لزوم افزایش سهم بازار سرمایه در اقتصاد

مهدی خاتمی مدیر معاملات شرکت کارگزاری سهام گستران شرق در گفت وگو با خبرنگار بورس امروز؛ با اشاره به عدم مطلوبیت شرایط بازار سرمایه، شرایط حاکم بر بازار سرمایه را مشابه وضعیت حاکم بر بازار سرمایه در اواسط دولت روحانی خواند که در آن بازه زمانی رئیس بانک مرکزی وقت، با اجرای سیاست های انقباضی پولی همچون افزایش نرخ بهره و کاهش گردش پول در سطح کشور سعی در کنترل تورم داشت.

خاتمی با اشاره به مشابهت سیاست های پولی اتخاذ شده اکنون با دوره های قبل، بالا بودن توان مالی بانک مرکزی در گذشته نسبت به حال را مورد تاکید قرار داد و یادآور شد: اگرچه دوره گذشته بانک مرکزی موفق به تک رقمی کردن نرخ تورم شد اما این کنترل نرخ ارز تنها به صورت کوتاه مدت دوام داشت. لذا در شرایط کنونی نیز منابع مالی بانک مرکزی برای اجرای این سیاست محدود است.

به گفته وی؛  ایران تجربه ۴ دهه تورم دو رقمی دارد. چنین کشوری در نهایت با اجرای سیاست های انقباضی، به تورم رکودی می رسد. در واقع با تعریف نرخ بهره ۳۰ درصدی برای اقتصادی با تورم ۲ رقمی، هیچ صنعتی قابلیت رقابت با چنین نرخی را ندارد و در نهایت تنها منجر به تاخیر در تورم انفجاری می شویم.

خاتمی بیان داشت: بیش از ۸۰ درصد اقتصاد ایران دولتی است و بخش خصوصی بسیار کوچک و کم قدرت است، از طرفی قیمت گذاری دستوری سرلوحه تمام تصمیمات سیاست مداران کشور بوده است، که این امر به دلیل فهم ناقصی است که از اقتصاد وجود دارد. در واقع دولتمردان ما همیشه گمان کرده اند که با پایین نگه داشتن دستوری قیمت ها ، رفاه جامعه افزایش می یابد ولی غافل از این که با این کار عملا سرمایه گذاری در کالاهای مذکور کاهش یافته و دچار فقدان عرضه و در نهایت منجر به جیره بندی و امنیتی شدن کالاهای مذکور خواهد شد.

دولت ها در ایران بیش از اینکه به دنبال افزایش تولید و افزایش سطح دستمزدها(قدرت خرید) که منجر به افزایش سطح رفاه در جامعه خواهد شد ، بیشتر به دنبال سرکوب قیمتی و آدرس غلط دادن به سرمایه گذاری بوده اند.

وی ادامه داد: نرخ بهره بالا و عدم رقابت پذیری صنایع منجر به بلوکه شدن سرمایه ها در بانکها و عدم سرمایه گذاری می شود. کاهش اشتغال و در ادامه کاهش قدرت خرید از دیگر تبعات این اقدام محسوب می شوند.

مدیر معاملات شرکت کارگزاری سهام گستران شرق از طبقه متوسط در سطح جهانی به عنوان قشری نام برد که بیشترین اتفاقات را در یک اقتصاد رقم می زنند؛ بر این اساس اقدامات مزبور با کاهش قدرت خرید منجر به نابودی این طبقه می گردد.

وی نظریه اقتصاد دانانی همچون جان مینارد کنیز و میلتون فریدمن را مورد اشاره قرار داد که به موجب آن نظریه ها، تورم منجر به از بین رفتن پایه های اخلاقی جامعه میشود و افراد همواره به دنبال حفظ ارزش سرمایه خود به هر طریقی هستند.

خاتمی غیرقابل کنترل بودن بازارهای موازی همچون طلا، دلار و بورس را مورد تاکید قرار داد که این بازار ها با اعمال سیاست های انقباضی، تحت تأثیر قرار می گیرند. در این میان بازارهایی همچون مسکن به رکود کامل دچار می شود و بازار طلا و دلار نیز افزایش نمی یابند. اما بازار سرمایه به دلیل نقدشوندگی بالا و حساسیت بسیار نسبت به سایر بازارها، به سرعت تحت تأثیر  این سیاست ها قرار می گیرد.

وی با اشاره به پول محور بودن اقتصاد ایران که در مقابل بخش بانکی، بازار سرمایه سهم بالایی در اقتصاد ندارد، عنوان کرد: بازار سرمایه کشور بر خلاف بورس های جهانی که به عنوان بازار تامین مالی شناخته می شود، بیشتر حالت نمایشی داشته و به نقش خود در این اقتصاد عمل نمی کند. با این وجود، در سال های اخیر با عرضه اوراق مختلف دولت سعی داشته تا از قابلیت بازار سرمایه به منظور تامین مالی استفاده نماید.

به گفته وی؛ آنچه که نسبت به بازار سرمایه و قابلیت آن مورد غفلت قرار گرفته، نقش این بازار در تامین مالی و سرمایه در گردش شرکت هاست. در حالی که شرکت ها به جای استفاده از این قابلیت، حاضر به دریافت تسهیلات بانکی با هزینه مالی بالا بوده که در ادامه به تورم تکرار شونده منجر خواهد شد.

مدیر معاملات شرکت کارگزاری سهام گستران شرق افزود: طی ۴ دهه گذشته این مسئله همواره تکرار شده و شرکت ها به منظور تامین مالی سرمایه در گردش خود به جای استفاده از منابع بازار سرمایه، با دریافت وام به افزایش تورم دامن زده اند.

وی تصریح کرد: در نهایت تاثیر سیاست های کنترلی فوق دیر یا زود از بین خواهد رفت و با چند برابر شدن قیمت سهام و شاخص ها در بازار سرمایه نمایان خواهد شد