برای عبور از تورم و رکود چه باید کرد؟
اجرای سیاست‌های انبساطی از طریق بازار سرمایه
سیاست‌های انقباضی اقتصادی نقش پررنگی را در بحث رکود تورمی دارد و این رکود هر روز به صورت عمیق‌تر توسط مردم قابل لمس‌تر می‌شود، قدرت خرید آن‌ها به صورت فزاینده‌ای در حال کم شدن است و خبر فروش اوراق با نرخ ۳۰% نیز باعث خروج شدید پول از بازار سرمایه و صندوق‌های درآمد ثابت شد.
به گزارش بورس امروز، بهمن ۱۴۰۲ به اتمام رسید و اقتصاد ایران مسیری کندتر را پیش گرفته است. به گونه‌ای که نه تنها هیچ جذابیتی برای سرمایه‌گذاران نداشت بلکه با سیاست‌های شدید پولی انقباضی، رکود عمیق‌تر شد. مسیری که به جای هموار شدن روز به روز با پیچ و خم‌های بیشتری به استقبال سرمایه‌گذاران می‌رود و استهلاک زیادی متحمل آنان می‌کند. اقتصاد فعلی در حال حاضر دچار رکودی توام با تورم شده است، شاید کنار هم قرار گرفتن این دو کلمه سوال برانگیز باشد، رکود و تورم. اقتصاد ایران از طرفی با تورم بالا در تمام موارد مواجه است و از طرفی دیگر بازارهای سرمایه‌گذاری هم رشد خاصی نمی‌کنند و صرفاً کالاهای مصرفی مردم روز به روز در حال افزایش است. حال این رکود هر روز به صورت عمیق‌تر توسط مردم قابل لمس‌تر می‌شود، چرا که قدرت خرید آن‌ها به صورت فزاینده‌ای در حال کم شدن است. اما سیاست‌های انقباضی اقتصادی نقش پررنگی را در بحث رکود تورمی دارد و خبر فروش اوراق با نرخ ۳۰% نیز باعث خروج شدید پول از بازار سرمایه و صندوق‌های درآمد ثابت شد و ظرف چند روز تمامی این اوراق به فروش رفت و همین ضربه شدید بر پیکره بی‌رمق بازار سرمایه زد.
در بازار ملک عملاً هیچ خریدی و فروشی انجام نمی‌شود و میزان خرید و فروش ملک به حداقل میزان خود رسیده است که این موضوع در مناطق ۵،۲،۱ و ۲۲ محسوس‌تر بود. حال با توجه به افزایش قیمت دلار قیمت ملک در کلان‌شهرها رو به افزایش است اما قدرت خریدی در بازار مشاهده نمی‌شود.
اما راه حل خروج از شرایط فعلی چیست؟ آیا می‌توان درمانی برای این بیماری اقتصاد ایران یافت یا آن را تا حدودی تسکین داد؟
مهمترین راه‌حل‌های مقابله با رکود تورمی در ایران می‌تواند انضباط مالی از طریق تنظیم صحیح بودجه و اجتناب از تداوم بیشتر کسری بودجه، کنترل و کاهش هزینه‌های جاری دستگاه‌ها، نحوه استفاده از دلارهای نفتی به گونه‌ای که موجب افزایش پایه پولی و بالتبع آن افزایش نقدینگی نشود. اصلاح ساختار مالیاتی، اصلاح بازارهای مالی و پولی (پرهیز از سیاست‌های انبساطی پولی) و افزایش سرمایه‌گذاری به نحوی که به افزایش تولید منجر شده، پرهیز از سیاست‌هایی که عواقبی چون فعالیت‌های رانت‌جویانه و دلالی دارد (مانند بازار مسکن) و افزایش تولید و بهره‌وری کل عوامل تولید باشد. راه حل دیگر مبارزه با رکود تورمی، تسهیل شرایط به منظور فعالیت شرکت‌های خصوصی و دانش بنیان است، چرا که با ارج نهادن و سرمایه‌گذاری درست در این بخش تولید افزایش یافته و اشتغال و درآمدزایی نیز به تبع رشد خواهند کرد و این علتی برای کاهش کسری بودجه و کاهش تورم خواهد شد. اما این سیاست‌های انبساطی باید طوری کنترل گردد تا افزایش نقدینگی در بازار موجب تورم بیشتر در کالاهای مصرفی مردم نگردد و این رویکرد را می‌توان با سرمایه‌گذاری در بازار بورس اوراق بهادار به سلامت گذراند.
نویسنده: امیرحسین راقمی ـ تحلیلگر سبدگردان فارابی
