نقطه برگشت بازار سرمایه کجاست؟

به گزارش بورس امروز؛ در شرایط کنونی بازار سرمایه ایران، ورود پول هوشمند می‌تواند به‌عنوان محرکی اصلی برای رشد صنایع و افزایش جذابیت سرمایه‌گذاری عمل کند. سود بالای بانکی مانعی بر این راه است. نرخ‌های بالای سود بانکی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت که به سرمایه‌گذاران بازدهی بیش از ۳۵ درصد ارائه می‌دهند، از عواملی هستند که به کاهش انگیزه ورود پول به بازار منجر شده‌اند. به‌منظور جذب سرمایه‌های حقیقی به بازار، صنایعی مانند خودروسازی می‌توانند از افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی دارایی‌های خود بهره‌برده و با عرضه محصولات در بورس کالا و خصوصی‌سازی، بر جذابیت سرمایه‌گذاری‌شان بیافزایند. همچنین، شرکت‌هایی نظیر مپنا و مخابرات، با دارایی‌های ارزنده خود و استفاده از پتانسیل‌های تجدید ارزیابی، می‌توانند به جریان ورود پول هوشمند و رشد بازار کمک شایانی کنند. از سوی دیگر، دولت با نزدیک کردن نرخ دلار نیمایی به نرخ آزاد و توجه به ارزش‌آفرینی در صنایع فلزی و پتروشیمی، شرایط را برای افزایش جذابیت سرمایه‌گذاری و هدایت پول‌های حقیقی به سمت این بخش‌ها فراهم کرده است. این تحولات می‌توانند بازار سرمایه را در یک سال آینده بهبود بخشیده و فرصت‌های جدیدی برای سرمایه‌گذاران ایجاد کنند.

این موارد خلاصه اظهارات علی هاشمی مدیر سرمایه گذاری شرکت سبدگردان فارابی با بورس امروز بود که مشروح آن در ذیل می آید:‌

بورس امروز: چه عاملی می تواند به رشد صنایع و بازار سرمایه در شرایط کنونی، کمک کند؟

علی هاشمی: ورود پول هوشمند تنها عامل محرک بازار سرمایه است که مانع اصلی آن نیز سود بالای بانک ها است. نرخ بالای سود بانکی و صندوق های سرمایه گذاری در اوراق بادرآمد ثابت در کنار اوراق دولتی با سود بالای ۳۵ درصد، از ورود پول تازه به بازار سرمایه جلوگیری می کنند. علاوه بر این، ریسک های سیستماتیک نیز از اعتماد سرمایه گذاران خرد به بازار سرمایه کاسته است. حقیقی های بازار سرمایه عمدتاَ براساس جو موجود در بازار اقدام به خرید و فروش سهام می کنند.

افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی به عنوان یک پتانسیل رشد برای صنایع از جمله خودرو می تواند منجر به ورود پول حقیقی به بازار سرمایه شود. صنعت خودرو با عرضه محصولات در بورس کالا و خصوصی سازی می تواند جذابیت این صنعت را برای سرمایه گذاری افزایش دهد. از سوی دیگر، شرکت هایی همچون مپنا و مخابرات با دارایی های ارزنده خود نیز می توانند در رشد بازار تأثیرگذار باشند.

بورس امروز: چه صنایعی می توانند لیدرهای بازار سرمایه باشند؟

مدیر سرمایه گذاری شرکت سبدگردان فارابی : صنایع دارایی محور از  پتانسیل جذب پول حقیقی جدید به بازار سرمایه برخوردارند. بالا بودن عقلانیت در دولت جدید و توجه به صنایع در سیاست گذاری و به طور خاص صنایع فلزی و پتروشیمی به عنوان صنایع ارز آور، می تواند به لیدری این دو صنعت بیانجامد. ضمن آنکه دولت با نزدیک کردن نرخ دلار نیمایی به نرخ بازار آزاد تاکنون موفق به افزایش جذابیت دو صنعت مذکور شده است.

لازم به یاد‌آوریست که تغییرات هفته گذشته چین در اقتصاد منجر به رشد مطلوبی در قیمت کامودیتی ها در بازار جهانی شده است. در صورت تداوم می تواند به بهبود شرایط بنیادی صنایع کمک کرده و پس از تجدید ارزیابی شرکت های حاضر در این صنایع، عامل رشد آنها باشد. عوامل مذکور صنایع فلزی و پتروشیمی را در کنار صنایع دارایی محور که از سود تقسیمی کمی برخوردارند، پرتفوی متنوعی را برای سرمایه گذاران فراهم می سازد. (برخی سرمایه گذاران براساس دارایی شرکت ها و برخی براساس سود تقسیمی آنها اقدام به سرمایه گذاری در هر صنعت می کنند) نتیجه رخدادهای مذکور می تواند بازار جذابی را در یک سال آینده شکل دهد.

بورس امروز: رشد نرخ آزاد دلار تا چه میزان بر بازار سرمایه تاثیر گذار است؟‌‌

علی هاشمی: نرخ دلار آزاد به دلیل افزایش ریسک های سیستماتیک در چند وقت اخیر رشد قابل توجهی را تجربه کرده است. رخدادهای چند وقت اخیر در منطقه موجب شده است تا مردم به منظور کنترل ریسک خود اقدام به خرید دلار نمایند. این افزایش تقاضا تنها نوسانات منفی  بازار  را افزایش داده است و تأثیر بنیادینی بر بازار سرمایه ندارد. در مقابل نرخ دلار آزاد، نرخ نیمایی به دلیل استفاده صنایعی همچون صنایع صادرات محور، در تحلیل مالی سرمایه گذاران در نظر گرفته می شود.

بورس امروز: صندوق تثبیت بازار چه نقشی در بهبود بازار سرمایه میتواند ایفا کند؟

مدیر سرمایه گذاری شرکت سبدگردان فارابی : صندوق تثبیت بازار سرمایه موظف به کنترل هیجانات بازار سرمایه و حمایت از سرمایه گذاران است. اگرچه این صندوق همواره در حال کنترل و تثبیت بازار است، اما بهترین شیوه برای حمایت از بازار می تواند انتشار آپشن ها باشد. انتظار بهبود شرایط اقتصادی کنونی،‌ تاثیرات مثبتی بر صنایع تأثیرات دارد، لذا انتشار آپشن ها بهترین ابزار برای حمایت از سهامداران خرد و صندوق های سرمایه گذاری است. به گونه ای که سرمایه گذاران خرد راحت تر و با خیالی آسوده تر به خرید سهام مبادرت می ورزند و در صورت هر رخداد از تورم جا نخواهند ماند.

بورس امروز: با  چه ابزارهایی می توان به حمایت از بازار سرمایه پرداخت؟ در چند وقت اخیر چه ابزارهایی مورد استفاده قرار گرفته است؟

علی هاشمی: بستن چند ساعته بازار سرمایه و کنترل دامنه نوسان از جمله اقداماتی است که برای کنترل شرایط و کاهش هیجان شدید رخ داده، صورت می گیرد. بر این اساس، سازمان بورس اوراق بهادار نیز طی چند وقت گذشته به منظور کاهش هیجانات اقدام به تغییر دامنه نوسان به ۳ درصد کرد. با افزایش ریسک های سیستماتیک، این دامنه نوسان به یک درصد نیز کاهش یافت.

اما برای کنترل هیجانات بازار از شیوه هایی همچون محدود کردن فروش سهامداران عمده، افزایش حجم مبنا نیز می توان استفاده کرد تا تنها سهامداران خرد به فروش سهام پرداخته و با افزایش حجم مبنا تأثیر نوسانات قیمت بر قیمت پایانی کاهش یابد. این اقدام تا زمان تثبیت شرایط در بازار می تواند ادامه یابد تا سهامداران خرد تصمیمات بهتری برای سرمایه گذاری و خرید و فروش اتخاذ نمایند. اگرچه استفاده مداوم از این ابزار می تواند به ذات بازار آسیب رساند؛ لذا باید از این ابزار محدود کننده به صورت بهینه استفاده کرد. مذاکره سازمان بورس با وزارت اقتصاد و بانک مرکزی در جهت بهبود ارز نیمایی، اقدامی است که سودآوری شرکت ها را افزایش می دهد. عدم توجه به نرخ ارز نیمایی میتواند به کاهش سودآوری شرکت های بازار سرمایه و در نهایت زیاندهی آنها ختم شود. همچنین اوراق تبعی و آپشن ها به عنوان ابزار بیمه ای برای سهام می تواند مورد استفاده قرار گیرد. این ابزار ها می تواند در صندوق های سرمایه گذاری نیز مورد استفاده قرار گیرد. انتظار می رود در صورت رفع ریسک های سیستماتیک، بازار بیش از ۴۰ درصد رشد کند که نتیجه آن عدم نیاز به پرداخت سود تضمین شده ۲۰ درصدی است.

بورس امروز: دامنه نوسان چه تأثیری بر تضمیم گیری سرمایه گذاران ایفا می کند؟

مدیر سرمایه گذاری شرکت سبدگردان فارابی : سرمایه گذاران حرفه ای معتقدند که سهام در بلندمدت به نرخ واقعی خود خواهد رسید؛ لذا به دامنه نوسان چندان اهمیت نمی دهند. اما سرمایه گذارانی که  در دسته سرمایه گذاران خبره قرار ندارند، بسیار تحت تأثیر هیجانات بازار قرار گرفته و متضرر می شوند؛ درحالی که سرمایه گذاران حرفه ای از باز بودن دامنه نوسان و نداشتن دامنه نوسان بیشتر سود می برند؛ سرمایه گذاران عجول با خرید یا فروش زود هنگام زمینه کسب سود را برای سرمایه گذاران خبره و حرفه ای فراهم می آورند. محدود کردن دامنه نوسان به مدت یک تا دو روز جهت کنترل هیجان بازار مفید است اما برای بلندمدت مضر است و دستکاری در بازار  محسوب می شود. با محدود کردن یک الی دو روزه دامنه نوسان، امکان تحلیل برای حقوقی ها فراهم شود و شیوه حمایت از سهامشان را تعیین نمایند.

بورس امروز: مشکل اصلی بازار سرمایه چیست؟

علی هاشمی: مشکل کنونی بازار سرمایه پایین آمدن تعداد فعالین بازار سرمایه است. زمانی تعداد سرمایه گذاران فعال بازار به ۲ تا ۳ میلیون نفر می رسید؛ اما اکنون در برخی روزها تعداد سرمایه گذاران فعال به کمتر از ۱۰۰ هزار نفر می رسد. کاهش تعداد سرمایه گذاران فعال ناشی از مناسب نبودن شرایط بازار، بالا بودن نرخ سود سپرده گذاری و بی اعتمادی سرمایه گذاران به بازار است. در این میان برای افزایش تعداد سرمایه گذاران فعال، باید با جلوگیری از متضرر شدن آنها، اعتماد سازی کرد؛ باتوجه به قیمت کنونی سهام در بازار سرمایه، در صورت عدم افزایش ریسک های سیستماتیک افزایش،‌ بازگرداندن اعتماد آنها امری بسیار ساده است.

همچنین با اوراق پوت آپشن (‌اختیار فروش)‌به سرمایه گذاران در مقابل سرمایه گذاری در سهام بنیادی در صورت کاهش قیمت سهام، می توان سرمایه گذاران خرد را به بازار برگرداند و اعتمادشان را به بازار جلب کرد. با این اقدامات پول حقیقی به جای سرازیر شدن به بازارهای موازی همچون مسکن و طلا، به بازار  وارد خواهد شد.