فاصله پنج گامی بازار سرمایه تا رونق

به گزارش بورس امروز؛ در سال‌های اخیر، بازار سرمایه ایران تقریبا به تحریم‌ها، ریسک‌ها و شرایط سیاسی عادت کرده بود، اما در ماه‌های اخیر تنش‌های شدید و اتفاقات بی‌سابقه‌ای را در منطقه شاهد هستیم. متاسفانه هم‌زمانی آن با کسری بودجه دولت، نرخ بهره بالا، رکود جهانی، تشدید مشکلات تامین انرژی و در نهایت کاهش چشمگیر سودآوری دلاری شرکت‌ها، شرایط سختی را برای بازار سرمایه و سرمایه‌گذاران آن ایجاد کرده است.

در شرایط فعلی که بازار دچار هیجانات منفی شده و ریسک‌های مذکور باعث تضعیف تقاضا و کاهش ارزش معاملات در بازار گردیده  است، پیشنهاد می‌شود سرمایه‌گذاران در صورت امکان، ترکیب مناسبی از دارایی‌ها را در سبد سرمایه‌گذاری خود داشته باشند تا در صورت بروز سناریوهای سیاسی مختلف در آینده، بتوانند ریسک خود را پوشش دهند. از این رو سرمایه‌گذاران از داشتن اعتبار کارگزاری خودداری نمایند. همچنین تخصیص بخشی از سرمایه به طلا و درآمد ثابت ضروری به نظر می‌رسد. در خصوص سهام، شایان ذکر است به هیچ عنوان در سهام فاقد ارزش بنیادی سرمایه‌گذاری نشود چرا که در روندهای نزولی، هیچ کف قیمتی برای سهام مذکور متصور نیست و در صورت وجود چنین سهامی در سبد، در اولین فرصت اقدام  به تبدیل آن به سهام ارزنده، با چشم انداز مثبت و ترجیحا نقدشونده نمایند. چرا که هرچند در کوتاه‌مدت کلیه سهام بازار بصورت هیجانی دچار کاهش قیمت می‌شوند، ولی در میان‌مدت قیمت سهام به ارزش ذاتی خود میل می‌کند و کاهش ارزش سرمایه سرمایه‌گذاران در این نمادها با سرعت بیشتری جبران خواهد شد. توصیه می کنم سرمایه‌گذاران تحت تاثیر جو کانال‌های تلگرامی که بعضاً توسط افراد غیرحرفه‌ای و سودجو اداره می‌شوند قرار نگیرند.

 اقداماتی که تصمیم‌گیران بازار سرمایه می‌توانند آن را بررسی نمایند:

لازم به توضیح است به رغم انتقادات اهالی بازار سرمایه به مسئولین و تصمیم‌گیران که بعضاً صحیح و قابل تأمل می‌باشد، باید پذیرفت که در حال حاضر، وضعیت سیاسی و اقتصادی کشور و به‌تبع آن بازار سرمایه، شرایط خاص و پیچیده‌ای را سپری می‌نماید و گاهی صرفاً گذر زمان و رفع برخی ابهامات می‌تواند منجر به تغییر وضعیت فعلی گردد. اما بررسی برخی اقدامات به شرح ذیل جهت بهبود وضعیت موجود خالی از لطف نمی‌باشد:

تعیین کف و سقف برای بخش سهام صندوق‌های بادرآمد ثابت:

در حال حاضر صندوق‌های با درآمد ثابت دارای سقف سرمایه‌گذاری در سهام می‌باشند که اخیراً از ۱۰ درصد ارزش کل دارایی‌های صندوق به ۱۵ درصد افزایش یافت. نکته‌ای که وجود دارد این است که به دلیل اینکه محدودیت موجود صرفاً شامل سقف سرمایه‌گذاری در سهام می‌باشد، اغلب صندوق‌ها به دلیل ماهیت فعالیتشان، برای کاهش ریسک تمایلی به افزایش وزن سهام نیستند. همچنین باتوجه به اینکه واحدهای عادی صندوق‌های اهرمی جزو نصاب سهام در این صندوق‌ها بشمار می‌روند، اغلب صندوق‌ها اقدام به خریداری واحدهای مذکور به جای سهام می‌نمایند. هرچند جریان نقد حاصل از آن نهایتا توسط صندوق‌های اهرمی وارد بازار سرمایه می‌شود، اما خرید صندوق‌های اهرمی معمولا بصورت یکجا و بلوک بوده و تحرکی در تابلوی سهام بورسی به چشم نمی‌آید. بنظر می‌رسد در صورتی که علاوه بر محدودیت سقف سرمایه‌گذاری در سهام، کف سرمایه‌گذاری هم تعریف شود، جریان نقد قابل توجهی وارد بازار سهام توسط صندوق‌های بادرآمد ثابت گردد.

افزایش قابل توجه حجم مبنا و دامنه نوسان بصورت همزمان:

در حال حاضر، نقدشوندگی سهام مساله مهمتری نسبت به افزایش قیمت آن در بازار می‌باشد. عدم نقدشوندگی موجب ترس سهامداران و فشار فروش بیشتر خواهد شد. قطعا سرمایه‌گذارانی هستند که به منابع خود نیاز داشته و به دنبال فروش سهام در هر شرایطی هستند. از طرفی سرمایه‌گذارانی نیز به دنبال خرید برخی سهام در قیمت‌های پایین‌تر از قیمت فعلی هستند. لذا با افزایش دامنه نوسان همزمان با افزایش حجم مبنا (به‌نحوی که قیمت پایانی سهام نوسان خاصی نداشته باشند) می‌تواند به نقدشوندگی سهام کمک نماید.

انتشار اوراق تبعی با حجم بالا، نرخ مناسب و برای اغلب سهام بازار:

انتشار اوراق تبعی در گذشته با حجم پایین و برای سهام محدودی از بازار صورت می‌گرفت. درصورت انتشار اوراق مذکور با حجم بالا، نرخ بالاتر از اوراق دولتی و همچنین برای اغلب سهام بازار می‌تواند کمک شایانی به کاهش فشار فروش و افزایش تقاضا نماید.

کاهش فاصله دلار نیما و آزاد:

باتوجه به تاثیر مستقیم نرخ دلار نیما در درآمد اغلب شرکت‌های بورسی، کاهش هرچه سریع‌تر فاصله دلار نیمایی با دلار آزاد، باعث بهبود انتظارات سرمایه‌گذاران از وضعیت درآمدی شرکتها در آینده خواهد شد.

جلوگیری از انتشار شایعات و اخبار بدون منبع و بی‌پایه در فضای مجازی:

باید پذیرفت، سرعت انتشار اطلاعات در فضای مجازی بسیار بالا رفته و برخی کانال‌ها در مدت اخیر با اهداف مختلف به نشر اخبار، شایعات و تحلیل‌های نادرست می‌پردازند. طبیعی است موارد مذکور باعث ایجاد ترس و نگرانی سرمایه‌گذاران خرد خواهد شد.

اقدامات فوق بصورت موقت و گذرا قابل بررسی می‌باشد در غیر اینصورت بهبود کلی وضعیت بازار سرمایه نیازمند اقدامات و تصمیمات بنیادین از قبیل کاهش نرخ بهره، اصلاح دستورالعمل بنزین پالایشگاه‌ها، رفع مشکل بورس کالای خودروها، رفع مشکل معافیت‌های مالیاتی شرکت‌ها در برنامه هفتم، وصول مطالبات شرکت‌ها از دولت، رفع مشکل قطعی برق و گاز کارخانه‌ها، حذف قیمت‌گذاری دستوری و … می‌باشد.

بطور کلی باتوجه به احتمال تداوم وضعیت سیاسی منطقه و انتخابات ریاست جمهوری امریکا  محدودیت در دامنه نوسان سهام جهت کاهش سرعت ریزش بازار و کنترل هیجانات ناشی از آن اگرچه اقدامی موثر است اما استمرار این محدودیت مستلزم ورود نقدینگی مستمر به بازار می‌باشد.

نویسنده: سعید خدایی – مدیر سرمایه گذاری شرکت سبدگردان سینا

منبع: شماره ۱۰۰ نشریه بورس امروز- آبان ماه ۱۴۰۳