شتاب سرمایه‌گذاری در صندوق‌های اهرمی؛ چالش‌ها و سودهای پنهان
صندوق‌های اهرمی به دلیل ساختار خاص‌شان، در بازارهای صعودی داغ می‌شوند و حباب مثبت شکل می‌گیرد، اما در شرایط خاص، حباب منفی نیز ممکن است رخ دهد. ضریب اهرمی واقعی این صندوق‌ها بسته به ترکیب دارایی، ممکن است کمتر از مقدار اسمی باشد.
به گزارش بورس امروز؛ صندوق‌های اهرمی، به‌عنوان یکی از ابزارهای نوین سرمایه‌گذاری برای افرادی که تمایل بیشتری به پذیرش ریسک دارند، طی سال‌های اخیر در دسترس فعالان بازار قرار گرفته‌اند. با این حال، سازمان به منظور کاهش ریسک این نوع صندوق‌ها، دستورالعملی جهت اصلاح اساسنامه و امیدنامه آن‌ها صادر کرده است. بر اساس این دستورالعمل، ضریب اهرمی اسمی این صندوق‌ها باید در بازه ۱ تا ۱.۵ قرار گیرد. بدین ترتیب، انتظار می‌رود صندوق‌هایی که ضریب اهرمی اسمی آن‌ها از این محدوده فراتر است، از طریق صدور واحدهای ممتاز (در صورت وجود واحد رزرو) یا کاهش واحدهای عادی، اقدام به اصلاح ضریب اهرمی اسمی خود نمایند.
ضریب اهرمی اسمی صندوق‌های اهرمی، که حاصل تقسیم دارایی‌های واحدهای عادی بر واحدهای ممتاز است، در حال حاضر به شرح زیر است:
– اهرم: ۰.۷۳
– موج: ۱.۲۰
– توان: ۰.۸۸
– نارنج اهرم: ۰.۸۸
– بیدار: ۱.۰۵
– شتاب: ۱.۳۷
– جهش: ۱.۲۸
از نکات مهم در مورد ضریب اهرمی این صندوق‌ها، تفاوت میان ضریب اهرمی اسمی و ضریب اهرمی واقعی است. در صورتی که کل دارایی صندوق در خرید سهام تخصیص یافته باشد، این دو ضریب با یکدیگر برابر هستند. اما در مواقعی که بخشی از دارایی صندوق به اوراق درآمد ثابت یا سپرده بانکی تخصیص یافته باشد، ضریب اهرمی واقعی کمتر از ضریب اهرمی اسمی خواهد بود. این تفاوت نشانگر درصدی از دارایی صندوق است که هنوز به خرید سهام تخصیص نیافته و به صورت وجه نقد یا دارایی‌های غیرسهامی باقی مانده است.
در حال حاضر، حباب صندوق‌های اهرمی در بازه ۳- تا ۵+ قرار دارد. این حباب، چه مثبت و چه منفی، تحت تأثیر عواملی همچون انتظارات بازار از جهت روند، دامنه نوسان، ترکیب پورتفوی صندوق و ضریب اهرمی ایجاد می‌شود. در شرایطی که چشم‌انداز بازار مثبت است، به دلیل ماهیت اهرمی این صندوق‌ها، میزان تقاضا برای خرید آن‌ها افزایش می‌یابد و حباب مثبت شکل می‌گیرد. از سوی دیگر، به دلیل محدودیت دامنه نوسان قیمت این صندوق‌ها، در برخی مواقع رشد ارزش خالص دارایی‌های صندوق (NAV) بیش از رشد قیمت آن‌ها بوده و این امر به ایجاد حباب منفی منجر می‌شود.
به طور کلی، حباب قیمتی صندوق‌های اهرمی تحت تأثیر عواملی همچون سرعت رشد NAV، که وابسته به ترکیب پورتفوی و ضریب اهرمی صندوق است، بازده بازار و انتظارات سرمایه‌گذاران قرار دارد. مدیریت این عوامل از سوی مدیران صندوق و بررسی دقیق این موارد توسط سرمایه‌گذاران می‌تواند به کاهش ریسک و بهره‌گیری مطلوب‌تر از این ابزارها منجر شود.
فرهاد ترکستانی- مدیر سرمایه گذاری صندوق های کاریزما
منبع: شماره ۱۰۶ نشریه بورس امروز– اردیبهشت ۱۴۰۴
