باخت صنعت خاکستری سیمان
در پی کوچک شدن بازار تقاضا (بازار داخلی)، بسیاری از توزیع‌کنندگان و فروشندگان و بازاریابان شرکت‌های سیمانی در خارج از محدوده استان مقیم به دنبال بازار‌های هدف بوده تا با افزایش در میزان تحویل، با کسب نقدینگی بیشتر امکان ادامه حیات اقتصادی داشته باشند.
به گزارش بورس امروز، سیمان پرمصرف‌ترین کالا بعد از آب در جهان به حساب می‌آید، این کالا از مهمترین مواد اولیه در تهیه بسیاری از مصالح ساختمانی و ساخت و ساز‌هایی نظیر پل، جاده، سد، تونل، بندر و اسکله است که در موارد تخصصی جایگزینی برای آن وجود ندارد. سیمان یکی از صنایع راهبردی است که نقش مهمی در توسعه اقتصادی و عمرانی ایفا می‌کند و در جهان گسترده‌ترین سطح تولید را بین سایر صنایع به خود اختصاص داده است.
سیمان به عنوان یکی از شاخصه‌های رشد و توسعه در هر کشوری شناخته می‌شود و به عنوان یک کالای استراتژیک پیش نیاز توسعه و آبادانی در همه کشور‌ها می‌باشد.
چالش اصلی پیش روی صنعت سیمان کاهش انتشار CO۲ همزمان با تأمین تقاضای جهانی است؛ نیاز‌های زیرساختی اقتصاد‌های در حال توسعه مستلزم توسعه جهانی و استقرار فناوری‌های جدید کاهش انتشار برای این بخش است.
در سناریوی انتشار خالص صفر تا سال ۲۰۵۰ تولید جهانی سیمان تا سال ۲۰۳۰ نسبتاً ثابت می‌ماند. اتخاذ استراتژی‌های بهره وری مواد برای بهینه‌سازی استفاده از سیمان می‌تواند به کاهش تقاضا در کل زنجیره ارزش ساخت و ساز کمک کند و به کاهش انتشار CO۲ از تولید سیمان کمک کند. CCS همچنین احتمالاً نقش مهمی در کربن زدایی سیمان ایفا می‌کند. گزینه‌های جایگزین ممکن است شامل ساخت کلینکر از منابع غیر کربناتی برای جلوگیری از انتشار این گاز‌ها باشد.
و اما در حال حاضر در ایران ۷۸ کارخانه تولید‌کننده سیمان و در مجموع ۱۰۲ کوره در حال فعالیت هستند و ایران با ظرفیت ۸۹.۱ میلیون تن سیمان از نظر ظرفیت چهارمین جایگاه را به خود اختصاص داده است. در این میان رکود اقتصادی در سنوات اخیر باعث گردید تا بودجه پروژه‌های عمرانی به شدت کاهش یافته و متعاقب آن کاهش در ساخت وساز و ایجاد رکود در صنعت سیمان کشور گردد. در عین حال به رغم کاهش تقاضا در داخل کشور، ظرفیت تولید سیمان در کشور به دلیل راه‌اندازی پروژه‌های سیمانی افزایش یافت. همین عوامل، به عنوان مهمترین عوامل کوچک شدن بازار تقاضا (بازار داخلی) موجب شد بسیاری از توزیع‌کنندگان و فروشندگان و بازاریابان شرکت‌های سیمانی در خارج از محدوده استان مقیم به دنبال بازار‌های هدف بوده تا با افزایش در میزان تحویل، با کسب نقدینگی بیشتر امکان ادامه حیات اقتصادی داشته باشند. در این سال‌ها صنعت سیمان با چند چالش مواجه شد که سبب ایجاد مازاد عرضه شدیدی در این صنعت شد. این چالش‌ها ریشه در ۴ موضوع اصلی دارند:
۱- رکود اقتصادی کشور که تأثیری بسیار جدی بر صنعت ساختمان‌سازی داشته و ساخت و ساز را به شدت کاهش داد. این موضوع باعث شد که میزان تقاضا برای سیمان به عنوان یکی از مهمترین مواد اولیه ساخت و ساز به شدت کاهش پیدا کند.
۲- کاهش بودجه‌های عمرانی کشور تأثیری مستقیم بر کاهش مصرف سیمان در کشور داشت و مصرف سیمان در کشور را پایین آورد.
۳- وقوع جنگ در کشورهای همسایه و منطقه مانند سوریه، عراق، افغانستان و همچنین اعمال محدودیت‌های شدید از سمت کشورهای همسایه همچون عراق برای واردات، سیمان باعث شده تا آمار صادرات سیمان از کشور به شدت کاهش پیدا کند و واحد‌هایی که در سال‌های گذشته به خصوص در استان‌های مرزی در غرب کشور با نیم نگاهی به صادرات راه‌اندازی شدند، با چالش روبه رو شوند.
۴- شرایط ایجاد شده به موجب صدور مجوز‌های متعدد و پروانه‌های بهره‌برداری کارخانه‌های سیمان و افزایش ظرفیت واحدهای موجود در استان‌های مختلف کشور بدون داشتن برنامه توسعه‌ای و پیش‌بینی نسبت به نیاز و تقاضای داخلی و خارجی
منبع: ماهنامه بورس امروز شماره ۹۱، بهمن ماه ۱۴۰۲
