گردش مالی سالم؛ وقتی بورس پولها را به تولید میرساند
راه نجات اقتصاد از تورم، هدایت نقدینگی به سمت تولید است. بازار سرمایه با جمعآوری سرمایههای خرد و تزریق آن به بخش مولد، هم به کنترل قیمتها کمک میکند و هم اشتغال ایجاد مینماید. این چرخه چگونه عمل میکند؟
به گزارش بورس امروز؛ در سالی که با شعار «افزایش تولید، دانشبنیان و اشتغالآفرین» نامگذاری شده است، کارشناسان اقتصادی و مدیران سازمان بورس اوراق بهادار تهران بر این باورند که تحقق این شعار میتواند به کاهش نرخ تورم و تقویت بازار سرمایه منجر شود. بر اساس تحلیلهای اقتصادی ارائه شده توسط بانک مرکزی و مرکز آمار ایران، تورم عمدتاً ناشی از عدم تعادل بین عرضه و تقاضا در اقتصاد است. زمانی که تقاضا برای کالاها و خدمات از عرضه آنها پیشی میگیرد، شاهد افزایش سطح عمومی قیمتها خواهیم بود. در این راستا، افزایش تولید و عرضه کالاها میتواند این تعادل را بازگرداند.
همانطور که در نظریههای اقتصادی کلاسیک اشاره شده، افزایش عرضه کالاها و خدمات بدون افزایش متناسب در حجم نقدینگی، منجر به کاهش فشار تورمی میشود. این دقیقاً همان مسیری است که شعار سال با تأکید بر «افزایش تولید» به دنبال تحقق آن است. وقتی شرکتهای تولیدی بتوانند با استفاده از فناوریهای دانشبنیان، ظرفیت تولید خود را افزایش دهند، نه تنها نیازهای داخلی بهتر تأمین میشود، بلکه از فشار قیمتی بر سبد مصرفی خانوارها نیز کاسته خواهد شد.
حمایت از شرکتهای تولیدی و دانشبنیان پذیرفته شده در بورس، یکی از اولویتهای اصلی سازمان بورس و اوراق بهادار در سال جاری است. این حمایتها میتواند شامل تسهیل شرایط تأمین مالی، معرفی ابزارهای مالی جدید و ایجاد بسترهای قانونی مناسب برای توسعه فعالیتهای تولیدی باشد .
بازار سرمایه به عنوان یکی از ارکان اصلی نظام مالی کشور، نقش کلیدی در هدایت نقدینگی به سمت بخشهای مولد اقتصادی دارد. کشورهایی که از بازارهای سرمایه توسعهیافتهتر برخوردارند، معمولاً نرخ رشد اقتصادی بالاتری را تجربه میکنند. در شرایط کنونی اقتصاد ایران که با چالش تورم بالا مواجه است، بازار سرمایه میتواند با جذب پساندازهای راکد و هدایت آنها به سمت شرکتهای تولیدی، هم به کنترل تورم کمک کند و هم زمینه رشد اقتصادی را فراهم آورد. این مکانیسم از دو طریق عمل میکند: از یک سو از ورود نقدینگی به بازارهای سفتهبازی جلوگیری نماید به طوری که وقتی سرمایهگذاران خرد و کلان، منابع خود را به جای بازارهای موازی مانند طلا و ارز، به بازار سرمایه تزریق کنند، از ایجاد حباب قیمتی در این بازارها جلوگیری میشود.
از سوی دیگر، با تأمین مالی پروژههای توسعه ای زمینه ای فراهم میسازد که شرکتهای تولیدی با دسترسی به منابع مالی ارزانتر از طریق انتشار سهام یا سایر ابزارهای مالی، بتوانند طرحهای توسعهای خود را اجرا کنند که نتیجه آن افزایش عرضه کالاها و خدمات در اقتصاد خواهد بود. بازار سرمایه ایران به خوبی میتواند نقش واسطهگری مالی را بین دارندگان پسانداز و متقاضیان سرمایه ایفا کند؛ به طوری که با توسعه بازار بدهی و معرفی ابزارهای مالی اسلامی جدید، شرکتهای تولیدی میتوانند تأمین مالی بلندمدت را تجربه کنند.
مطالعات تطبیقی نشان میدهد که در کشورهای در حال توسعه که توانستهاند بازارهای سرمایه خود را توسعه دهند، نرخ رشد اقتصادی پایدارتر و نرخ تورم کمتری را تجربه کردهاند. به عنوان مثال، تجربه آفریقای جنوبی نشان میدهد که توسعه بازار سرمایه چگونه میتواند به رشد اقتصادی پایدار منجر شود.
در ایران نیز، همانطور که در پژوهشهای دانشگاهی اشاره شده، شرکتهای پذیرفته شده در بورس که از طریق بازار سرمایه تأمین مالی شدهاند، به طور متوسط رشد فروش و تولید بالاتری را تجربه کردهاند. این یافتهها مؤید آن است که بازار سرمایه میتواند به عنوان موتور محرکه تولید و اشتغال در کشور عمل کند.
با توجه به تأکید شعار سال بر تولید دانشبنیان و اشتغالآفرین، انتظار میرود سازمان بورس اوراق بهادار در سال جاری سیاستهای حمایتی خود از شرکتهای دانشبنیان و تولیدی را تشدید کند. ایجاد صندوقهای تخصصی سرمایهگذاری، توسعه بازار فرابورس برای شرکتهای کوچک و متوسط و تسهیل شرایط پذیرش برای شرکتهای فناورانه از جمله این اقدامات است.
کارشناسان معتقدند در صورت تحقق این سیاستها و هدایت نقدینگی به سمت بخش تولید، میتوان شاهد کاهش تدریجی نرخ تورم و رونق پایدار در بازار سرمایه بود. این روند نه تنها به ثبات اقتصادی کمک میکند، بلکه با ایجاد اشتغال مولد، به تحقق بخش دیگری از شعار سال نیز یاری خواهد رساند. در پایان میتوان گفت که همسویی سیاستهای سازمان بورس با شعار سال، میتواند اقتصاد ایران را در مسیر کاهش تورم و رشد پایدار قرار دهد. این مهم نیازمند عزم ملی، همکاری بیندستگاهی و مشارکت فعال همه ذینفعان بازار سرمایه است.