مالی در طراحی صندوق‌های کالایی غیرمرسوم مانند نقره، مس یا سایر فلزات صنعتی، از عوامل عدم استقبال از تأسیس چنین صندوق‌هایی بوده است.

نقش صندوق نقره در تنوع‌بخشی و جذب سرمایه‌گذاری

ایوبی در ادامه عنوان کرد: صندوق نقره می‌تواند نقش مهمی در تنوع‌بخشی به سبد دارایی‌ها ایفا کند. سرمایه‌گذاران با ورود به این صندوق، بخشی از دارایی خود را از ریسک‌های بازار سهام و ارز محافظت کرده و به دارایی فیزیکی با ارزش ذاتی اختصاص دهند.

وی تأکید کرد: نقره مانند طلا، دارایی امن محسوب می‌شود و برای سرمایه‌گذاران محافظه‌کار جذاب است. راه‌اندازی صندوق‌های کالایی از جمله نقره، موجب گسترش ابزارهای مالی، افزایش عمق بازار و ارتقای جایگاه بازار سرمایه به‌عنوان بازار مرجع خواهد شد.

مزیت نقره در شرایط تورمی و نحوه عرضه آن در قالب صندوق

مدیرعامل کارگزاری بانک مسکن با اشاره به مزایای نقره در شرایط تورمی، اظهار داشت: «نقره توانسته است در دوره‌های تورمی ارزش خود را حفظ کند. از آنجا که به دلار قیمت‌گذاری می‌شود، افزایش نرخ ارز داخلی نیز ارزش آن را بالا می‌برد.

وی افزود: نقره علاوه بر ارزش زینتی، کاربرد صنعتی گسترده‌ای در حوزه‌هایی چون الکترونیک، انرژی خورشیدی و پزشکی دارد. این ویژگی باعث می‌شود قیمت آن با تحولات تکنولوژیکی همبستگی داشته باشد.

ایوبی در خصوص نحوه عرضه نقره در قالب صندوق گفت: دارایی پایه صندوق می‌تواند نقره فیزیکی (شمش) یا گواهی سپرده کالایی نقره باشد که در بورس کالا معامله شود. همچنین امکان ایجاد صندوق‌های قابل معامله (ETF) برای سرمایه‌گذاری آنلاین نیز وجود دارد.

نهادهای مسئول طراحی و راه‌اندازی صندوق نقره

وی عنوان کرد: سازمان بورس و اوراق بهادار نهاد ناظر اصلی بر ساختار و تأسیس صندوق‌هاست. بورس کالا نیز باید بستر معاملات نقره را فراهم کند تا کشف قیمت و شفافیت آن امکان‌پذیر شود.

ایوبی ادامه داد: شرکت‌های تأمین سرمایه و مدیران صندوق‌ها مسئول طراحی، ارائه امیدنامه، بازاریابی و اداره صندوق خواهند بود. همچنین بانک مرکزی ممکن است نظارت‌های ارزی یا محدودیت‌هایی در واردات نقره اعمال کند. شرکت سپرده‌گذاری مرکزی نیز وظیفه صدور و ابطال واحدهای صندوق و نگهداری اطلاعات معاملات را برعهده خواهد داشت.

تجربه جهانی؛ الگویی برای ایران

مدیرعامل کارگزاری بانک مسکن با اشاره به تجربیات جهانی، اظهار داشت: تجربه موفق صندوق‌هایی مانند iShares  Silver Trust (SLV)  که پشتوانه فیزیکی نقره دارند، می‌تواند الگویی ارزشمند برای ایران باشد. همچنین صندوق‌های کالایی در کشورهایی چون ترکیه، هند و امارات نیز قابل بررسی هستند.

وی تأکید کرد: مدل‌های نگهداری فیزیکی، کارمزدهای مدیریت، نحوه کشف قیمت و میزان شناوری واحدهای صندوق در این کشورها می‌تواند مبنای طراحی نسخه ایرانی باشد.

گروه‌های هدف صندوق نقره

ایوبی در پایان خاطرنشان کرد: سرمایه‌گذاران حقیقی ریسک‌گریز به دلیل ماهیت امن نقره و ویژگی ضدتورمی آن، از استقبال‌کنندگان اصلی این صندوق‌ها خواهند بود. همچنین سرمایه‌گذاران حرفه‌ای و پرتفوی‌گردان‌ها برای پوشش ریسک و تنوع‌بخشی به سبد دارایی‌های خود از این ابزار استفاده خواهند کرد.

وی افزود: صندوق نقره می‌تواند مکمل صندوق‌های طلا و راهکاری هوشمندانه در شرایط تورمی و بی‌ثباتی ارزی باشد. البته راه‌اندازی آن نیازمند عزم جدی سازمان بورس، همکاری بورس کالا و تسهیل‌گری نهادهای مالی و سیاست‌گذار است. تجربه موفق سایر کشورها نیز نشان داده که چنین ابزارهایی می‌توانند سرمایه‌گذاران خرد را از بازارهای غیررسمی به بازار سرمایه رسمی جذب کرده و عمق مالی بازار را افزایش دهند.