با سهام به مجمع برویم یا نه؟

به گزارش بورس امروز؛  سود نقدی سهام در مجمع عمومی عادی تصویب می شود و این سود، تنها به کسانی تعلق می گیرد که در تاریخ برگزاری مجمع، رسماً و قانوناً مالک سهام محسوب می شوند. لذا قاعدتأ پس از برگزاری مجمع، سهام به علت اینکه بخشی از منافع خود را از دست داده است، معمولاً با قیمت کمتری در بورس معامله می شود. حال سرمایه گذاری که در یکی از موقعیت های تصمیم گیری زیر قرار داشته باشد می تواند با محاسبه قیمت سر به سر برای هر یک از موقعیت ها و پیش بینی قیمت سهام پس از برگزاری مجمع و مقایسه بین پیش بینی قیمت سهام با قیمت سر به سر تصمیم مطلوبی را در هر یک از موقعیت ها اتخاذ نماید. موقعیت های تصمیم گیری عبارتند از:
۱- خرید سهام قبل از مجمع یا پس از آن؟ ۲- فروش سهام قبل از مجمع یا پس از آن؟ ۳- آیا سهام را قبل از مجمع خریداری نماید و پس از برگزاری مجمع بفروش رساند؟
۴- آیا سهام را قبل از مجمع بفروش رساند و پس از برگزاری مجمع خریداری نماید؟
قیمت سربه سر قیمتی است که چنانچه پیش بینی قیمت سهام پس از برگزاری مجمع با این قیمت برابر باشد، عملیات خرید و فروش سهام، هیچگونه سود و زیانی برای سرمایه گذار ببار نمی آورد. برای محاسبه قیمت سربه سر فرمول هایی ارایه شده است که در این فرمول ها، کلیه عوامل شامل مالیات و هزینه کارمزد و تسهیلات خرید و فروش سهام و ارزش زمانی سود سهام نقدی دریافتی ملحوظ شده است. همچنین فرمول هایی برای محاسبه سود (زیان) حاصله از عملیات خرید و فروش ارایه شده است.

 – نقاط ورود و خروج به سهم؛ دغدغه سهامداران

تصمیم گیری در مورد زمان خرید و فروش سهام، دغدغه فکری بسیاری از سرمایه گذاران در سهام شرکتها را تشکیل می دهد. این دغدغه هنگام برگزاری مجمع عمومی عادی بیشتر می شود زیرا در این مجمع، دربارۀ پرداخت سود نقدی به سهامداران تصمیم گیری می شود و سود نقدی تنها به کسانی تعلق می گیرد که در تاریخ برگزاری مجمع رسماً و قانوناً مالک سهام محسوب شوند. لذا قاعدتاً پس از برگزاری مجمع، از آن جایی که سهام بخشی از منافع خود را از دست داده است، معمولاً با قیمت کمتری در بورس معامله می شود. حال، آن سرمایه گذار که پس از ارزیابی ها و مطالعات مختلف تصمیم به خرید سهام خاصی گرفته است، در مورد زمان اجرای تصمیم خود که قبل یا پس از زمان برگزاری مجمع عمومی عادی باشد، مردد است زیرا اگرچه قیمت سهام قبل از برگزاری مجمع عمومی عادی بالاست ولی با خرید آن می توان سود سهام را دریافت کند و اگر پس از مجمع سهام را خریداری نماید، می تواند سهام را با قیمت پایین تری خریداری نماید؛ ولی سود نقدی مجمع گذشته به وی تعلق نمی گیرد. البته اگر بازار بورس در حالت کارایی کامل قرار داشته باشد و کلیه سهامداران به طور عقلانی رفتار کنند برای خریدار سهام هیچ تفاوتی نمی کند که سهام را قبل یا پس از زمان برگزاری مجمع خریداری نماید زیرا در هر دو زمان، خالص پرداختی برای خرید سهام یکسان خواهد بود. درحال حاضر نه تنها بازار در حالت کارایی قرار ندارد، بلکه بسیاری از سرمایه گذاران نیز به طور عقلانی رفتار نمی کنند و اگر سرمایه گذاران نیز بخواهند به طور عقلایی رفتار کنند، متغیرها و عوامل زیادی از جمله کارمزد و مالیات خرید و فروش سهام را باید در نظر بگیرند. در نظر گرفتن کلیه این متغیرها و عوامل، خارج از عهده بسیاری از سرمایه گذاران است. لذا، خرید سهام قبل یا پس از برگزاری مجمع می تواند با خالص پرداختی متفاوتی همراه باشد.
در این مقاله با توجه به شرایط فعلی حاکم بر بازار سرمایه ایران و بورس اوراق بهادار تهران، سعی شده است فرمولهایی ارایه شود که راهنمای سرمایه گذار برای تصمیم گیری عقلانی و منطقی در مورد خرید و فروش سهام قبل یا پس از برگزاری مجمع عمومی عادی باشد.

 ۱ – مجمع عمومی مادی و تأثیر آن بر قیمت سهام:

مجمع عمومی عادی یکی از مهمترین مجامع شرکت هاست که طبق ماده ۸۹ قانون تجارت باید سالی یک بار در موقعی که اساسنامه پیش بینی کرده است، تشکیل شود. طبق ماده ۹۰ همان قانون، تقسیم سود و اندوخته بین صاحبان سهام فقط از تصویب مجمع عمومی عادی جایز خواهد بود و در صورت منافع، تقسیم ۱۰ درصد از سود ویژه سالیانه بین صاحبان سهام الزامی است.
از سود ویژه سالیانه بین صاحبان سهام الزامی است. تصمیم گیری در مورد پرداخت سود نقدی سهام در صلاحیت مجمع عمومی عادی است.
سود نقدی هر سهم مبلغ پولی است که عملاً به سهامدار بابت سود دوره مالی پرداخت می شود و پس از کسر مبالغی بابت مالیات ها و عوارض اندوخته ها و پاداش هیئت مدیره و غیره از درآمد هر سهم (E.P.S) حاصل می شود. از آنجاییکه برخی از این کسورات مانند مالیاتها، به طور تصاعدی با افزایش سود متعلقه به هر سهامدار طبق قانون مالیات های مستقیم افزایش می یابد، لذا سود نقدی هر سهم برای سهامداران جزء، عملاً بیشتر از سود نقدی هر سهم برای سهامداران کل است.
در مورد سیاست پرداخت سود سهام دو مکتب فکری وجود دارد. مکتب بازارهای ناقص معتقد است که سیاست پرداخت سود سهام اهمیت دارد و مکتب بازارهای کامل معتقد بر بی اهمیت بودن سیاست سود سهام است. بدون اینکه قصد ورود به جزئیات مباحث این دو مکتب را داشته باشیم عملاً ملاحظه می گردد که شرکتهایی که در بورس
اوراق بهادار تهران سیاست پرداخت سود زیاد و باثباتی دارند، میانگین قیمت سهام آن شرکتها عملاً بیشتر از سایر شرکتهاست. البته، پس از برگزاری مجمع عمومی عادی ممکن است به طور موقت قیمت سهام آنها کاهش یابد ولی در بلندمدت، معمولاً میانگین قیمت سهام این شرکتها بالاست. لذا سیاست پرداخت سود سهام در بازار بورس اوراق بهادار تهران از اهمیت بسزایی برخوردار است.

 ۲ – فرایند تصمیم گیری در مورد خرید و فروش سهام

سرمایه گذار جهت تصمیم گیری در مورد خرید و فروش سهام، قبلاً باید بررسی هایی انجام دهد. ابتدا باید از انواع سهام عادی در بازار بورس شناخت و آگاهی داشته باشد، سپس بازده و ریسک که دو معیار مهم در انتخاب سهام برای خرید و فروش می باشد را محاسبه و پیش بینی کند. در مرحله بعد، سهام را بر مبنای بازده و ریسک طبقه بندی نماید و معمولا سهام شرکتهایی را برای خرید انتخاب می کند که دارای بازده بالا و ریسک کم و یا قابل قبولی داشته باشد. در گام بعدی، سرمایه گذار معمولاً در یکی از موقعیت های تصمیم گیری زیر قرار دارد.
موقعیت اول: سرمایه گذار تصمیم می گیرد سهام خاصی که دارای بازدهی بالا و ریسک قابل قبولی است را با خالص پرداختی هرچه کمتر خریداری و نگهداری نماید. ولی مردد است که این سهام را قبل از زمان برگزاری مجمع عمومی عادی خریداری نماید یا پس از آن؟
موقعیت دوم: سرمایه گذار پس از بررسی هایی که انجام می دهد به این نتیجه می رسد که سهامی که هم اکنون مالک آن می باشد دارای بازدهی بالا و ریسک قابل قبولی نیست. لذا تصمیم به فروش این سهام با خالص دریافتی هرچه بیشتر می گیرد. ولی مردد است که این سهام را قبل از زمان برگزاری مجمع عمومی عادی به فروش برساند یا پس از آن؟
موقعیت سوم: سرمایه گذار پس از بررسی هایی که انجام می دهد به این نتیجه می رسد که سهامی خاص دارای بازدهی بالا و ریسک قابل قبول قابل قبولی نیست ولی می خواهد با خرید این سهام قبل از مجمع و فروش آن پس از مجمع سودی عاید خود سازد ولی مردد است که آیا با این کار می تواند سود ببرد یا خیر؟
موقعیت چهارم: سرمایه گذار پس از بررسی هایی که انجام می دهد به این نتیجه می رسد که سهامی که هم اکنون مالک آن می باشد، دارای بازدهی بالا و ریسک قابل قبولی است. لذا نمی خواهد آن را از دست دهد ولی می خواهد با فروش آن قبل از مجمع و خرید آن پس از مجمع سودی عاید خود سازد ولی مردد است که آیا با اینکار می تواند سود ببرد یا خیر؟

نویسنده: عباس خدابخش – عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور

منبع: نشریه شماره ۹۷ ، مرداد۱۴۰۳