صندوق‌های درآمد ثابت: فرصتی برای نقدینگی یا تهدیدی برای بازار سرمایه؟
صندوق‌های با درآمد ثابت به عنوان ابزاری با اهمیت در بازار سرمایه ایران به رشد چشمگیری دست یافته‌اند، اما این رشد ممکن است به عنوان تهدیدی برای بازار تلقی شود. کارشناسان بر این باورند که این صندوق‌ها نقشی کلیدی در حفظ نقدینگی و جذب سرمایه دارند و قوانین موجود سرمایه‌گذاری آنها را محدود کرده است. در نهایت، بزرگ شدن این صندوق‌ها می‌تواند به تأمین نقدینگی در بازار کمک کند، با این حال، نیاز به اصلاح قانون برای افزایش استفاده از ابزارهای مشتقه احساس می‌شود.
مهدی حیدرزاده مدیر عامل کارگزاری توازن بازار در گفت و گو با بورس امروز، در بررسی تأثیرات صندوق‌های بادرآمد ثابت بر جریان نقدینگی و عملکرد کل بازار، به تحلیل روابط پیچیده و الزامات قانونی موجود در این زمینه پرداخته است.
وی اظهارداشت: با افزایش توجه به صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت در بازار سرمایه، پرسش‌هایی درباره رعایت قوانین و مقررات مربوط به سرمایه‌گذاری این صندوق‌ها مطرح شده است. به ویژه، سوالی که در این زمینه به وجود آمده این است که آیا نصاب سرمایه‌گذاری منابع این صندوق‌ها در سپرده‌های بانکی و اوراق بهادار رعایت می‌شود؟
مدیر عامل کارگزاری توازن بازار ادامه داد: تلاش‌های فراوانی در راستای اجرای این قوانین انجام شده است، اما در نهایت این سازمان بورس است که باید نظارت و پیگیری لازم را برای ایجاد عدالت در تمامی صندوق‌ها انجام دهد. وی به باور برخی فعالان بازار مبنی بر عملکرد درست برخی صندوق‌ها در این زمینه اشاره کرد که در این میان برخی دیگر از صندوق ها این قوانین را نادیده می‌گیرند.
بر این اساس وی بر ضرورت وجود قوانین و فشارهای نظارتی در این حوزه تاکید کرد و افزود: بسیاری از سرمایه‌گذاران به هنگام خرید واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت، انتظار دارند که این صندوق‌ها تنها بر ابزارهای درآمد ثابت تمرکز داشته باشند. اگر صندوقی بخواهد وارد حوزه سهام شود، دیگر لزومی ندارد که سرمایه‌گذاران نظاره‌گر عملکرد آن باشند، زیرا خود می‌توانند مستقیماً در سهام سرمایه‌گذاری کند. در واقع، هدف اصلی آنها از خرید این نوع صندوق‌ها، کاهش ریسک و حفظ سرمایه‌شان است.
حیدرزاده نگرانی‌های موجود مبنی بر جذب و هدایت نقدینگی بازار سرمایه به سمت بازار پول را مورد اشاره قرار داد و گفت: اخیراً جریان معکوسی در بازار مشاهده می‌شود که سرمایه‌گذاران به دلیل نقدشوندگی بالا و ویژگی سریع‌المعامله بودن صندوق‌ها، از بازار پول به سمت این صندوق‌ها جذب شده‌اند. این امر به تقویت جریان سرمایه در بازار سرمایه کمک می‌کند و نشان از تمایل سرمایه‌گذاران به انتخاب گزینه‌هایی با کارایی بیشتر و بازده بالاتر دارد.
وی یکی از چالش‌های مهم سرمایه‌گذاران و نهادهای نظارتی در صندوق های بادرآمد ثابت را قوانین جدیدی ذکر کرد که سال گذشته به بازار سرمایه اضافه شده و بر اساس آن، صندوق‌های با درآمد ثابت مجاز به استفاده از ابزارهای بازار مشتقه نیستند.
وی که از این موضوع به عنوان اقدامی در جهت کاهش عمق و حجم معاملات در این حوزه نام می برد، اضافه کرد: ابزارهای مشتقه می‌توانند به‌عنوان یک راهکار مؤثر برای پوشش ریسک سیستماتیک عمل کنند. بنابراین، تأکید بر این است که با ایجاد ابزارهای کنترلی مناسب، اجازه داده شود تا صندوق‌های با درآمد ثابت در این ابزارهای مشتقه شرکت کرده و نقش خود را به‌خوبی ایفا کنند.
مدیر عامل کارگزاری توازن بازار بر نیاز به آموزش و آگاهی‌بخشی به سرمایه‌گذاران در خصوص راهکارهای مختلف سرمایه‌گذاری تاکید کرد تا به این واسطه سرمایه‌گذاران از مزایا و معایب صندوق‌های درآمد ثابت و سایر گزینه‌های سرمایه‌گذاری مطلع شوند.
وی ادامه داد: فعالیت‌های متقابل بین بازار سرمایه و بازار پول نشان‌دهنده تغییرات و تحولات مهمی در ساختارهای مالی کشور است که برای سرمایه‌گذاران و نهادهای مالی نیازمند بررسی و توجه بیشتری است. به نظر می‌رسد که همکاری نزدیک‌تر بین نهادهای نظارتی و صندوق‌ها می‌تواند به ایجاد یک بازار منسجم و کارآمد در راستای تحقق اهداف مالی کشور کمک کند.
