بازار سرمایه در مسیر رشد: اعتماد، ثبات و تحول در سال ۱۴۰۳
سال ۱۴۰۳ با چالش‌ها، رشد اقتصادی و تلاش دولت برای بازگشت اعتماد، فصل جدیدی از تحولات بازار سرمایه را رقم زد.برای بهبود وضعیت بازار سرمایه، پیشنهاد می‌شود که دولت چهاردهم راهبردهایی اساسی و مبتنی بر ایجاد اعتماد عمومی اتخاذ کند. در درجه اول، شفافیت در اجرای تعهدات، پایبندی به وعده‌ها و کنترل نوسانات ناشی از تصمیمات ناگهانی از ضروری‌ترین اقدامات است.
به گزارش بورس امروز؛ سال ۱۴۰۳ برای بازار سرمایه ایران سالی پر از چالش و فرصت بود. در گفت‌وگو با مصطفی امید قائمی مدیرعامل تامین سرمایه کاردان، وی به تأثیر نوسانات شاخص‌ها، تغییرات سیاست‌های اقتصادی و تلاش‌های دولت برای ایجاد ثبات اشاره شد. امیدقائمی بر ضرورت شفافیت، جلب اعتماد سرمایه‌گذاران و اصلاحات ساختاری تأکید کرد و پیش‌بینی کرد با بهبود تعاملات بین‌المللی، سال آینده بازار روندی رو به رشد خواهد داشت. مشروح این گفت و گو در ذیل آمده است که با می خوانیم:
بورس امروز: عملکرد بازار سرمایه در سال ۱۴۰۳ چگونه بوده است؟
مصطفی امید قائمی: بازار سرمایه ایران در سال ۱۴۰۳ با شرایط متنوع و چالش‌های بی‌سابقه‌ای مواجه شد. این سال همراه با مسیر پیچیده‌ای بود که از رویدادهای داخلی و بین‌المللی تأثیر پذیرفت و باعث شد تا سرمایه‌گذاران و کارشناسان با احتیاط بیشتری عمل کنند. عواملی مانند نوسانات شدید در شاخص‌ها، مشکلات ساختاری و تغییرات غیرمنتظره در سیاست‌های اقتصادی باعث ایجاد شرایطی نامتوازن در بازار شد. ورود دولت به بخش‌های مختلف اقتصادی از جمله بازار سرمایه، چالش‌هایی به همراه داشت، اما هم‌زمان توانست بارقه‌های امیدی در راستای حمایت از بازار ایجاد کند.
یکی از مهمترین اتفاقات سال ۱۴۰۳، تأثیرات تصمیمات مالیاتی، نرخ خوراک و سیاست‌های پولی بر بازار بود که موجب افت و خیز قیمت سهام در صنایع کلیدی شد. با این وجود، تلاش‌های برخی از شرکت‌ها برای مدیریت منابع و بهره‌گیری از فرصت‌های موجود توانست به عملکرد مثبت در برخی بخش‌ها منجر شود. از سوی دیگر، ورود سرمایه‌گذاران خرد و توجه آن‌ها به ابزارهای جدید سرمایه‌گذاری، تأثیر مثبتی بر روند معاملات داشت.
در مجموع، سال ۱۴۰۳ را می‌توان سالی پر از چالش اما با فرصت‌های امیدوارکننده توصیف کرد. اگرچه مشکلات ساختاری و رخدادهای غیرمنتظره بر بازار سرمایه سایه انداخته بود، تلاش‌های دولت برای برقراری ثبات نسبی و مدیریت بهینه منابع، مسیر بازگشت به رشد و اعتماد را هموارتر کرد.
بورس امروز: روند بازار سرمایه در سال آینده چگونه پیش‌بینی می‌شود؟
مدیرعامل شرکت تامین سرمایه کاردان: با توجه به وضعیت کنونی، پیش‌بینی می‌شود بازار سرمایه ایران در سال جدید با فرصت‌ها و چالش‌های مهمی روبه‌رو باشد. ریسک‌های سیستماتیک همچون تغییرات غیرقابل‌پیش‌بینی در عرصه‌های سیاسی و اقتصادی همچنان از عوامل اثرگذار خواهند بود. اما عواملی نظیر رشد اقتصادی و بهبود تعاملات بین‌المللی می‌توانند زمینه‌ساز روند صعودی و فرصت‌های جدید باشند.
بخش‌هایی از بازار که صادرات‌محور هستند و از نرخ ارز بهره‌مند می‌شوند، احتمالاً عملکرد بهتری خواهند داشت. به علاوه، اصلاحات ساختاری، حذف موانع و تقویت سیاست‌های حمایتی نقش بسیار مهمی در جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی ایفا خواهد کرد. از سوی دیگر، توسعه زیرساخت‌های معاملاتی و استفاده از ابزارهای نوین مالی می‌تواند بهبود روند بازار را سرعت بخشد.
انتظار می‌رود در سال جدید، شرکت‌ها با بهره‌گیری از ظرفیت‌های خود و ایجاد شفافیت در عملکردشان، اعتماد سرمایه‌گذاران را جلب کنند. اگرچه برخی چالش‌ها همچنان باقی خواهند ماند، اما در مجموع می‌توان گفت سال جدید می‌تواند برای بازار سرمایه سالی رو به بهبود و شامل فرصت‌های رشد باشد.
بورس امروز: پیشنهادات شما به دولت چهاردهم برای بهبود وضعیت بازار سرمایه چیست؟
مصطفی امید قائمی: به‌نظر می‌رسد بعد از رخدادهای سال ۱۳۹۹ و همینطور اردیبهشت ۱۴۰۲، حلقه گمشده برای رشد بازار سرمایه و نزدیک‌شدن ارزش بازار به ارزش ذاتی آن، اعتماد عمومی باشد. سیاست‌های بالادستی بعضاً غیرقابل پیش‌بینی و غیرشفاف، منجر به خدشه‌دار شدن اعتماد سرمایه‌گذاران نسبت به بازار سرمایه شده است. بنابراین برای بهبود وضعیت بازار سرمایه، پیشنهاد می‌شود که دولت چهاردهم راهبردهایی اساسی و مبتنی بر ایجاد اعتماد عمومی اتخاذ کند. در درجه اول، شفافیت در اجرای تعهدات، پایبندی به وعده‌ها و کنترل نوسانات ناشی از تصمیمات ناگهانی از ضروری‌ترین اقدامات است. در طول سال ۱۴۰۳، وزیر وقت اقتصاد به عنوان رئیس شورای عالی بورس و همینطور ریاست سازمان بورس تلاش‌های قابل تقدیری به‌منظور بازگشت اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار سرمایه داشتند که تا حدودی نیز مؤثر بود. با این حال بنظر می‌رسد که با افزایش ریسک‌های سیاسی و شرایط عدم اطمینان اقتصادی، تلاش مضاعف و همه‌جانبه‌ای از سوی تمامی دستگاه‌های مربوطه مورد نیاز است تا مسیری که در سال جاری شروع شد، در سنوات آتی نیز ادامه پیدا کند.
از طرفی اصلاح نرخ خوراک صنایع و تعیین مالیات‌های متعادل برای شرکت‌های بورسی و البته عدم قیمت‌گذاری دستوری می‌تواند تأثیر مثبتی بر جذابیت بازار و بازگشت اعتماد سرمایه‌گذاران داشته باشد. دولت باید از سیاست‌هایی که موجب بی‌ثباتی می‌شوند، پرهیز کند. برای مثال اجرای سیاست تک‌نرخی‌سازی ارز در بازار موسوم به توافقی که در سال جاری شروع شد، درصورت استمرار و به نتیجه‌رسیدن در سال آینده می‌تواند زمینه‌ساز افزایش اقبال سهامداران به بازار سرمایه شود. این مهم ضمن شفاف‌نمودن جریان نقدینگی شرکت‌ها، منجر به شناسایی سودهای واقعی و افشای صحیح در صورت‌های مالی شرکت‌ها شده و بدین صورت کارایی اطلاعاتی بازار را نیز بهبود می‌بخشد.
با افزایش مشارکت عامه مردم در بازار سرمایه و فراهم‌آوردن شرایط پیش‌بینی‌پذیر در اقتصاد، زمینه تجهیز بهینه منابع برای نهاد دولت نیز از این طریق فراهم می‌شود، هرچند که در عمل چالش‌های اجرایی بسیاری پیشروی ایشان خواهد بود. همچنین توسعه زیرساخت‌های لازم برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی و ایجاد فرصت‌های مالی برای سرمایه‌گذاران خرد نیز می‌تواند اثر مثبتی داشته باشد. کاهش هزینه‌های ناشی از بروکراسی و تسهیل فرآیندهای معاملاتی از دیگر گام‌های اساسی خواهد بود.
در نهایت، اهتمام ویژه دولت برای جلب اعتماد مردم و ایجاد محیطی با ثبات و قابل پیش‌بینی برای سرمایه‌گذاران، می‌تواند به توسعه پایدار و رونق بازار سرمایه ایران کمک کند. این اقدامات، مسیر رشد اقتصادی و افزایش بهره‌وری را نیز هموار خواهد کرد، هرچند که به‌نظر می‌رسد تحقق این مهم پیشتر در گروی حل‌وفصل مسائل سیاسی کشور و ریسک‌های ناشی از آن باشد.
منبع: شماره ۱۰۵ نشریه بورس امروز- فروردین ۱۴۰۴
