در حاشیه اجلاس شانگهای صورت گرفت؛
توافق تهران و بیشکک برای اجرای طرح‌های پالایشی در قرقیزستان
هیئت ایرانی در حاشیه بیست‌ودومین نشست کشورهای عضو پیمان شانگهای، با مقامات کشورهای قرقیزستان، روسیه، تاجیکستان و پاکستان دیدار و در خصوص توسعه روابط دو جانبه بویژه در حوزه نفت و گاز مذاکره کرد.
به گزارش بورس امروز؛ بیست‌ودومین نشست شورای نخست‌وزیران کشورهای عضو پیمان شانگهای روز پنجشنبه (چهارم آبان‌ماه) در بیشکک قرقیزستان برگزار شد. معاون اول رئیس‌جمهوری با همراهی هیئت بلندپایه ایرانی افزون بر حضور برنامه‌های اصلی این نشست در حاشیه آن نشست‌هایی دوجانبه نیز با اعضای حاضر پیرامون همکاری‌های متقابل داشت که دیدار با نخست وزیران روسیه، قرقیزستان، تاجیکستان و وزیر امور خارجه پاکستان از جمله آنهاست.
معاون اول رئیس‌جمهوری در دیدار با نخست وزیر قرقیزستان گفت: توافق‌های مهمی برای توسعه همکاری‌های اقتصادی از جمله راه‌اندازی کریدور ریلی، کمک به راه‌اندازی پالایشگاه، خرید و فروش قیر و غلات، تأسیس مراکز تجاری و ساخت نیروگاه برق حاصل شد.
محمد مخبر روز چهارشنبه (سوم آبان‌ماه) در نخستین دیدار خود در سفر به بیشکک با عاقل‌بیک جباراُف، نخست وزیر قرقیزستان دیدار و گفت‌وگو کرد.
وی در این دیدار دوجانبه ضمن اظهار تأسف از وضع کنونی غزه و جنایات هولناک رژیم صهیونیستی از مسئولان قرقیزستان خواست تا همراه با کشورهای آزاده و انسان‌دوست جهان همه تلاش خود را برای توقف بمباران مردم مظلوم غزه و بازگشایی مسیر کمک‌های بشردوستانه به کار ببندند.
در ادامه این دیدار که وزیران نفت و راه و شهرسازی و برخی رؤسای دستگاه‌های ذی‌ربط نیز در آن حضور داشتند، توافق‌های مهمی برای گسترش همکاری‌های دو طرف انجام شد.
در نخستین گام در پی توافق مسئولان ارشد دو کشور وزیران راه دو کشور مأمور شدند تا در همین سفر با ادامه مذاکرات برای راه‌اندازی یک کریدور ریلی از قرقیزستان تا ازبکستان، ترکمنستان و ایران تفاهم کنند.
طبق درخواست نخست‌وزیر قرقیزستان، جواد اوجی، وزیر نفت و وزیر اقتصاد قرقیزستان مأموریت یافتند تا برای کمک به راه‌اندازی پالایشگاه و تولید بنزین در این کشور و خرید قیر برنامه‌ریزی لازم را انجام دهند.
راه‌اندازی مرکز تجاری در ایران از سوی قرقیزستان و بالعکس و برگزاری نمایشگاه محصولات ایرانی در قرقیزستان و بالعکس از جمله دیگر توافق‌های این نشست بود.
درباره استفاده از پول ملی دو کشور در مبادلات تجاری و عملیاتی سازی فرآیندهای تهاتر کالا از سوی دو طرف به‌ویژه درباره کالاهای مورد نیاز مثل گوشت و غلات نیز تفاهم کامل حاصل شد.
نخست وزیر قرقیزستان در این دیدار ضمن اعلام شگفت‌زدگی خود از خدمات فنی مهندسی ایران درخواست کرد تا در اسرع‌وقت زمینه لازم برای ساخت نیروگاه برق در این کشور فراهم شود.
درخواست قرقیزستان برای دریافت فرآورده‌های نفتی و مدرن‌سازی پالایشگاه خود
براساس این گزارش، قرقیزستان در این دیدار خواستار مشارکت ایران به‌ویژه وزارت نفت برای مدرن‌سازی، تعمیرات اساسی و بازسازی یکی از پالایشگاه‌های این کشور شد.
قرقیزستان در این نشست افزون‌بر اینکه نیازمندی خود به فرآورده‌های نفتی به‌ویژه بنزین، نفت‌گاز، سوخت‌جت و نفت‌سفید را اعلام کرد، خواهان تأمین قیر برای پروژه‌های راهسازی خود از سوی ایران بود.
وزیر نفت ایران نیز با ارائه توضیحات لازم از طرف قرقیزستانی خواست که جزئیات نیاز را از نظر حجمی و استانداردهای کیفی به طور دقیق‌تر اعلام کنند تا ایران بتواند براساس برنامه همکاری‌ها را با این کشور آغاز کند.
بررسی ترانزیت گاز بین ایران و روسیه
معاون اول رئیس جمهوری همچنین در دیدار با میخائیل میشوستین، نخست وزیر روسیه، ضمن ابراز خرسندی از روند رو به رشد مناسبات تهران – مسکو گفت: سطح روابط راهبردی دو کشور رشد مناسبی دارد و گام‌های مهمی در زمینه تجارت و سرمایه‌گذاری برداشته شده که لازم است دو کشور برای رفع موانع و گسترش هرچه بیشتر این مناسبات تلاش کنند.
وی ضمن تبریک فرارسیدن چهارم نوامبر روز اتحاد فدراسیون روسیه، سلام رئیس‌جمهوری اسلامی ایران را به رئیس‌جمهوری و نخست وزیر روسیه ابلاغ کرد.
مخبر همچنین از حمایت‌های دولت روسیه برای عضویت کامل ایران در سازمان همکاری شانگهای، عضویت در بریکس و قرارداد تجارت آزاد اتحادیه اوراسیا با ایران قدردانی کرد.
وی لغو روادید و یا تسهیل صدور ویزا را گامی مهم و ضروری در پیشبرد برنامه‌های اقتصادی و همکاری‌های مشترک دو کشور برشمرد و بر ضرورت اجرای توافق‌ها در زمینه‌های مختلف نظیر مشارکت در ساخت هواپیما، برنامه یکساله توسعه ترانزیت میان دو کشور، اجرای پروژه راه آهن رشت – آستارا و اتصال شبکه برق ایران، روسیه و آذربایجان تأکید کرد.
معاون اول رئیس‌جمهوری همچنین با اشاره به روند اجرای برخی توافق‌ها در حوزه نفت و گاز، بر اهمیت پیگیری مجدانه دو کشور برای سرعت بخشیدن به روند همکاری‌های دو کشور در این بخش تأکید کرد.
نخست وزیر روسیه نیز در این دیدار با اشاره به عضویت کامل ایران در سازمان همکاری شانگهای، گفت: روسیه از دعوت ایران برای عضویت در بریکس استقبال می‌کند و مطمئنم حضور و عضویت ایران در افزایش اعتبار این سازمانها در عرصه بین‌المللی اثرگذار خواهد بود.
وی روابط دو کشور را تنگاتنگ، دیرینه و همسو با منافع متقابل توصیف کرد و افزود: روابط تهران و مسکو بر اساس دوستی و حسن همجواری از روند رو به رشدی دارد و ما اهمیتی ویژه برای گسترش روابط با ایران قائل هستیم.
میخائیل میشوستین همچنین با اشاره به شکسته شدن رکورد مبادلات تجاری دو کشور در سال گذشته با ۳۵۰ میلیارد روبل، بر علاقه‌مندی کشورش به توسعه همکاری‌های تجاری و اقتصادی با ایران تأکید و اظهار امیدواری کرد طرح‌ها و برنامه همکاری‌های دوجانبه در چارچوب کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی که در ماه دسامبر در تهران برگزار خواهد شد با جدیت پیگیری شود.
وی همچنین با تأکید بر لزوم ایجاد بستر مناسب برای همکاری و فعالیت شرکت‌های دو کشور، یادآور شد: روسیه خواستار توسعه روابط همکاری‌های گردشگری میان دو کشور است و به این منظور طرح صدور ویزای گردشگری اجرا شده است و برای اتباع ایرانی روادید الکترونیکی تجاری، گردشگری و علمی صادر می‌شود.
در این دیدار با حضور برخی وزیران و اعضای دو هیئت وضع روابط اقتصادی و تجاری دو کشور بررسی شد و راهکارهای رفع موانع و ارتقای سطح مناسبات اقتصادی تهران – مسکو در بخش‌های مختلف صنعت، کشاورزی، نفت و گاز، حمل و نقل و ترانزیت مورد بحث و تبادل‌نظر قرار گرفت.
بر اساس این مذاکرات مقرر شد درباره ترانزیت گاز میان روسیه و ایران با همکاری کشورهای قزاقستان، ازبکستان و ترکمنستان بررسی‌های فنی و اقتصادی انجام شود، همچنین تسهیل حمل و نقل بار میان کشورهای ایران، آذربایجان و روسیه با حضور وزیران راه سه کشور بررسی شود.
تسریع در راه‌اندازی فاز دوم نیروگاه هسته‌ای بوشهر نیز از جمله توافق‌های این نشست بود.
هاب منطقه‌ای «انرژی شانگهای» در دستور کار قرار گیرد
معاون اول رئیس جمهوری روز پنجشنبه در بیست‌ودومین نشست شورای نخست‌وزیران کشورهای عضو پیمان شانگهای سخنرانی کرد که متن کامل آن به شرح زیر است:
«بسم الله الرحمن الرحیم
جناب آقای رئیس، نخست وزیران و وزرای محترم؛ دبیرکل محترم سازمان همکاری شانگهای؛ رؤسای محترم هیئت‌های بلندپایه
در ابتدا مایلم راجع به مهم‌ترین مسئله جهانی و انسانی با شما صحبت کنم؛ این اجلاس در شرایطی برگزار می‌شود که مردم بی‌دفاع و به معنای واقعی، مظلوم غزه، بدون آب و غذا، زیر شدیدترین حملات وحشیانه رژیمی غاصب به سر می‌برند. رژیم صهیونیستی با اقدام‌های غیرانسانی اخیر خود بر علیه مردم بیگناه غزه، ماهیت پلید و اهداف شوم خود را به‌صورت آشکار و علنی به نمایش جهانی گذاشته است. این رژیم، انتقام شکست خود در میدان نبرد را از غیرنظامیان غزه می‌گیرد و در اقدامی بی‌شرمانه راه ورود آب، غذا، سوخت، برق و دارو به غزه را بسته است. اقدامی که بیانگر جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت است. باید یکی از مهم‌ترین دستورکارهای مجامع بین‌المللی، پایان دادن فوری به کشتار مردم مظلوم، ارسال کمک‌های بشردوستانه و رفع محاصره غزه باشد.
عالیجنابان و همکاران گرامی؛
ایران سرزمین فرصت‌ها و ظرفیت‌های کم‌نظیر در منابع طبیعی، نیروی انسانی متخصص، ظرفیت‌های صنعتی، معدنی، ترانزیتی، انرژی و فناوری است. هرگونه سرمایه‌گذاری در ظرفیت‌ها و فرصت‌های اقتصادی ایران، کنشی هوشمندانه خواهد بود.
عالیجنابان؛ خانم‌ها و آقایان
همان‌گونه که می‌دانید، نظام بین‌الملل در حال عبور از یک نظم سنتی و یکجانبه‌گرا به یک نظم جدید مبتنی بر چندجانبه‌گرایی با نقش‌آفرینی همه کشورها و بازیگران جدید است. جمهوری اسلامی ایران، با عنایت به اهداف سیاست خارجی خود در جهت کمک به پی‌ریزی یک نظام بین‌المللی عادلانه و مبتنی بر مشارکت جمعی، حضور فعال در ترتیبات چندجانبه از جمله سازمان همکاری شانگهای، بریکس، سازمان همکاری اقتصادی اکو و کشورهای حاشیه دریای خزر را با جدیت در دستور کار قرار داده است. برای نقش‌آفرینی در نظم نوین جهانی برای همکاری با کشورهای عضو سازمان شانگهای، محورهای زیر را تأکید می‌کنم:
اول: کریدورها؛
ایران سرزمین فرصت‌های لجستیکی و ترانزیتی است و بر همین اساس، آمادگی ایجاد یک کریدور ترانزیتی فراگیر برای اتصال کشورهای عضو را دارد. ایران، در این زمینه، گام‌های مهمی را در قالب کریدور شمال – جنوب برداشته که با تحقق کامل آن دسترسی‌های تجاری و اقتصادی از حوزه جنوب و شرق آسیا به کشورهای حوزه آسیای میانه، قفقاز، روسیه، دریای سیاه و اروپا تسهیل خواهد شد. مشارکت در ایجاد زیرساخت کریدور شمال – جنوب و نیز کریدور «شرق-غرب-آسیا-دریای مدیترانه» را می‌توان به عنوان یک راهکار پیشنهادی در قالب سازمان شانگهای دنبال کرد.
دوم: اقتصاد؛
برای شکل‌دهی به یک نظام اقتصادی عادلانه بین‌المللی، باید تجارت با ارزهای ملی و یا ارز مشترک به‌طور جدی در دستور کار قرار گیرد. با توجه به این موضوع، برای ایجاد یک الگوی توسعه اقتصادی متعادل، هماهنگ و فراگیر با همکاری برد-برد باید به دنبال گسترش استفاده از ارزهای ملی به ویژه ارزهای مبتنی بر فناوری‌های نوین در بین کشورهای عضو باشیم. همچنین، گسترش همکاری اعضای سازمان در حوزه‌های انرژی، فناوری، صنعت، کشاورزی و تجارت از طریق سازوکار مبادلات بین بانکی و تأمین مالی سازمان همکاری شانگهای نقش مهمی در تحقق این الگو دارد. از همین فرصت استفاده کرده و لازم می‌دانیم، آمادگی خود برای میزبانی کارگروه سرمایه‌گذاری و نشست وزرای صنعت را برای سال آینده میلادی اعلام کنیم.
سوم: فناوری‌های نوظهور؛
با توجه به روندهای جهانی، کشورهای عضو سازمان، ناگزیر به توسعه فناوری‌های نوظهور به‌خصوص هوش مصنوعی برای پایدارسازی زیرساخت‌های اقتصادی و صنعتی خود هستند. از این رو جمهوری اسلامی ایران پیشنهاد می‌کند که سازمان، اقدام به: «تأسیس صندوق توسعه فناوری و نوآوری برای تأمین مالی پروژه های فناورانه مشترک بین اعضاء»،«تشکیل کنسرسیوم مشترک تولید محصولات فناورانه»، «ایجاد استانداردهای مشترک فناوری و نوآوری» و «تشکیل کارگروه هوش مصنوعی» کند.
چهارم: امنیت غذایی، محیط‌زیست و تغییر اقلیم؛
بزرگ‌ترین تهدید برخاسته از تغییرات اقلیمی، «تهدید امنیت غذایی» و «بحران آب» است. به منظور کاهش تأثیر شوک‌های آب و هوایی باید با همکاری متقابل و «توسعه کشت فراسرزمینی» در مناطق حاصلخیز کشورهای عضو، این پدیده جهانی را مدیریت کنیم. به این منظور، کاربست دیپلماسی آب را با طرح ایجاد سازوکارهای چندجانبه از جمله تشکیل کارگروه‌های مشترک برای مدیریت و توزیع عادلانه منابع آبی پیشنهاد می‌شود.
پنجم: امنیت انرژی؛
ما آماده هستیم در چارچوب ابتکار پیشنهادی رئیس جمهوری اسلامی ایران موسوم به «ابتکار گاز در خدمت بازیابی اقتصاد جهانی در دوره پس از کرونا»، استفاده از ظرفیت‌های ترانزیتی گاز را توسعه دهیم. پیشنهاد می‌کنیم «صندوق تأمین مالی مشترک پروژه‌های بالادستی و پایین‌دستی پتروشیمی» بین کشورهای علاقمند به سرمایه‌گذاری ایجاد شود. همچنین، برای صدور خدمات فنی و مهندسی و ساخت تجهیزات نفتی، گازی و پتروشیمی اعلام آمادگی می‌کنیم. پیشنهاد می‌کنیم یک هاب منطقه‌ای «انرژی شانگهای»، با هدف تجارت، تبادل و امنیت انرژی شامل سوخت‌های فسیلی، برق و انرژی‌های تجدیدپذیر در دستور کار سازمان شانگهای قرار گیرد.
ششم: امنیت منطقه‌ای، مبارزه با تروریسم و افراط‌گرایی؛
برای نیل به امنیت منطقه‌ای درون‌زا، از ظرفیت‌های عظیم «همسایگی و همگرایی» باید استفاده کرد تا انگیزه‌های حضور و نفوذ قدرت‌های بیگانه و سلطه‌گر را کاهش داده و به همسایگان خود متکی شویم و هدف «منطقه عاری از تروریسم، افراط‌گرایی و جدایی‌طلبی» که سه اصل بنیادین تشکیل این سازمان هستند را محقق سازیم.
در پایان، از همه مسئولان عالی رتبه و دست‌اندرکاران برگزاری این اجلاس، به‌ویژه دولت و ملت عزیز قرقیزستان، صمیمانه تشکر می‌کنم. همین طور، به دولت محترم پاکستان برای میزبانی و ریاست دور بعدی شورای نخست وزیران شانگهای تبریک عرض می‌کنم. امیدوارم نتایج آن سبب افزایش روزافزون همبستگی، رفاه و آرامش ملت‌های ما و موجبات نقش‌آفرینی و ارتقای جایگاه سازمان شانگهای را در نظام بین‌الملل فراهم آورد.»
