نفت ۸۰ دلاری تا سال ۲۰۲۶

به گزارش بورس امروز؛ بازار نفت در سال های اخیر شرایط پرتنشی را تجربه نموده است. شیوع همه گیری کووید در سال ۲۰۱۹ و آغاز جنگ میان روسیه و اوکراین در سال ۲۰۲۲ اصلی ترین شوکهای وارد بر بازار نفت در سالهای اخیر محسوب می شوند. شوک ناشی از کووید سبب شد در سال ۲۰۲۰ قیمت نفت برنت سطوح پایین تر از ۲۰ دلار بر بشکه را تجربه نماید و از سوی دیگر با آغاز جنگ روسیه و اوکراین، نفت برنت در سال ۲۰۲۲ تا نزدیکی ۱۴۰ دلار بر بشکه نیز افزایش یافت.

در سال ۲۰۲۳ بازار نفت نوسانات بسیاری را در محدوده وسیع ۷۰۹۶ دلار بشکه ثبت نمود و با کاهش ۱۷ دلاری میانگین نسبت به سال ۲۰۲۳، میانگین ۸۲ دلار بر بشکه را رقم زد. در این سال بانک های مرکزی جهت کاهش تورم افزایش یافته پس از دوران کویید نرخ بهرۀ خود را افزایش دادند که سبب شد رشد اقتصادی در اغلب مناطق جهان کاهشی باشد. نگرانی از وضعیت اقتصادی ایالات متحده چین و کشورهای عضو اتحادیه اروپا بر تقاضای نفت اثر گذاشت و عمده نوسانات منفی در بازار نفت ناشی از عدم اطمینان و بی ثباتی در وضعیت اقتصادی ارزیابی می گردد. نگرانی از ضعف تقاضا سبب شد کشورهای عضو اوپک پلاس با محوریت عربستان و روسیه کاهش تولیدهای متوالی جهت کنترل فشارها بر بازار نفت را تصویب و اجرایی نمایند. در اواخر سال ۲۰۲۳ با حمله حماس به یک فستیوال موسیقی در اسرائیل تنش ها میان اسرائیل و حماس تشدید شد. نیروهای یمن در حمایت از غزه کشتیهای عبوری از مسیر دریای سرخ به مقصد اسرائیل را هدف قرار دادند. تنش های دریای سرخ ضمن اختلال در تردد کشتی ها از این مسیر سبب شد نگرانی از گسترش جنگ در خاورمیانه بیشتر شود و همین امر از قیمت نفت حمایت نمود.

قیمت نفت سال ۲۰۲۴ میلادی را نیز تحت تاثیر تنشهای ژئوپلتیک و عدم اطمینان در وضعیت اقتصادی آغاز نمود. قیمت نفت تاکنون با تنشهای زیادی همراه بوده است و میانگین قیمتی تا اواسط فوریه ۷۹ دلار بر بشکه رقم خورده است. با وجود پایین تر بودن میانگین قیمتی نسبت به سال گذشته انتظار می رود قیمت نفت در نیمه دوم سال جاری میلادی شرایط بهتری داشته باشد. ضمن اینکه ریسکهای ژئوپلتیک همچنان اصلی ترین عوامل موثر بر بازار نفت در سال جاری میلادی محسوب می شوند.

طبق پیش بینی اغلب موسسات معتبر وضعیت اقتصاد جهانی در سال ۲۰۲۴ همچنان شرایط سختی در پیش خواهد داشت. موسسه پلتس انتظار دارد رشد جهانی GDP از ۲.۷ درصد در سال ۲۰۲۳ به ۲.۴ درصد در سال ۲۰۲۴ کاهش یابد که عمدتا ناشی از کاهش سرعت رشد در چین، ایالات متحده و هند خواهد بود؛ همین امر بر تقاضای نفت نیز تاثیر می گذارد.

در سالهای اخیر سرمایه گذاری ها عمدتا از بخش نفت به انرژی های پاک منتقل شده است؛ اما سرعت رشد در این بخش پایین بوده و با آغاز تنش میان روسیه و اوکراین، کمبود سرمایه گذاری در بخش نفت به وضوح در بازار مشاهده شد. این امر از سوی دیگر لزوم توجه به انرژی های جایگزین و سرعت بخشی به رشد در این حوزه ها را در محوریت توجه قرار داد. اما بهرحال در شرایط کنونی سرعت پایین رشد در این حوزه ها سبب شده جهان روبه رشد امروز از تقاضای نفت حمایت نماید. بر همین اساس احتمال می رود تقاضای نفت که پیش از این انتظار می رفت از سال ۲۰۲۵ رو به کاهش گذارد، حداقل تا سال ۲۰۳۰ به رشد خود ادامه دهد.

آژانس بین المللی انرژی در آخرین گزارش خود انتظار دارد با بهبود وسایل نقلیه الکتریکی و استفاده از سوخت زیستی، تقاضای نفت در بخش حمل و نقل از سال ۲۰۲۶ کاهش یابد اما تقاضای کلی توسط بخش پتروشیمی حمایت گردد. در این گزارش پیش بینی شده است که تقاضای نفت طی سالهای ۲۰۲۸-۲۰۲۲ با دریافت حمایت از سوی بخشهای هواپیمایی و پتروشیمی با رشد ۶ درصدی به ۱۰۵/۷ میلیون بشکه روز خواهد رسید. این آژانس معتقد است اوج تقاضای نفت در سالهای پایانی همین دهه خواهد بود و پس از آن روند کاهش تقاضا رقم خواهد خورد. در گزارش موسسه مک کنزی نیز اوج تقاضای نفت در اوایل دهه ۲۰۳۰ و به میزان ۱۰۸ میلیون بشکه روز برآورد شده است.

با وجود تفاوت در ارزیابی میزان عرضه و تقاضا در مجموع بر اساس چشم اندازهای منتشر شده توسط موسسات آرگوس، پلتس و آژانس بین المللی انرژی احتمال می رود که در سالهای آتی عرضه نفت از تقاضای آن پیشی گیرد. طبق آخرین گزارش منتشر شده توسط موسسۀ پلتس عرضه و تقاضای نفت در سال ۲۰۲۴ به ترتیب ۱۰۵.۳ و ۱۰۴.۴ میلیون بشکه روز تخمین زده شده است. از منظر قیمت، طبق چشم انداز موسسه پلتس، میانگین سالانه قیمت نفت برنت طی سالهای ۲۰۲۶-۲۰۲۴ در محدوده میانی ۸۰ دلار بشکه قرار خواهد داشت. این در حالی است که پلتس انتظار دارد میانگین قیمت نفت پس از ثبات نسبی در سال جاری میلادی و قرار گرفتن در سطوح ۸۳ دلار بشکه طی سال های آتی (۲۰۲۸-۲۰۲۵) به زیر ۸۰ دلار بشکه بازگشته و در محدوده میانی ۷۰ دلار بشکه قرار گیرد.

در صورتی که تنشهای ژئوپلتیکی فروکش نمایند این احتمال وجود خواهد داشت که قیمت نفت به دلیل ضعیف بودن مبانی سمت تقاضا ناشی از عدم اطمینان در رشد اقتصادی و جبران کاهش عرضه اوپک پلاس توسط سایر کشورها (نظیر نروژ، برزیل و گویان) کاهش یابد. اما هر گونه بهبود در وضعیت اقتصادی بخصوص از سوی چین و ایالات متحده و رشد تنشهای ژئوپلتیکی می تواند از قیمت نفت حمایت بیشتری نماید.

شکل زیر چشم انداز موسسۀ پلتس برای قیمت نفت برنت طی سالهای آتی را نشان میدهد. این موسسه ریسک نزول قیمتی ناشی از پیشی گرفتن عرضه بر تقاضا طی سالهای آتی را بالاتر امتیازدهی نموده است.

منبع خبر: نشریه بورس امروز