سامانه نامک نقدشوندگی بازار را کم میکند
امیر مهدی میرشاه ولد، مدیر آموزش شرکت کارگزاری آرمان تدبیر نقش جهان در گفتگو با خبرنگار بورس امروز عنوان کرد:پس از سیستم معاملاتی پن که اشکالات اساسی داشت و دسترسی نامحدودی را به معامله گران کارگزاری میداد و مدیران کارگزاری ها هیچ‌گونه کنترلی بر معامله گران نداشتند و این امر باعث بروز مشکلات عدیده ای […]
امیر مهدی میرشاه ولد، مدیر آموزش شرکت کارگزاری آرمان تدبیر نقش جهان در گفتگو با خبرنگار بورس امروز عنوان کرد:پس از سیستم معاملاتی پن که اشکالات اساسی داشت و دسترسی نامحدودی را به معامله گران کارگزاری میداد و مدیران کارگزاری ها هیچ‌گونه کنترلی بر معامله گران نداشتند و این امر باعث بروز مشکلات عدیده ای برای کارگزاری ها میشد، نیاز به طراحی سازوکاری حس میشد تا مدیریت کارگزاری ها نظارت بیشتری بر این امر داشته باشند. بنابراین سامانه نامک جهت کاهش ریسک معامله گران در دی ماه سال ۱۳۹۲ طراحی و راه اندازی شد. این سیستم طی این مدت به روزرسانی شد تا اینکه در خرداد ۱۳۹۸ فاز سوم نامک اجرایی شد.
در فاز سوم تغییراتی در راستای کاهش بیشتر ریسک معامله گران اجرا میشود. در واقع نامک با اتصال به نرمافزار معاملات میتواند به عنوان راهکاری به منظور جلوگیری از ارسال سفارش های بدون پشتوانه باشد.
همانطور که اشاره شد هدف از راه‌اندازی این سامانه مدیریت ریسک کنترل منابع مالی مشتریان شامل مانده حساب و اعتبار اختصاص یافته توسط کارگزار قبل از ارسال سفارش خرید مشتریان به هسته معاملات است. نامک از دو منبع اطلاعاتی، اطلاعات خود را دریافت میکند که اولین منبع مانده حساب مشتری نزد کارگزاری است که به صورت لحظهای اعمال میشود و منبع دوم مانده اعتباری که شرکتهای کارگزاری به مشتری اختصاص میدهند و این مورد نیز در صورت افزایش اعمال میشود. مجموع این دو عامل قدرت خرید را برای یک مشتری در این سامانه تشکیل میدهد.
در حال حاضر این سامانه صرفا سفارشات مشتریانی که طی ساعت ۸:۳۰ الی ۱۱:۳۰ وارد میشوند را اعمال میکند. در همین راستا سوالی که پیش می آید این است که چه ابزار یا سازوکاری برای معاملات اعتباری با هدف حمایت از بازار در زمانهای خاص برای سهامدار عمده باید طراحی شود؟
طبق توضیحی که در بالا داده شد سامانه نامک باعث کاهش ریسک اعتباری و ریسک نکول در بازار میشود ولی در مواقعی که بازار نیازمند حمایت و تزریق نقدینگی است این سیستم کارایی کمتری دارد. بنابراین میتوان با درنظرگرفتن سازوکاری مثل شرکتهای رتبهبندی به رتبهبندی شرکتهای حقوقی یا سهامداران عمده پرداخت و به شرکتهایی که رتبه اعتباری بالاتری دارند اعتبار بیشتری اختصاص داد تا در مواقع لزوم بتوانند از این اعتبار اضافی در جهت حمایت بازار استفادهکنند. همچنین قضیه رتبه بندی باعث شفافیت بیشتر شرکتهای حقوقی و سهامداران عمده میشود که خود باعث کاهش ریسک بازار و جلب اعتماد سرمایهگذاران خواهد شد.
پیشنهاد دیگری که میتوان برای بهبود این شرایط درنظر گرفت بالابردن سقف اعتباری سهامداران عمده توسط شرکتهای کارگزاری است که این امر میتواند با گرفتن وثیقه بیشتر یا اصطلاحا فریزکردن بخشی از سهام سهامدار عمده انجام شود. برای مثال فرض کنید شخص الف سهامدار عمده و مالک ۲ درصد شرکتی است. در این شرایط میتوان به منظور بالابردن اعتبار فرد با فریزکردن ۵/۰ درصد سهام شرکت که در اختیار این فرد است به او اعتبار بیشتری اختصاص داد تا فرد در مواقع بحرانی به حمایت بازار بپردازد.
در نهایت میتوان به این نتیجه رسید که سیستم نامک با کاهش ریسک اعتباری برای سهامداران خرد در بلندمدت میتواند بسیار مفید باشد ولی در مواقع بحرانی به سهامدار عمده ابزاری جهت حمایت بازار ارائه نمیکند و در واقع نقدشوندگی بازار را کم میکند.
در بالا راه هایی جهت افزایش نقدشوندگی و حمایت بازار توسط سهامدار عمده ارائه شد که شامل رتبه بندی سهامداران عمده و شرکتهای حقوقی و گرفتن وثیقه بیشتر یا فریزکردن بخشی از سهام های سهامداران عمده بود. امید است که با اجرای پیشنهادات گفته شده قدمی در راستای حمایت بیشتر بازار در شرایط بحرانی برداشته شود تا شاهد کاهش ریسک کلی بازار برای سرمایه گذاران و رونق هرچه بیشتر بازار سرمایه در کشور عزیزمان باشیم.
