کاهش چشمگیر سود دلاری شرکت‌ها
با بررسی روند سودسازی شرکت‌ها، مشاهده می‌شود که اگرچه سود اغلب شرکت‌ها بصورت ریالی افزایش یافته است ولیکن بصورت دلاری، کاهش چشمگیری داشته است. بر این اساس پیش بینی می‌شود در سال ۱۴۰۳ روند کاهش سود دلاری شرکت‌ها باز هم تکرار شود.
به گزارش بورس امروز، با کاهش تاثیر روانی مثبت موضوع تجدید ارزیابی دارایی‌های هلدینگ‌ها و شرکت‌های بزرگ، بازار سرمایه در هفته‌های اخیر تحت تاثیر ریسک‌های سیستماتیک از جمله اتفاقات منطقه‌ای خاورمیانه و افزایش سطح تنش‌ها و درگیری‌ها قرار گرفته است. این شرایط، باعث ترس و خروج سرمایه از بازار بورس و حرکت نقدینگی به سوی کالاهای سرمایه‌ای از جمله طلا شده است. علاوه بر موارد مذکور، ریسک تصمیمات و سیاست‌گذاری‌های لحظه‌ای دولت بر بازار بورس سایه انداخته و باعث بدبینی و سردرگمی سرمایه‌گذاران در مفروضات تحلیل شرکت‌ها شده است. از جمله این تصمیمات دستورالعمل جدید شرکت‌های پالایشگاهی در خصوص تغییر نرخ فروش بنزین می‌باشد. بطوریکه با تغییر نرخ فروش بنزین از مبنای نرخ فوب سنگاپور به فوب خلیج فارس، کرک اسپرد بنزین در اغلب شرکت‌های پالایشی کاهش پیدا خواهد کرد. انتظار می‌رود سود شرکت‌های مذکور با توجه به میزان سهم این محصول از سبد محصولات آنها و همچنین سطح کیفیت بنزین تولید شده در سال آتی تحت تاثیر قرار گیرد. لازم به ذکر است مصوبه مذکور، صرفا بر کرک بنزین اثر دارد و بنظر می‌رسد واکنش بازار به این مصوبه، بسیار هیجانی و بیش از حد انتظار بود و قیمت سهام شرکت‌های پالایشی با فشار فروش اخیر به قیمت‌های مناسب جهت بررسی و سرمایه‌گذاری با دید میان مدت رسیده اند.
انتظارات تورمی در سال آینده
در سال جاری و با سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی، شاهد کاهش رشد پایه پولی در اقتصاد بودیم. ولیکن باید توجه داشت که این اتفاق با ارزپاشی بانک مرکزی در بازار رقم خورده و باعث سرکوب نرخ ارز شده است. این اقدام که بصورت مسکن و موقت بنظر می‌رسد، می‌تواند آثار ثانویه مخربی از جمله افزایش واردات و کسری تجاری، تضعیف تولیدات داخلی، کاهش تسهیلات پرداختی و در نتیجه مشکلات سرمایه در گردش شرکت‌های تولیدی را به همراه داشته باشد. لذا انتظار می‌رود با توجه به کسری بودجه در سال آینده، دولت چاره‌ای جز افزایش تدریجی نرخ ارز جهت افزایش درآمدها نداشته باشد و اقتصاد ایران در سال آینده، شاهد تورم قابل توجهی خواهد بود.
مشکلات شرکت‌ها و صنایع بورسی در سال ۱۴۰۳
با توجه به کسری بودجه دولت و شرایط نامناسب اقتصادی در سال‌های اخیر، چیزی که بازار سرمایه همواره از آن هراس داشت، اتفاق افتاد و بی پولی دولت، باعث تغییر سیاست‌ها و حذف بسیاری از سوبسیدهای سابق ارائه شده به صنایع از جمله افزایش نرخ بهره مالکانه، افزایش نرخ خوراک و سوخت صنایع و غیره گردید. همچنین کمبود گاز و برق در کشور، چالش اساسی سال‌های آتی صنایع به خصوص پتروشیمی و فولاد خواهد بود و انتظار می‌رود این روند در سال آتی ادامه داشته باشد. لذا پیش بینی می‌شود شرکت‌ها ناچار به تامین شخصی یوتیلیتی مصرفی در مجموعه خود خواهند بود.
مساله مهم دیگری که می‌توان اشاره کرد، توجه شرکت‌ها به تکمیل زنجیره تولید است. به طوری که شرکت‌های فولادی دغدغه تامین مواد اولیه و شرکت‌های معدنی، به دنبال تکمیل زنجیره برای تولید فولاد می‌باشند. از این رو، توجه به مسائل مذکور در سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت حائز اهمیت است.
مساله‌ی مهم دیگر، روند کاهش سود دلاری شرکت‌ها در سال‌های اخیر می‌باشد که پیش بینی می‌شود در سال ۱۴۰۳ هم تکرار شود. با بررسی روند سودسازی شرکت‌ها، مشاهده می‌شود که اگرچه سود اغلب شرکت‌ها بصورت ریالی افزایش یافته است ولیکن بصورت دلاری، کاهش چشمگیری داشته است.
پیش بینی شرایط و روند آتی بازار بورس
اغلب گزارشات ۹ ماهه ارائه شده، امیدوارکننده بوده و برخی از شرکت‌ها گزارشات بسیار خوبی روانه کدال نمودند. ولیکن در اصلاح هیجانی اخیر بازار، تقریبا اغلب سهام بازار، با هم دچار اصلاح شدند و این فرصت را برای سرمایه‌گذاران فراهم کرده است تا سهام ارزشمند مد نظر خود را در قیمت‌های جذاب خریداری نمایند. پیش بینی می‌شود با کاهش تنش سیاسی و آرام شدن منطقه، سهام با p/e فوروارد مناسب و درصد تقسیم سود بالا، مورد توجه بازار قرار گیرند.
پیش بینی می‌شود رفتار نوسانی و کم رمق بازار تا اواخر سال ادامه یابد و با نزدیک شدن به پایان سال مالی و همچنین فصل مجامع و رسیدن p/e بازار به کف حمایتی که معمولا از این ناحیه برگشت داشته (تصویر زیر)، وضعیت بازار بورس بهبود یابد. همچنین بنظر می‌رسد سرمایه‌گذاری در صنایع و سهام شرکت‌هایی که دخالت دولت در آنها حداقل ممکن است و مشکلی در اخذ منظم افزایش نرخ محصولات خود ندارند (از جمله صنایع روانکار، دارویی، تایر و لاستیک، سیمان و غیره)، در اولویت قرار داشته باشند.
نویسنده: احسان حاجی – مدیرعامل سبدگردان سینا
منبع: ماهنامه بورس امروز شماره ۹۱، بهمن ماه ۱۴۰۲
