قبل از دریافت اعتبار بخوانید
تمام اشخاص حقیقی و حقوقی امکان دریافت اعتبار از کارگزاری را دارند اما، اینکه کارگزار به کدام حساب اعتبار اختصاص دهد موردی است که هر کارگزار بطور جداگانه در خصوص این موضوع تصمیمگیری میکند و تلاش خود را میکند تا بهترین شرایط را اختیار مشتری قرار دهد تا در مواقع حساس مشتریان با مشکل مواجه نشوند.
به گزارش بورس امروز، عموماً در بازههای زمانی که به اصطلاح اهالی بازار حال بازار خوب است، یعنی زمانی که فعالین بازار به این نتیجه رسیدهاند که زمان رشد بازار آغاز شده و باید در آن مقطع از زمان جهت کسب سود وارد بازار شوند و شروع به خرید کنند حتماً به این موضوع میاندیشند که از چه راههایی میتوانند با بالاترین قدرت خرید به بازار ورود کرده و از فرصت پیش آمده بهترین بهره را ببرند.
یکی از راههایی که میتوانند به این خواسته خود پاسخ دهند تا قدرت خرید خود را افزایش دهند دریافت اعتبار از کارگزاری که از طریق آن در بازار سهام فعالیت میکنند، میباشد. اما برخی از افراد در زمان درخواست اعتبار به شرایط دریافت و تسویه این اعتبار دقت لازم را نداشته و متأسفانه پس از گذشت مدتی که از اعتبار خود استفاده کرده و به موعد پرداخت هزینه مالی اعتبار دریافتی از کارگزار یا درخواست برداشت وجه از حساب خود را دارند دچار سؤالاتی میشوند که از اول به آن توجهی نداشتهاند، در ادامه به چند نکته در این مطلب اشاره شده است.
اعتبار به کدام دسته از فعالین تعلق میگیرد و چگونه میتوان آن را دریافت کرد؟
تمام اشخاص حقیقی و حقوقی امکان دریافت اعتبار را دارند اما، اینکه کارگزار به کدام حساب اعتبار اختصاص دهد موردی است که هر کارگزار بطور جداگانه در خصوص این موضوع تصمیمگیری میکند و تلاش خود را میکند تا بهترین شرایط را اختیار مشتری قرار دهد تا در مواقع حساس مشتریان با مشکل مواجه نشوند.
پس از دریافت اعتبار چه اتفاقی میافتد؟
مشتری درخواستکننده اعتبار ابتدا بر اساس شرایط و آییننامه داخلی کارگزاری بررسی میشود و سپس شرایط اختصاص اعتبار به مشتری اعلام میگردد، و پس از قبول شرایط کارگزاری از طرف مشتری این مبلغ در حساب کارگزاری مشتری بصورت قدرت خرید افزایش مییابد. نا گفته نماند که این نوع آییننامههای داخلی بر اساس دستورالعملهای منتشره از طرف سازمان بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران تنظیم و به مرحله اجرا میرسد.
پس از اعمال اعتبار در حساب مشتری به ازای روزهایی که در خریدهای خود اعتبار را درگیر میکنید هزینه مالی برای مشتری محاسبه خواهد شد، بعنوان مثال اگر فقط ۱۰ روز از ماه با اعتبار معامله انجام دهید، به ازای همان ۱۰ روز برای شما هزینه مالی محاسبه خواهد شد و در پایان ماه در حساب مشتری اعمال میگردد و مشتری موظف است آن را از طریق واریز وجه نقد در صورت کسری حساب و یا فروش اوراق بهادار این مبلغ را تسویه کند.
عدد اعتبار بر اساس درصدی از ارزش سبد دارایی محاسبه میگردد که به این درصد از ارزش سبد، وجه تضمین میگویند و عدد اعتبار بر اساس ارزش تضمین در حساب مشتری اعمال میگردد. نکته اینجاست که وقتی مشتری با تمام قدرت خرید وارد بازار میگردد ابتدا به اندازه عدد اعتبار به کارگزار بدهکار میشود و اگر بر خلاف روند مورد انتظار از بازار، دچار افت قیمت اوراق بهادار شود، عدد این بدهی بیشتر میشود. زمانی که بدهی حساب تا ۱۰ درصد بیشتر از ارزش تضمین گردد وضعیت حساب در معرض ریسک قرار میگیرد و اگر این بدهی یک ریال بیشتر از ۱۰ درصد ارزش تضمین گردد حساب در وضعیت مارجین کال قرار میگیرد و طبق ماده ۱۱ دستورالعمل خرید اعتباری اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران مشتری موظف است ظرف یک روز کاری پس از دریافت اخطاریه از طرف کارگزاری اقدام به رفع بدهی کند و حساب خود را از محدوده مارجین کال به حالت نرمال تغییر وضعیت دهد و اگر مشتری اقدام به رفع بدهی از طریق واریز وجه و یا فروش اوراق بهادار ننماید، طبق ماده ۱۲ دستورالعمل خرید اعتباری اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران در روز دوم کاری، کارگزار مجاز به رفع بدهی مشتری از طریق فروش اوراق بهادار مشتری میباشد، زیرا در غیر این صورت برای کارگزاری از طرف سازمان تخلف منظور میگردد و این انتظاری است که برخی از مشتریان از کارگزار خود دارند تا در صورت ایجاد بدهی بیش از سقف مجاز، مجدداً به مشتری اعتبار دهند و یا اقدام به فروش نکنند تا زمانی که مشتری از زیان خارج شود و این ممکن نیست. زیرا طبق ماده ۱۰ دستورالعمل خرید اعتباری اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران کارگزار موظف است زمانی که حساب مشتری وارد محدوده ریسک میشود عدد اعتبار را در حساب مشتری صفر کند و از ادامه خرید با اعتبار توسط مشتری جلوگیری کند، البته این صفر کردن عدد اعتبار به این معنی نیست که اوراق بهادار خریداری شده توسط اعتبار به فروش برسد، فقط از ادامه خرید مشتری با اعتبار جلوگیری میشود. چون این حالت وجود دارد که مشتری با درگیر نکردن کامل اعتبار دریافتی در محدوده ریسک قرار گیرد.
برای اینکه مشتری از ارزش تضمین حساب خود مطلع شود ۲ راه وجود دارد، یکی اینکه از کارگزار خود بخواهد تا این عدد را بهایشان اعلام کند و دیگر اینکه خود مشتری اقدام به محاسبه این عدد نماید که برای محاسبه نیاز است مشتری بداند اوراق بهادار خریداری شده از کدام بازار است، بورس، فرابورس، پایه، زرد و …. و براساس آن اقدام به محاسبه نماید زیرا ارزش تضمین بازارها با یکدیگر متفاوت است. مثلاً اگر شما ۱۰۰ میلیون تومان سهام شرکتی از بازار اصلی را در سبد دارایی داشته باشید ۶۰ درصد آن به عنوان تضمین لحاظ میگردد یعنی آن ۱۰۰ میلیون تومان برای دریافت اعتبار ۶۰ میلیون تومان ارزش دارد و به همین ترتیب هرچه سهام در بازار پایینتر باشد ارزش تضمین آن به نسبت پایینتر میآید.
همچنین در زمان استفاده مشتری از اعتبار برای برداشت وجه از حساب کارگزاری خود بصورت مستقیم و طبق روال همیشه نمیتواند این درخواست را از طریق سامانه آنلاین خود ثبت کند. ابتدا باید مبلغ مورد نیاز خود را به کارگزار اعلام نماید زیرا قبل ثبت درخواست وجه موظف است مبلغی از اعتبار خود را تسویه نماید و پس کاهش بدهی توسط مشتری، کارگزار اقدام به پرداخت وجه مینماید.
در نتیجه زمانی که شما تصمیم به دریافت اعتبار از کارگزاری مینمایید لطفاً بطور دقیق از شرایط آن مطلع شوید و سپس اقدام به دریافت اعتبار نمایید تا در زمانهای حساس که ممکن است بصورت سریع به پول خود نیاز داشته باشید برای برداشت وجه با مشکل مواجه نشوید و این فرایند برای شما به سرعت قابل انجام باشد.
نویسنده: مجتبی مهرافروز – کارشناس اعتبارات کارگزاری آینده نگر خوارزمی
منبع: ماهنامه بورس امروز شماره ۸۹، آذرماه ۱۴۰۲