رسوخ اطلاعات قیمتی طلا؛ بازار نقدی سکه یا صندوق‌های طلا در بازار سرمایه
علت رشد یا کاهش قیمت بازار ETF طلا ناشی از بازار نقدی سکه به سمت بازار ETF طلا است و اطلاعات ابتدا در بازار نقدی سکه دریافت و پردازش شده و سپس به بازار ETF طلا سرایت می‌کند.
به گزارش بورس امروز؛ در بازارهای توسعه یافته اوراق بهادار، به دلیل پیچیدگی فرآیند تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاری بر اوراق بهادار و افزایش چشم‌گیر حجم و سرعت گردش اطلاعات و تخصصی شدن فعالیت‌ها، استقبال در سال‌های اخیر از رشد به ویژه در قالب انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری از سرمایه‌گذاری‌های جمعی روز افزونی برخوردار بوده است. یکی از انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری که در سال‌های اخیر به بازارهای مالی معرفی شده است، صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورسETF هستند. این ابزار مالی اولین بار اوایل دهه۱۹۹۰ در بورس کانادا و سه سال پس از آن نیز در بورس آمریکا معرفی شد. از مزایایETF ها می‌توان به مواردی نظیر هزینه مدیریتی پایین، کارایی مالیاتی، نقدشوندگی در طول روز معاملاتی، خواص سهام‌گونه و غیره اشاره نمود. یک صندوق سرمایه‌گذاریETF در بورس اوراق بهادار همانند سهام بوده و از ابزارهای سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص است که سرمایه‌گذار را در مقابل مجموعه‌ای از سهام یا دارایی قرار می‌دهد. ETFها دارایی‌های پایه شبیه سهام، ارز، کالا، اوراق با درآمد ثابت و یا سبدی از آنها را نگهداری کرده و در طول روز نزدیک به خالص ارزش دارایی‌های خود معامله می‌شوند.
یکی از انواعETF های کالایی که طی سال‌های اخیر وارد بازار سرمایه کشور شده، صندوق قابل معامله طلا می‌باشد. ETFهای طلا، صندوق‌های قابل معامله‌ای هستند که ارزش خالص دارایی پایه آنها، بر پایه طلا است. اولین صندوق قابل معامله طلا صندوق مرکزی کاناداست که در سال ۱۹۶۱ تأسیس شد و ساختار آن به صورت صندوق با سرمایه ثابت بود. سرمایه‌گذاران با هر روشی نظیر خرید فیزیکی طلا، صندوق‌های طلا و یا حتی واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری که در سهام شرکت‌های استخراج طلا سرمایه‌گذاری می‌کنند، به نوعی با بازار طلا در ارتباط هستند. در ایران نیز، صندوق پشتوانه طلایی لوتوس به عنوان اولین صندوق کالایی بازار سرمایه از تاریخ ۲۰ خرداد ۱۳۹۶ و با ارزش دارایی ۱۷۰ میلیارد ریال فعالیت خود را در بورس کالا آغاز کرد.
با این حال، افزایش استفاده ازETF های کالایی، به دلیل درک تغییر در فرآیندهای کشف قیمت برای دارایی‌ها، باعث بحث در جامعه سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف کالایی شده است.
با توجه به اینکه بازارهای مختلفی برای مبادله همان دارایی وجود دارد، تجزیه و تحلیل کشف قیمت کمک می‌کند تا بازار را شناسایی کرده و اطلاعات پایه‌ای را به بهترین نحو مورد استفاده قرار داد. بنا بر اظهار یکی از کارشناسان بین‌المللی صندوق‌های قابل معامله کالایی، تقاضا برای ETFها باعث تغییرات عمده در بازارهای کالا و آتی می‌گردد. به عبارت دیگر، جامعه سرمایه‌گذاری با تغییر احتمالی ساختار تسلط بر کشف قیمت در بازارها مواجه است که در آن ETFها فرایند کشف قیمت برای کالاها را بر عهده دارند. در حالیکه پیش‌تر، بازارهای آتی رهبری قیمت را بر عهده داشتند.
تعداد کم و رشد پایین ارزش دارایی ETFهای طلا در ایران بیانگر ناشناخته بودن این ابزار مالی در بین سرمایه‌گذاران است. چرا که شناخت و درک بیشتر TF های طلا به عنوان یکی از ابزارهای موجود در بازار سرمایه، سهم چشم‌گیری در جذب نقدینگی سرگردان و کنترل تورم در اقتصاد خواهد داشت. همچنین تبیین ارتباط بین بازار نقدی طلا و ETF آن اثر قابل توجهی در جلوگیری از نوسان و تلاطم روند قیمتی این دارایی خواهد داشت. این در حالی است که خلا مطالعاتی و پژوهشی جدی در خصوص سؤالات و ابهامات مطرح در حوزه این بازار نوپا احساس می‌شود. مقاله حاضر گامی در راستای کمک به پاسخگویی به یکی از سؤالات مطرح شده در این حوزه است.
با توجه به مزایای یاد شده، این صندوق‌ها راه حضور در بازار طلا را بدون تحویل فیزیکی و مشکلات ناشی از حمل و نگهداری آن دارا می‌باشند. رشد قابل توجه این صندوق‌ها در سال‌های اخیر، بیانگر کارایی عملکرد آنها و جذابیت بالای این ابزار مالی در بازارهای مالی جهان است. ETF های طلا در مقایسه با صندوق‌های قابل معامله و صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک رشد بسیار اندکی در بازار سرمایه کشور داشته‌اند که یکی از دلایل این ناهماهنگی، عدم شناخت کافی سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی نسبت به ویژگی‌ها و مزایای این ابزار مالی می‌باشد. با این حال، افزایش استفاده ازETF های کالایی، به دلیل درک تغییر در فرآیندهای کشف قیمت برای دارایی‌ها، باعث بحث در جامعه سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف کالایی شده است. با توجه به اینکه بازارهای مختلفی برای مبادله همان دارایی وجود دارد، تجزیه و تحلیل کشف قیمت کمک می کند تا بازار را شناسایی کرده و اطلاعات پایه‌ای را به بهترین نحو مورد استفاده قرار داد. به این منظور با استفاده از قیمت‌های روزانه سکه امامی و مقایسه آن با صندوق لوتوس، این نتیجه حاصل شد که علیت از بازار نقدی سکه به سمت بازار ETF طلا است و اطلاعات ابتدا در بازار نقدی سکه دریافت و پردازش شده و سپس به بازار ETF طلا سرایت می‌کند.
نویسنده: امیرحسین بیطرفان ـ کارشناس تحلیل صورت‌های مالی ارزش‌گذاری اوراق بهادار
منبع خبر: نشریه بورس امروز
