نسخه ای برای رشد
کنترل نرخ بهره و کاهش فاصله نرخ ارز نیما و بازار آزاد دو اقدام اساسی است که می‌تواند بازار را از مُسکِن‌هایی مانند ورود بانک‌ها به بازار سرمایه بی نیاز می سازد. هرچند نمی‌توان ورود بانک‌ها به بازار سرمایه را بی نتیجه دانست، اما این موضوع نسخه شفابخش بازار نیست. نسخه شفابخش نسخه‌ای است که در ذات خود شرکت‌ها را سودآور و بازار را مرتفع سازد.
به گزارش بورس امروز؛ جهت حمایت از بازار سرمایه، دو اقدام اساسی وجود دارد که هر دو این موضوعات در اختیار بانک مرکزی قرار دارد. در صورت قرار گرفتن این دو اقدام در دستور کار بانک مرکزی و اطلاع رسانی در این زمینه، شاهد رشد بازار سرمایه خواهیم بود.
1- کنترل نرخ بهره: یکی از راهکار‌های اساسی و پایه ای جهت حمایت از بازار، کنترل نرخ بهره و حتی کاهشی شدن آن از سوی بانک مرکزی است؛ در حال حاضر بانک‌ها نرخ‌های بهره بسیار بالایی را به سپرده گذاران پیشنهاد می دهند.
2- کاهش فاصله نرخ ارز نیما و بازار آزاد: طبیعتا فاصله موجود میان نرخ ارز نیما و بازار آزاد تمام انگیزه‌های صادراتی را تحت شعاع قرار می‌دهد. سودآوری شرکت‌ها با توجه به این اختلاف نرخ ارز کاملا در معرض تهدید است و این اختلاف سبب ایجاد رانت خواهد شد. لازم به یادآوری است که اختلاف ارز نیمایی در برخی از مواقع به ۵۰ درصد رسیده است؛ طبیعتا این ۵۰ درصد اختلاف محل رانت و فساد است. با ابلاغ بخشنامه‌هایی از سوی بانک مرکزی در جهت حرکت به سمت این امر، شاهد رشد بازار سرمایه خواهیم بود.
دو عامل ذکر شده مستقیما با اثر گذاری در شرکت‌های تولیدی و بازار سرمایه، به سودآوری آن‌ها کمک چشمگیری خواهند کرد. این دو اقدام اساسی می‌تواند بازار را از مُسکِن‌هایی مانند ورود بانک‌ها به بازار سرمایه بی نیاز می سازد. هرچند نمی‌توان ورود بانک‌ها به بازار سرمایه را بی نتیجه دانست، اما این موضوع نسخه شفابخش بازار نیست. نسخه شفابخش نسخه‌ای است که در ذات خود شرکت‌ها را سودآور و بازار را مرتفع سازد.
در خصوص حمایت بازار از طریق صندوق توسعه ملی نیز باید به این موضوع اشاره کرد که در چندین مرحله ارقامی را به صندوق تثبیت سرمایه واریز کرده است. صندوق توسعه بازار کارمزد کارگزاران را حدود ۳۵ درصد کاهش داده و این امر صرف صدور یونیت برای کارگزاران فعال در بازار سرمایه شده است. در ارزیابی ماهیت وجودی صندوق توسعه بازار سرمایه با توجه به عدم انتفاع این صندوق و فعالیت آن بر اساس اساسنامه و ارکان نظارتی باید گفت معمولا این شیوه صندوق توسعه بازار سرمایه را در دیگر کشور‌های جهان نداریم. اما صندوق تثبیت در سایر نقاط دنیا نیز وجود دارد. این صندوق چندین بار در آمریکا و ژاپن در مواجهه با پنیک‌های بزرگ اقتصادی دولت‌ها ورود یافته اند. این صندوق برخی منابع مالی را از برخی نهادهای مالی به بازار سرمایه تزریق کرده‌اند تا پنیک ایجاد شده دور شود.
نویسنده: سیاوش وکیلی- معاون اجرایی کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران
منبع: نشریه بورس امروز شماره ۹۸ شهریور ماه ۱۴۰۳
