صندوق های اهرمی؛ راهی برای افزایش بازدهی با پذیرش ریسک بیشتر

به گزارش بورس امروز؛ صندوق‌های اهرمی، به عنوان یکی از نوین‌ترین ابزارهای مالی، با هدف ارائه فرصت‌های بیشتر برای سرمایه‌گذاران جهت افزایش بازدهی سرمایه آنها طراحی شده‌اند. این صندوق‌ها در ایران از طریق یک راهکار مهندسی مالی طراحی شده­اند. بدین صورت که واحدهای سرمایه­گذاری این صندوق در دو نوع عادی و ممتاز منتشر و به فروش می­رسد. دارندگان واحدهای عادی، حداقل سود مورد انتظار صندوق را دریافت می­کنند و دارندگان واحدهای ممتاز سود مازاد بر سود مورد انتظار واحدهای عادی صندوق را به­صورت کامل دریافت می­کنند. درصورتی که سبد دارایی­های صندوق حداقل بازدهی موردانتظار را کسب ننماید، پرداخت سود ایشان از محل واحدهای ممتاز تأمین می­شود. بنابراین دارندگان واحدهای ممتاز این امکان را دارند تا بازدهی فراتر یا کمتر از سرمایه واقعی خود در بازار کسب کنند. فلسفه وجودی این صندوق‌ها بر پایه افزایش دسترسی به بازدهی‌های بالاتر از میانگین بازار است، هرچند که این امر مستلزم پذیرش ریسک‌های بیشتری نیز هست. صندوق‌های اهرمی با جذب سرمایه‌گذارانی که تحمل و آمادگی پذیرش ریسک‌های بزرگ‌تر را دارند، نقش مهمی در پویایی و توسعه بازار ایفا می‌کنند. در سال­های گذشته این نوع از صندوق­ها مورد استقبال سرمایه­گذاران در بازار سرمایه قرار گرفته است. با تقویت مدیریت حرفه‌ای و بهره‌گیری از تحلیل‌های پیشرفته، این صندوق‌ها امکان بهینه‌سازی ترکیب دارایی‌ها و تقویت سبد سرمایه‌گذاری را فراهم می‌کنند. در عین حال، توانایی این صندوق‌ها در تطبیق سریع با شرایط متغیر بازار، به آنان اجازه می‌دهد تا از فرصت‌های سرمایه‌گذاری مناسب بهره‌برداری کنند. در مقایسه با صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام، با درآمد ثابت و مختلط، صندوق‌های اهرمی با استفاده از امکانی که ساختار واحدهای عادی و ممتاز آن فراهم می­کند، قدرتی دوچندان در افزایش بازدهی در شرایط صعودی بازار دارند، البته با ریسک بیشتری در برابر نوسانات بازار. در نهایت، صندوق‌های اهرمی به عنوان ابزار جذابی برای سرمایه‌گذاران حرفه‌ای که به دنبال بازدهی بالاتر هستند، شناخته می‌شوند. این ویژگی‌ها، این صندوق‌ها را به انتخاب مناسبی برای سرمایه‌گذاران آگاه و ریسک‌پذیر بدل کرده است. بر این اساس مشروح گفت و گوی بورس امروز با مصطفی امید قائمی مدیرعامل شرکت تامین سرمایه کاردان در ذیل آمده است که با هم می خوانیم:

بورس امروز: فلسفه وجودی صندوق های اهرمی در بازار سرمایه چیست؟

مدیرعامل شرکت تامین سرمایه کاردان: صندوق‌های اهرمی به عنوان یکی از ابزارهای نوین مالی، به منظور ارائه فرصت‌های بیشتر برای سرمایه‌گذاران جهت افزایش بازدهی سرمایه آنها طراحی شده‌اند. فلسفه وجودی این صندوق‌ها عمدتاً بر محور افزایش دسترسی سرمایه‌گذاران به بازدهی‌های بالاتر از میانگین بازار، در قبال پذیرش ریسک بیشتر استوار است. این صندوق‌ها به سرمایه‌گذاران انگیزه می‌دهند تا در شرایط صعودی بازار با استفاده از محصولات اهرمی، سود بیشتری کسب کنند. یکی از مهم‌ترین دلایل ظهور صندوق‌های اهرمی، نیاز بازار به ابزارهای مالی متنوع و پیشرفته‌تر است که بتوانند به طور همزمان سرمایه‌گذارانی با توانایی و آمادگی‌های مختلف برای پذیرش ریسک را جذب کند. افزایش رقابت در بازارهای مالی و تمایل به افزایش بهره‌وری سرمایه‌گذاری‌ها از دیگر دلایل مهم ایجاد و توسعه این صندوق‌ها محسوب می‌شود. با این حال، استفاده از اهرم مالی باعث می‌شود که سرمایه‌گذاران بیش از سرمایه واقعی خود در معرض نوسانات بازار قرار گیرند که نیازمند تحلیل دقیق و تصمیم‌گیری جدی است. از سوی دیگر، مدیریت حرفه‌ای این صندوق‌ها نیز به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا از تجربه و دانش مدیریتی تیم‌های متخصص بهره‌مند شوند، که این امر می‌تواند منجر به بهینه‌سازی ترکیب دارایی‌ها و تقویت سبد سرمایه آنها شود.

بورس امروز: صندوق های اهرمی چه تفاوتی با دیگر صندوق ها همچون سرمایه گذاری در سهام، با درامد ثابت و مختلط دارند؟

مصطفی امید قائمی: صندوق های سرمایه گذاری دارای انواع مختلفی هستند که هر کدام دارای استراتژی سرمایه­گذاری، ترکیب دارایی و سطح ریسک متفاوتی هستند. همانطور که اشاره شد به دلیل ساختار واحدهای سرمایه­گذاری این صندوق­ها که در دو نوع عادی و ممتاز منتشر می­شود، دارندگان واحدهای عادی پس از تأمین حداقل بازدهی مورد انتظار، دیگر سهمی از مازاد بازدهی نمی­برند و تمام بازدهی به دارندگان واحدهای ممتاز می­رسد. لذا همین امر موجب می شود تا بازدهی انها در شرایط صعودی بازار به طور بالقوه بیشتر از صندوق های غیراهرمی باشد که در عین حال ریسک زیان­های بالقوه نیز برای آنها افزایش می یابد. این درحالی است که در صندوق های سرمایه گذاری دیگر که در حال حاضر در بازار سرمایه فعالیت می­کنند، سطح ریسک به نسبت پایین تر و بازده موردانتظار نیز به همین میزان پایینتر است. صندوق های سرمایه گذاری در سهام با وجود پذیرش ریسک بالاتر از صندوق­های مختلط و با درآمد ثابت، از میزان سود (زیان) محدودتری نسبت به صندوق­های اهرمی برخوردار هستند. بازده انها مشابه صندوق­های اهرمی به عملکرد بازار سرمایه وابسته است. در صندوق بادرآمد ثابت سطح ریسک بسیار پایین بوده و سرمایه گذاران به دنبال درآمد ثابت و پایدار اما پایین هستند درحالی که در صندوق های مختلط مدیران صندوق در عین پذیرش ریسک بازار سرمایه، برای کاهش ریسک سرمایه­گذاران و افزایش پایداری بازدهی بخشی از سرمایه را به اوراق با درآمد ثابت نیز اختصاص می دهند. لذا به طور کلی، صندوق های اهرمی به دلیل سازوکار مهندسی مالی انجام شده در واحدهای سرمایه­گذاری آن، برای سرمایه گذارانی که توانایی و آمادگی بیشتری برای پذیرش ریسک دارند، جذاب هستند. با توجه به عملکرد این صندوق ها  اگر که بازار در شرایط مناسبی باشد بازده صندوق های اهرمی نسبت به سایر  صندوق ها بیشتر خواهد بود  به عبارتی عملکرد این صندوق ها بسته به ضریب اهرمی می­تواند بیشتر از صندوق های سهامی باشد.

بورس امروز: چرا باید دامنه نوسان این صندوق ها نسبت به دیگر صندوق ها و سهام تفاوت داشته باشد؟

مدیرعامل شرکت تامین سرمایه کاردان: دامنه نوسان به محدودیت ­هایی که در تغییر قیمت یک دارایی در یک روز معاملاتی مجاز است، اشاره دارد. این مفهوم برای کنترل نوسانات شدید و حفاظت از سرمایه گذاران به کار می رود. از جمله دلایل استفاده از دامنه نوسان متفاوت برای صندوق های اهرمی در بازار میتوان به لزوم حفظ نوسانات طبیعی این صندوق ها، افزایش شفافیت و اعتماد و تسهیل مدیریت ریسک برای مدیران صندوق ها اشاره کرد. پرریسک بودن صندوق های اهرمی باعث میشود که سرمایه­گذاران این صندوق ها  تحلیل های دقیق تر و بهتری داشته باشند و باز بودن دامنه ی نوسان برای مخاطبین این صندوق ها  با توجه به اینکه سهامداران حرفه ای  این حوزه هستند امکان اخذ تصمیم های با  ثبات تر و متناسب با  هیجانات بازار را فراهم  می نمایند. بنابراین باز بودن دامنه نوسان یا دامنه بزرگتر نسبت به سهام و احتمال ریسک بیشتر مورد پذیرش این سرمایه­گذاران است.

بورس امروز: چه اهرمی در این صندوق ها وجود دارد که آن را نسبت به سایر ابزارهای مالی موجود در بازار سرمایه متمایز کرده است؟

مصطفی امید قائمی: همانطور که اشاره شد این صندوق­ها دارای دو نوع واحد سرمایه­گذاری عادی و ممتاز هستند. دارندگان واحدهای عادی، حداقل سود مورد انتظار صندوق را دریافت می­کنند و دارندگان واحدهای ممتاز، سود مازاد بر سود مورد انتظار واحدهای عادی صندوق (در صورت تأمین بازدهی از محل سبد دارایی­ها) را به­صورت کامل دریافت می­کنند. از طرف دیگر درصورتی که سبد دارایی­های صندوق حداقل بازدهی موردانتظار را کسب ننماید، پرداخت سود ایشان از محل واحدهای ممتاز تأمین می­شود. بنابراین دارندگان واحدهای ممتاز این امکان را دارند تا بازدهی فراتر یا کمتر از سرمایه واقعی خود در بازار کسب کنند. میزان این بازدهی مازاد ارتباط مستقیم با تعداد واحدهای عادی و ممتاز دارد. در واقع نسبت بین تعداد دارایی­های عادی و ممتاز، ضریب اهرمی صندوق را می­سازد. مدیران صندوق در دوره­های رونق و رکود به ترتیب با افزایش و کاهش ضریب اهرمی تلاش می­کنند تا بازدهی دارندگان واحدهای ممتاز صندوق را حداکثر نمایند. از طرفی حداقل نرخ سود مورد انتظار واحدهای عادی نیز در میزان ضریب اهرمی صندوق تأثیرگذار است. این ویژگی­هایی است که در این نوع صندوق­های وجود داشته و آن­را از سایر صندوق­های سرمایه­ گذاری در بازار متمایز نموده است.

منبع خبر: شماره ۹۹ نشریه بورس امروز مهرماه ۱۴۰۳