از افزایش سرمایه تا تغییر نرخ خوراک گاز

به گزارش بورس امروز؛ در بخش اول این گزارش از افزایش سرمایه ۲۳ شرکت فعال در صنعت پتروشیمی سخن خواهیم گفت که با اهدافی به‌ویژه استفاده از معافیت‌های مالیاتی و تقویت ساختار مالی، به افزایش سرمایه پرداخته‌اند. در بخش دوم، تغییرات نرخ خوراک و سوخت گاز تأثیرات عمیقی بر هزینه‌های تولید و سودآوری شرکت‌های پتروشیمی مورد بررسی قرار خواهد گرفت که با ابطال مصوبه قبلی نرخ‌های خوراک و سوخت گاز برای سال ۱۴۰۲، هزینه تولید بسیاری از شرکت‌ها به طور چشم گیری کاهش یافت. در نهایت، بخش سوم تحولات، به نوآوری‌های تولیدی و گسترش سبد محصولات در صنعت پتروشیمی ایران اشاره خواهد شد.

رویکردهای استراتژیک در افزایش سرمایه صنعت پتروشیمی

در ۹ ماهه نخست سال جاری، ۲۳ شرکت فعال در صنعت شیمیایی بازار سرمایه به افزایش سرمایه پرداختند. این اقدامات عمدتاً به دلیل تمایل به بهره‌برداری از معافیت‌های مالیاتی موجود در قانون بودجه ۱۴۰۳ و همچنین به‌منظور تقویت ساختار مالی و افزایش ظرفیت تولید بود. در این شرایط، ۱۵ پیشنهاد افزایش سرمایه به تصویب رسید که از میان آن‌ها، ۷ شرکت منابع مالی خود را از مطالبات و آورده نقدی تامین کرده و تنها ۳ شرکت، افزایش سرمایه خود را از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها انجام داده‌اند.

از میان سایر اطلاعیه‌ها مربوط به افزایش سرمایه های درخواستی سال گذشته ۳ نماد «زنجان»، «شگستر» و «شتوکا» مرحله دوم افزایش سرمایه خود را به اجرا گذاشتند. «زنجان» در شهریور ماه سال گذشته مجمع عمومی خود را برگزار و مرحله دوم افزایش سرمایه ۴۳ درصدی از مبلغ ۶،۱۲۵،۰۰۰ میلیون ریال به ۸،۷۵۰،۰۰۰ میلیون ریال را در آبان ماه سال جاری انجام داد تا با بازپرداخت تسهیلات بانکی خود از محل مطالبات و آورده نقدی، کارخانه اوره و آمونیاک خود را تکمیل نماید.

«شگستر» نیز مرحله دوم افزایش سرمایه تصویب شده مجمع را در آبان ماه سال جاری از محل آورده نقدی با سلب حق تقدم، به میزان ۶۴ درصدی و از مبلغ ۲۵،۰۰۰،۰۰۰ میلیون ریال به ۴۰،۹۸۴،۴۶۹ میلیون ریال انجام داد. هدف از افزایش سرمایه مذکور، اجرایی نمودن طرح‌های بیواتانول کرمانشاه و باشت را در چارچوب دستورالعمل نحوه صدور مجوز عرضه عمومی شرکت پروژه بود.

مجمع عمومی «شتوکا» در آذر ماه سال گذشته، مرحله دوم افزایش سرمایه را از محل مطالبات و آورده نقدی به میزان ۴۴ درصد از مبلغ ۸۷۵ هزار ریال به یک میلیون و ۲۶۳ هزار ریال و ۴۴ درصد به عهده هیئت مدیره قرار داد که در مهر ماه سال جاری، به منظور ایجاد ظرفیت تولید ۱،۴۰۰ تن انواع پوشش‌های صنعتی انجام شد.

از میان ۱۵ پیشنهاد افزایش سرمایه، بیشترین درصد افزایش سرمایه توسط «شکلر» به میزان ۱۰۹۳ درصد از مبلغ ۶۵۵،۰۰۰ میلیون ریال به ۷،۸،۱۲،۳۳۱ میلیون ریال به منظور بازسازی خطوط تولید و اصلاح ساختار مالی از محل سود انباشته و مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها انجام شد که در آبان ماه اظهار نظر حسابرس آن منتشر گردید و فعلا در انتظار دریافت مجوز از سازمان بورس می‌باشد.

«شگامرن» که پیشنهاد افزایش سرمایه خود را از محل سود انباشته و مازاد تجدید ارزیابی دارایی ها مطرح نمود، در جایگاه دوم بیشترین افزایش سرمایه پیشنهادی قرار گرفت. این شرکت به منظور اصلاح ساختار مالی خود این پیشنهاد را در خرداد ماه سال جاری ارائه کرد که در مهر ماه پس از اظهار نظر حسابرس، مجوز آن توسط سازمان بورس منتشر گردید. این افزایش سرمایه موجب رشد سرمایه «شگامرن» از مبلغ ۲۸۰،۰۰۰ میلیون ریال به ۳،۲۰۰،۰۰۰ میلیون ریال به میزان ۱۰۴۳ درصد می شود.

افزایش سرمایه ۷۴۰ درصدی صنایع بهداشتی ساینا، این نماد را در جایگاه سوم بیشترین درصد افزایش سرمایه پیشنهادی ۹ ماهه نخست امسال قرار می‌دهد. «ساینا» به منظور تأمین مالی خرید برند تجاری گلی و تقویت بنیه مالی در کنار استفاده از مزیت معافیت مالیاتی افزایش سرمایه از محل صرف سهام، پیشنهاد افزایش سرمایه خود را از محل آورده نقدی با سلب حق تقدم مطرح کرد که در مهر ماه مجوز افزایش سرمایه از سازمان بورس را دریافت نمود.

در این بین، شرکت معدنی املاح ایران با نماد «شاملا» که قصد افزایش سرمایه از محل سود انباشته و آورده نقدی با سلب حق تقدم در مرداد ماه سال جاری به منظور اجرای قانون افزایش سرمایه شرکت‌های بورسی از طریق صرف سهام با سلب حق تقدم داشت، در مهر ماه محل افزایش سرمایه پیشنهادی هیئت مدیره را به سود انباشته و مطالبات و آورده نقدی تغییر داد. علت این تغییر اتمام مهلت الزام قانون مذکور بود.

لازم به ذکر است، از میان افزایش سرمایه های ۹ ماهه نخست سال جاری، ۱۳ برنامه به منظور اصلاح ساختار مالی، ۵ برنامه به منظور تکمیل طرح توسعه و ایجاد طرفیت تولید، ۵ برنامه به منظور تامین سرمایه در گردش، ۵ برنامه به منظور بهره مندی از معافیت مالیاتی، ۵ برنامه به منظور جلوگیری از خروج وجه نقد و یک برنامه به منظور بازپرداخت بدهی (تسهیلات بانکی) انجام شد.

تأثیر تغییرات نرخ خوراک و سوخت گاز بر صنعت پتروشیمی

این گزارش می افزاید: در سال‌های اخیر، تعیین نرخ سوخت و خوراک گاز برای صنعت محصولات شیمیایی به یکی از مسائلی تبدیل شده است که بر هزینه‌های تولید شرکت‌ها و شرایط رقابتی آنها در بازارهای بین‌المللی اثرگذار بوده است. در آبان ماه سال گذشته، هیئت وزیران نرخ خوراک و سوخت گاز سال ۱۴۰۲ را تعیین کرد که تا سه ماهه نخست سال جاری با واکنش‌های منفی و نگرانی‌های جدی از سوی فعالان این صنعت مواجه بود.

از جمله واکنش شرکت‌ها افشائیه افزایش هزینه‌های تولید و کاهش سود آوری آنها بود. با پیگیری‌های انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی، هیأت عمومی دیوان عدالت اداری رأی به ابطال مصوبه مذکور را صادر کرد. طبق مصوبه ابطال شده، خوراک گاز طبیعی واحدهای پتروشیمی برای فروردین تا مرداد ماه ۷۰ هزار ریال به ازای هر متر مکعب و سوخت صنایع نیز ۲۰ هزار ریال برای فروردین ماه و ۴۰ هزار ریال به ازای هر متر مکعب استاندارد برای اردیبهشت تا مرداد ماه تعیین شده بود.

با ابطال این مصوبه، شرکت‌های «شفن»،«خراسان»،«شیراز»،«کرماشا»،«شپدیس»،«شجم»،«شپترو»،«پارس»،«شفارا» و «زنجان»، طی مرداد ماه سال جاری این موضوع را افشا کردند. در شهریور ماه سال جاری نیز به دنبال ابطال نرخ های سال ۱۴۰۲، هیأت وزیران اصلاحیه قیمت گاز طبیعی سبک و شیرین خوراک شرکت‌های پتروشیمی و اصلاحیه نرخ گاز سوخت صنایع را برای سال ۱۴۰۲ اعلام نمود. خوراک گاز طبیعی واحدهای پس از اصلاحیه برای ماه های مختلف به مقدار متفاوتی مشخص و از حالت نرخ ثابت برای تمامی ماه ها خارج شد. نرخ خوراک در فروردین ماه سال ۱۴۰۲ به ارزش ۴۵،۰۱۶ ریال تعیین و در ادامه روند کاهشی پیدا کرد تا در مرداد ماه به رقم ۳۸،۲۲۶ ریال رسید.

این نرخ خوراک در شهریور با رقم ۴۸،۸۱۰ ریال روند صعودی را آغاز کرد و این رشد تا آذر ماه با رسیدن به مبلغ ۶۰،۸۹۲ ریال ادامه داشت؛ اما در ۳ ماهه پایانی این نرخ را به صورت پلکانی کاهش دادند. در خصوص نرخ سوخت پتروشیمی ها و سایر صنایع نیز در فروردین نرخ سوخت ۳۰،۰۰۰ ریال تعیین و به صورت پلکانی کاهش تا در مرداد به ارزش ۲۲،۰۳۸ ریال رسید. در شهریور ماه نیز نرخ سوخت به ۲۲،۹۳۶ ریال افزایش یافت تا در آذر ماه به ۳۸،۶۸۴ ریال برسد. در ۳ ماه پایانی سال نیز نرخ سوخت همچون نرخ خوراک کاهش یافت و به ۲۹،۰۴۸ ریال در اسفند ماه رسید.

ابلاغ نرخ‌های مذکور، کاهش هزینه تولید شرکت ها را به دنبال داشت؛ به طوری که هزینه های تولید «شخارک» برای سال ۱۴۰۲ به ارزش ۱۶،۸۲۷ میلیارد ریال کاهش یافت که سهم ۷۸.۵ درصدی نسبت به بهای تمام شده داشته است. همچنین، این کاهش اثرات خالص سود و زیانی ۱۳،۰۰۰ میلیارد ریالی را برای شرکت ایجاد کرد.

پتروشیمی زاگرس نیز اعلام کرد هزینه های تولید برای سال ۱۴۰۲ به میزان ۳۰،۰۰۰ میلیارد ریال کاهش یافته که سهم ۶۵ درصدی نسبت به بهای تمام شده سال قبل داشته است. هزینه خوراک گاز و سوخت که سهم ۷۳ درصدی از بهای تمام شده محصولات و خدمات «شیراز» را برای سال ۱۴۰۲ داشته است، با اصلاحیه جدید، به میزان ۲۶،۰۰۰ میلیارد ریال کاهش یافت. «خراسان» نیز از کاهش ۷،۳۴۵ میلیارد ریالی هزینه‌های تولید سال ۱۴۰۲ با اصلاح نرخ خوراک و سوخت گاز خود خبر داد و اعلام کرد این هزینه سهم ۴۰ درصدی از کل بهای تمام شده محصولات و خدمات شرکت در سال گذشته را داشته است.

بر این اساس، سهم سوخت و خوراک گاز برای صنعت پتروشیمی بیش از ۴۰ درصد بهای تمام شده سال ۱۴۰۲ بوده است که برای «شخارک» به ۷۸.۵ درصد، برای «شیراز» به ۷۳ درصد و برای «کرماشا» به ۶۷ درصد می رسد. لذا با اصلاح نرخ‌های مذکور، هزینه‌های تولید این شرکت ها به میزان قابل توجهی کاهش یافته و اثرات مثبتی بر سودآوری آنها در سال ۱۴۰۲ خواهد داشت.

نوآوریو توسعه در صنعت محصولات شیمیایی ایران

صنعت محصولات شیمیایی یکی از صنایع کلیدی در بازار سرمایه ایران است که نه تنها به عنوان یک محور اصلی در تولید داخلی شناخته می‌شود بلکه به دلیل نقش حیاتی در صادرات کشور و ارزآوری، اهمیت استراتژیک خاصی دارد. لذا تولیدکنندگان با توجه به ضرورت نوآوری و تنوع در محصولات خود، برنامه‌های مختلفی را به منظور گسترش سبد محصولات و بهره‌برداری از تکنولوژی‌های جدید در دستور کار خود قرار داده‌اند.

در ۹ ماهه نخست سال جاری،  شاهد افشائیه های متعددی از تولیدکنندگان محصولات شیمیایی در خصوص دریافت مجوز تولید محصول جدید و یا بهره برداری از خط تولید جدید بودیم. در تیر ماه سال جاری، پتروشیمی جم از بهره برداری خط تولید ABS/RUBBER شرکت توسعه پلیمر پادجم خبر داد و تولید آزمایشی پلیمر GPPS را در ۳ خط تولید ۳۰۰۰، ۴۰۰۰ و ۵۰۰۰ ABS به عنوان طرح ملی در شرکت توسعه پلیمر پادجم آغاز نمود.

طرح تولید زیست پالایشگاه کرمانشاه از شرکت های زیرمجموعه «شگستر» که در خرداد ماه به صورت آزمایشی به بهره برداری رسید، نیز در تیر ماه اطلاع رسانی شد. محصولات اصلی طرح زیست پالایشگاه کرمانشاه شامل بایواتانول و کنجاله تخمیری می باشد که قراردادهای فروش آن نیز پیشاپیش منعقد گردیده است.

«شیران» نیز در ۹ ماهه نخست سال جاری موفق به کسب پروانه بهره برداری ۲ محصول حلال ۵۰۲ و حلال ۵۰۳ با ظرفیت تولید ۱۱،۰۰۰ تن و ۶،۰۰۰ تن گردید و سبد محصولات خود را توسعه داد. «ساینا» نیز از جمله شرکت‌های موفق در متنوع سازی سبد محصولات شوینده است که به با رونامیی از برند جدید خود به نام تجاری «هوم لایف»، گامی در افزایش توان رقابتی برداشت.

«شپلی» از دیگر شرکت‌های فعال در توسعه محصول است که در خصوص پروژه تعویض وایندرهای غیر اتوماتیک یارن پلی استر به تمام اتوماتیک خبر داد. «شپلی» براساس قرارداد ۹۰۸،۲۰۰ یورو برای فاز یک به صورت کامل پرداخت نموده؛ درحالی که کل هزینه‌های پروژه ۱،۸۱۶،۴۰۰ یورو مربوط به ۴ دستگاه ماشین ریسندگی می باشد. باتوجه به هزینه پرداخت شده، «شپلی» موفق به بروزرسانی ۲ دستگاه گردید که در نیمه نخست سال جاری یکی از دستگاه ها به بهره برداری رسیده و شرکت در ادامه قصد بهره برداری از ماشین دوم را نیز دارد.

«شلعاب» نیز از دیگر شرکت‌های صنعت محصولات شیمیایی است که از تولید محصول جدید خود رونمایی کرد. «شلعاب» در ۹ ماهه نخست سال جاری خط تولید محصول سیلیکات سدیم را به بهره‌برداری رساند و براساس مجوز دریافتی این شرکت می‌تواند علاوه بر تولید ۶،۰۰۰ تن سیلیکات سدیم جامد، ظرفیت محصول پودر لعاب آماده کاشی و سرامیک خود را به میزان ۷،۷۵۰ تن افزایش دهد؛ درحالی که تا پیش از این مجوز، ظرفیت اسمی این شرکت برای تولید پودر لعاب آماده به میزان ۲،۲۵۰ تن بوده است.

شرکت پتروشیمی ارومیه در آذر ماه سال جاری طرح تولید  نیتروژن گوگردی را به بهره برداری رساند. این طرح که به بهای تمام شده ۴۰۰،۰۰۰ میلیون ریال انجام شد، با داشتن ظرفیت ۳۵ هزار تن محصول نیتروژن گوگردی در سال که عملاً به میزان ۳۰ هزار تن در سال خواهد بود، درآمد براوردی ۱،۰۰۰ میلیارد ریال در سال را برای شرکت به همراه خواهد داشت.

منبع: شماره ۱۰۲ نشریه بورس امروز- دیماه ۱۴۰۳